Loslaten om langer te kunnen volhouden

Onderzoek naar behoefte en gebruik logeerzorg

Movisie heeft in opdracht van het ministerie van VWS behoefteonderzoek gedaan naar het gebruik van logeerzorg en de behoefte aan logeerzorg. Dit onderzoek vond plaats onder mantelzorgers en mantelzorgontvangers. Er is gekeken naar de behoefte van mantelzorgers om gebruik te maken van logeeropvang, daarbij is gekeken naar incidenteel en structureel verblijf. In dit artikel de belangrijkste bevindingen, aangevuld met voorbeelden uit de praktijk.

Lees het rapport 'Behoefteonderzoek logeerzorg' van Ronald van Hetem en Nada de Groot.

Aanleiding voor het onderzoek is de nota: ‘Logeerzorg. Langer thuis dankzij het parttime verpleeghuis.’ In deze nota van de Kamerleden Bergkamp (D66) en Hermans (VVD) wordt gepleit voor  pilots structurele logeerzorg waarbij er  aanbod is van logeerzorg voor een aantal dagen per week. Het doel is om mantelzorgers te ondersteunen het langer vol te laten houden zodat zij niet overbelast raken.

Aardige mensen

De partner van Conny werd na een operatie een aantal weken verzorgd in een zorghotel. Toen haar partner weer thuiskwam, kwam de zorg weer op Conny’s schouders. Het verplicht moeten zorgen valt Conny zwaar. ‘Het zou mij echt helpen wanneer mijn partner af en toe weg is, het huis uit. Ik trek het soms echt niet! Als mijn partner weg is, heb ik tijd voor mezelf en kan ik bijvoorbeeld op vakantie.’ Haar partner staat hier niet onwelwillend tegenover. ‘Mits het een aantrekkelijke locatie is waar aardige mensen zijn…’

Naar de publicatie 'Behoefteonderzoek Logeerzorg'

Behoefte en gebruik

Uit het onderzoek blijkt dat 22 % van de mantelzorgers en 16 % van de mantelzorgontvangers behoefte heeft aan logeerzorg. Aan deze groep is vervolgens gevraagd of zij incidentele of structurele logeerzorg willen voor een vast aantal etmalen per maand of week. Zij geven aan vooral behoefte aan incidentele logeerzorg te hebben: dit geldt voor 66 % van deze groep mantelzorgers en 70 % van de mantelzorgontvangers. Veel minder is er behoefte aan structurele logeerzorg. Voor een vast aantal etmalen per maand geldt dit voor 18 % van de mantelzorgers en 15 % van de mantelzorgontvangers. Tot slot is er bij een kleine groep behoefte aan wekelijks enkele etmalen logeerzorg: bij 17 % van de mantelzorgers en 15 % van de mantelzorgontvangers.

Houvast

Mantelzorger Mickey: ‘Ik kan het niet verkroppen dat anderen voor onze tweeling zorgen. Ja, ze hebben veel hulp nodig. Ja, ik zie dat anderen dat ook kunnen. Maar nee, ik vind het zó moeilijk de zorg uit handen te geven.’ Mickey maakt gebruik van logeerzorg in het weekend: een keer per maand is de tweeling een weekend niet thuis. ‘Heerlijk vind ik dat, eerlijk gezegd. Het helpt mij enorm als ik weet wanneer ze er een weekend niet zijn, het gestructureerde ervan geeft mij houvast.

Werkplaatsen respijtzorg

Wil je werken aan betere respijtzorg in jouw gemeente of werkgebied? Bijvoorbeeld door bekendheid van respijtzorg te vergroten? Een betere toeleiding te realiseren of een passender aanbod? Meld je dan aan voor de werkplaatsen respijtzorg van In voor mantelzorg-thuis.

Verlichting mantelzorger

De reden waarom mensen gebruik  willen maken van logeerzorg in het algemeen is dat het de mantelzorger verlicht. Een kleiner aantal wil gebruik maken van de logeerzorg om de mantelzorgontvanger al vast te laten wennen aan een verpleeghuis. Ook vakantie, ziekte of calamiteiten worden genoemd als reden. Er is een specifieke behoefte bij de groep mantelzorgers die een vast aantal dagen elke week logeerzorg wil. De reden om gebruikt te maken van de logeerzorg is om een vast aantal dagen elke week voor eigen rustmomenten te hebben. Dat is belangrijker dan de mantelzorgerontvanger te laten wennen aan de overgang naar een verpleeghuis.

Timing

Tinie heeft geen behoefte aan gestructureerde logeerzorg. ‘Stel je voor dat er net in die periode niemand beschikbaar is om iets leuks mee te doen… Of dat ik net op dát moment geen behoefte heb aan tijd voor mezelf.’ Tiny zou als mantelzorger meer behoefte hebben wanneer zij de behoefte voelt opkomen dat logeerzorg er dan zou moeten zijn. Bij Tiny is de behoefte om af en toe een keer een dag weg te willen of een weekend wanneer zij hier behoefte aan heeft.

De kenmerken van mantelzorg(ers) en mantelzorgontvangers zijn afgezet tegen de behoefte. Mantelzorgers die meer uren mantelzorg bieden en mantelzorgers die samenwonen met de zorgontvanger, hebben vaker behoefte aan logeerzorg. Ook mantelzorgers die de enige zijn en vrouwelijke mantelzorgers, hebben vaker behoefte aan logeerzorg. Mantelzorgers met een zeer ondersteunend netwerk daarentegen hebben beduidend minder behoefte aan logeerzorg.  

Over het onderzoek

  • Voor deze landelijke behoeftepeiling is een vragenlijst opgesteld en verspreid onder leden van de ANBO en de panels van MantelzorgNL.
  • Ook is de vragenlijst verspreid onder de projectleiders van de pilots logeerzorg met het verzoek de vragenlijst de verspreiden via het lokale steunpunt mantelzorg of de mantelzorgconsulent.
  • De vragenlijst is ingevuld door 1086 mantelzorgers en 170 mantelzorgontvangers. 

Onderzoek logeerzorg voor thuiswonende mensen met vergevorderde dementie

Movisie deed in opdracht van het ministerie van VWS ook onderzoek naar logeerzorg voor thuiswonende mensen met vergevorderde dementie. Lees het rapport ‘Logeerzorg, geschikt voor thuiswonende mensen met vergevorderde dementie?’ van Wilco Kruiswijk en Lars Ramaker.