Van LHBTI naar lhbtiqa+

De manier waarop de regenbooggemeenschap wordt aangeduid, is permanent in beweging. Movisie hanteerde de laatste jaren ‘LHBTI’ als overkoepelende noemer voor de brede groep, met alle categorieën die daarbinnen vallen. Omdat die aanduiding begint te knellen en sommige groepen daarin niet zijn inbegrepen, gaat Movisie ‘lhbtiqa+’ gebruiken.

Door de jaren heen zijn de benamingen voor de groepen die behoren tot de regenbooggemeenschap geregeld veranderd. Begrijpelijk, want inzichten en perspectieven op seksuele oriëntatie, sekse en gender zijn voortdurend in beweging. Movisie koos tot op heden, in lijn met het ministerie van OCW, voor de aanduiding ‘LHBTI’. Om meer recht te doen aan de grote diversiteit van groepen, zal Movisie nu ‘lhbtiqa+’ gaan gebruiken. De "q" binnen 'lhbtiqa+' staat voor queer. Queer personen kunnen zich niet vinden in de gebruikelijke, vaststaande (binaire) kaders en hokjes voor gender en/of seksuele oriëntatie. Of ze wijzen deze kaders af. Soms wordt queer als parapluterm gebruikt voor iedereen die niet heteroseksueel en/of cisgender is. Dan wordt er bijvoorbeeld gesproken over de queer gemeenschap in plaats van de lhbtiqa+ of de regenbooggemeenschap.

De 'a' binnen lhbtiqa+ staat voor aseksuele personen. Aseksuele personen ervaren geen tot weinig seksuele aantrekking. Aseksualiteit is een breed spectrum: het gaat bijvoorbeeld ook over mensen die heel sporadisch wel seksuele aantrekking ervaren of over mensen die daarvoor eerst een hele sterke band met iemand moeten hebben. Net als homoseksualiteit of heteroseksualiteit, is ook aseksualiteit een seksuele identiteit. Het gaat dan ook niet om een keuze. Meer informatie over aseksualiteit staat in deze handreiking van Movisie. 

De + staat daarbij voor álle categorieën die niet worden inbegrepen in lhbti. In aansluiting op de geldende spellingregels zal lhbtiqa+ voortaan met kleine letters worden geschreven, in plaats van met kapitalen. De wijziging geldt voor nieuwe publicaties en uitingen van Movisie. In eerder gepubliceerde documenten wordt ‘LHBT’, ‘LHBTI’ of ‘lhbti(q)+’ niet aangepast.

Specifieke groepen

Lhbtiqa+ is de nieuwe aanduiding waarmee Movisie met één woord alle groepen binnen de regenbooggemeenschap benoemt. Wanneer het niet gaat over het geheel, maar over specifieke groepen of categorieën, worden alleen de letters van die groepen of categorieën aangeduid. Zo zal in een publicatie die alleen gaat over lesbische vrouwen, homomannen en biseksuele personen de aanduiding ‘lhb’ worden gebruikten. Dit is overigens geen aanpassing van onze schrijfwijze, Movisie deed het al op deze manier.

‘Lhbtiqa+ gemeenschap’

Het gebruik van de + aan het einde van lhbtiqa+ levert in samenstellingen een verwarrend woordbeeld op: lhbtiqa+-gemeenschap en bijvoorbeeld lhbtiqa+-beleid. Om die reden kiest Movisie ervoor om het koppelteken weg te laten: ‘lhbtiqa+ gemeenschap’, ‘lhbtiqa+ beleid’. Ook in andere samenstellingen met de +, bijvoorbeeld bij ‘bi+ personen’ of bi+ gemeenschap gebruikt Movisie het koppelteken niet.

Ten slotte nog dit. Voor elke keuze om de diverse regenbooggemeenschap aan te duiden bestaan argumenten vóór en tegen. En als gezegd zijn de perspectieven op gender en seksualiteit permanent in beweging. De hierboven beschreven lijn geldt daarom nu, maar is niet in beton gegoten.

Inclusief taalgebruik verandert

Taal staat niet vast, maar is steeds onderhevig aan aanpassing en verandering – het ontwikkelt zich voortdurend. Termen die eerst gangbaar waren, kunnen nu ouderwets, niet inclusief of zelfs problematisch zijn. Dit geldt ook voor de taal rondom genderdiversiteit en termen rondom culturele achtergronden en huidskleur, etc. In dit artikel gebruiken we de termen volgens het jaar 2023, maar de terminologie kan over een jaar deels veranderd zijn. Raadpleeg daarom ook altijd recente bronnen om je kennis hierover te checken. Door inclusieve taal te gebruiken (1) benader je mensen op de juiste manier; (2) erken de diversiteit aan mensen en (sub)culturen en de veranderlijkheid ervan; (3) ben je in staat om met meer mensen te (effectief) communiceren; (4) inspireer je anderen om ook inclusief taalgebruik te hanteren.