Onbewust mantelzorger

Niet iedereen is bekend met het begrip mantelzorg. Deze zorg wordt namelijk als vanzelfsprekend gezien. Maar alle vanzelfsprekende kleine zorgtaken kunnen bij elkaar opgeteld flink oplopen aan mantelzorguren. Koken, boodschappen doen, een luisterend oor bieden, mee naar een doktersafspraak, emotionele steun, wassen en aankleden, administratieve werkzaamheden, huishoudelijke taken en instanties bellen. Wanneer je deze taken met enige regelmaat en onbetaald verleent voor een hulpbehoevende vriend, familielid of buur, dan ben je een mantelzorger.

Zorgsituatie bespreken op je werk

Eén op de vijf mantelzorgers ervaart een hoge belasting. Dit kan gevolgen hebben voor de eigen gezondheid of er ontstaan conflicten thuis of op het werk. Op het werk wordt er alleen niet zo snel gesproken over mantelzorg: de zorgsituatie wordt gezien als een privéaangelegenheid. Eerst gaan de mantelzorgtaken ten koste van de vrije tijd. Pas bij een acuut probleem lichten mantelzorgers hun leidinggevende in:

'Daar ben ik nooit mee naar mijn leidinggevende gegaan. Eigenlijk nooit echt aan gedacht. Wel dat je thuis denkt: ‘Hoe gaan we het oplossen?’ ' – Jeanette, verpleegkundige en mantelzorger

Tijd voor een verandering: durf te delen! Want begrip vanuit de werkomgeving en kleine collegiale hulp hebben grote betekenis.

Begrip vanuit je werkomgeving

Van de mantelzorgers in de zorg en welzijnssector bespreekt slechts de helft hun mantelzorgsituatie met de leidinggevende. In andere sectoren ligt dit percentage zelfs maar tussen de 30 en 50 procent. Juist deze bespreekbaarheid blijkt heel belangrijk. Van de mantelzorgers die de mantelzorg bespreekbaar maken ervaart namelijk 80 procent begrip vanuit collega’s. Dit begrip wordt als zeer prettig ervaren en kent verschillende vormen. Het kan al zo eenvoudig zijn als even vragen hoe het gaat. Collega’s kunnen als uitlaatklep of vraagbaak dienen.

'Ik ben niet iemand die het er altijd meer over heeft, maar soms is het wel even fijn. En soms vragen de collega's daar ook spontaan om. Nou dan vertel ik dat ook graag, maar dan kan ik het ook weer loslaten.' – Heleen, buurtteammedewerker en mantelzorger

Praktische ondersteuning van je collega’s

Collega’s bieden soms ook praktische ondersteuning, zoals het overnemen van taken. Neem bijvoorbeeld Ingrid, werkzaam in de gehandicaptenzorg. Wanneer Ingrid vermoeid is door de mantelzorg nemen collega’s de wat lastiger cliënten voor hun rekening. Zo krijgt Ingrid het wat gemakkelijker.

Maak afspraken met je leidinggevende

Wanneer de mantelzorgsituatie in een vroeg stadium besproken wordt, is het gemakkelijker om tot maatwerkoplossingen te komen. Met de leidinggevende kun je bijvoorbeeld afspraken maken over aanpassingen in het werkrooster, het plegen van telefoontjes tijdens werktijd, of het bijwonen van afspraken van de zorgontvanger tijdens werktijd.

Zorgverlofregelingen

Bij het combineren van werk en mantelzorg wordt veel informeel geregeld, maar er bestaan ook officiële zorgverlofregelingen. Hier wordt slechts in beperkte mate gebruik van gemaakt. Mantelzorgers zetten eerder hun vrije dagen in voor de mantelzorg. Hierdoor is de kans op (over)belasting groter. De vrije dagen worden immers niet ingezet voor eigen ontspanning. Leidinggevenden kunnen medewerkers wijzen op het aanbod van verlofvoorzieningen. Dat voorkomt dat mantelzorgers veel zelf uit moeten zoeken, op het moment dat het vaak allemaal wat te veel geworden is.

Durf te delen!

Steun vanuit de werkomgeving kent verschillende vormen en wordt als zeer positief ervaren door mantelzorgers. Juist kleine alledaagse dingen kunnen van belang zijn voor een goede balans tussen werk en privé. Ben jij mantelzorger en voel jij je ondersteund op je werk, of juist niet, durf jouw verhaal te delen! Deel het met ons, via de reacties hier onderaan, maar nog veel belangrijker: deel het op je werk!

Meer informatie

Per 1 juli 2015 zijn de regels rondom zorgverlof verruimd. Lees hier meer over die veranderingen.
Voor steun en advies of informatie over het tijdelijk overdragen van de mantelzorg verwijzen wij u graag door naar MantelzorgNL, de landelijke vereniging die opkomt voor de mantelzorger. Praktische tips en oefeningen voor het vinden van de balans tussen werk en mantelzorg zijn te vinden op de website van Stichting Werk en Mantelzorg.