De MAEXchange is een online instrument dat de maatschappelijke waarde van initiatieven laat zien aan de hand van gegevens van initiatiefnemers én de gebruikers. Het instrument helpt transparant te zijn over de maatschappelijk waarde van initiatieven, zonder daarover te oordelen of hen in een hokje te stoppen. Daarbij is nog wel sprake van een zeker spanningsveld. De initiatieven zijn zeer verschillend van aard, maar tegelijkertijd wil je wel iets over al deze initiatieven kunnen zeggen in een gemeenschappelijke taal. Daarom is bij de MAEXchange uitgegaan van de manier waarop initiatieven welzijn leveren aan hun doelgroep en de omgeving.

Hoe werkt de MAEXchange?

De initiatieven vullen een vragenlijst in. Aan de hand daarvan wordt een profiel opgesteld, met een aantal kwalitatieve en kwantitatieve gegevens en gebruikersreacties. De kern vormt het waardeweb: een matrix gebaseerd op het werk van de econoom Manfred Max-Neef. Het waardeweb toont het effect van het initiatief op acht welzijnswaarden met achterliggende subwaarden.

Op onderstaande illustraties zijn twee voorbeelden te zien van het waardeweb van MAEX genoteerde burgerinitiatieven.

Initiatief 1: Bijzonder Thuisafgehaald

Initiatief 2: Singeldingen

Wat is de waarde van de MAEXchange?

Het verzamelen van deze maatschappelijke initiatieven heeft als voordeel dat er een overzicht ontstaat van alle verschillende initiatieven die er in een wijk, stad of gemeente zijn. Je ziet welke waarde ze leveren, welke behoeften ze hebben en dat er ontzettend veel op vrijwillige basis wordt gecreëerd. Misschien is dat erg, maar misschien ook niet. Wel is het raar dat we deze waarde niet meenemen in ons gangbare denken over de arbeidsmarkt. Overheden kunnen deze informatie gebruiken om te zien hoe initiatieven bijdragen aan haar beleidsdoelen. Zij kunnen zien in welke waarde zij meer moeten investeren of welke ondersteuning zij kunnen bieden aan deze initiatieven. Ook fondsen, bedrijven en burgers kunnen de profielen gebruiken om te zien in welke burgerinitiatieven zij willen investeren (niet alleen in geld, maar bijvoorbeeld ook in tijd of middelen) en hoe zijn gebruik kunnen maken van de waarde van deze initiatieven in nieuwe (wederkerige) partnerschappen.

Wat is het voordeel van de MAEXchange voor maatschappelijke initiatieven?

Maatschappelijke initiatieven kunnen door de MAEXchange beter laten zien welke waarde zij creëren en wie hier gebruik van maakt. Hierdoor zijn zij beter zichtbaar voor partijen die willen investeren of samenwerken. We hebben bijvoorbeeld al een aantal fondsen bereid gevonden aan initiatieven te doneren, puur op basis van hun MAEXchange-profiel. Dat scheelt veel tijd en energie. Als we zo partnerschappen kunnen bevorderen, kunnen we het voor zowel de initiatieven als voor de partners een stuk makkelijker maken. Daarnaast creëren wij aandacht in de media voor hen, en proberen we sa-menwerkingen (onderling, maar ook met fondsen, bedrijven en overheden) te bevorderen.

Op welke manier ondersteunen jullie de initiatieven verder?

Wij proberen o.a. initiatieven te ondersteunen in de professionalisering van hun initiatief. Hiermee bedoel ik niet dat ieder initiatief een professionele organisatie moet worden. Wel is het waardevol om na te denken over de waarde die je levert, en hoe je die waarde kunt waarborgen. Het zou jammer zijn  wanneer een initiatief gedwongen moet stoppen omdat men niet goed heeft nagedacht over duurzame financiering. We organiseren masterclasses, bijvoorbeeld over verschillende nieuwe business/waarde modellen die men kan gebruiken om investeerders te trekken en rond te komen qua tijd, geld en middelen. Hierdoor hopen we dat initiatieven niet ten onder gaan aan bureaucratie of hun eigen succes.

Hoe benutten we de kracht van burgerinitiatieven en behouden we de gewenste kwaliteit van hun diensten?

De overheid (maar eigenlijk iedereen) kan hier een echte bijdrage in leveren. We zijn als samenleving een afrekencultuur geworden, waarin we vooral bezig zijn onszelf in te dekken. Als er iets mis gaat, moet er altijd iemand verantwoordelijk worden gehouden. Schade kan verhaald worden. Om dat te voorkomen, stellen we allemaal kwaliteitseisen op. Dat is een ontzettend verkrampte houding! Burgerinitiatieven verdwijnen in een wereld van bureaucratische eisen soms helemaal van het toneel. De initiatieven hebben er baat bij als kwaliteitseisen niet zo strikt worden gehandhaafd, dus minder op de lineaire manier waarop ze nu zijn opgesteld. We kunnen er beter vanuit gaan dat er altijd iets fout kan gaan en daar dan van leren. Pas als je iemand ruimte geeft om te experimenteren en fouten te maken, neem je hem serieus. Juist dat is een voorwaarde voor vooruitgang. Als een initiatief stopt, dan moeten we dit niet zien als een mislukking of weggegooid geld, maar als een leerproces dat we kunnen gebruiken in een volgende project. Kracht in NL ondersteunt dit leerproces door middel van de MAEXchange, het geven van workshops en het verbinden van verschillende sectoren.