Schuld en schaamte

'Huiselijk geweld is omgeven met schuld- en schaamtegevoelens.'

Het aantal geregistreerde meldingen van huiselijk geweld is slechts het topje van de ijsberg. Er wordt nu te veel gevraagd van slachtoffers van huiselijk geweld. Om contact op te nemen met Veilig Thuis moeten zij de moed hebben om hun eigen onveiligheid te onderkennen, maar ook hun wantrouwen tegen instanties kunnen overwinnen. En dat juist terwijl huiselijk geweld omgeven is met schuld- en schaamtegevoelens. Geweld in relaties speelt zich vaak in het verborgene af. Het is net zoals met de vuile was: die hangen mensen niet graag buiten. Dat geldt niet alleen voor plegers en slachtoffers, maar ook voor getuigen van huiselijk geweld, zoals kinderen en andere familieleden. Vaak zijn slachtoffers (terecht) bang voor de gevolgen. Ze doen er dan ook alles aan om partnermishandeling verborgen te houden.

Het blijkt dat slechts een derde van de slachtoffers met anderen over het geweld praat. En slechts 3 % zoekt contact met Veilig Thuis. Ook uit deze cijfers blijkt dat slachtoffers en plegers, die in een gewelddadige relatie zitten, daarover moeilijk met anderen praten.

'Erover praten is een belangrijke stap.'

Behoefte aan een veilige plek

Maar erover praten is wel een belangrijke stap. Slachtoffers hebben behoefte aan een plek waar zij op eigen tempo hun verhaal kunnen doen. Uit de praktijk blijkt dat voor veel slachtoffers Veilig Thuis ook de instantie is, die ook kinderen uit huis plaatst. En hoewel deze beeldvorming niet correct is, want de Raad voor de Kinderbescherming stelt een rapport op die door de rechter wordt beoordeeld, deze beeldvorming zorgt er wel voor dat voor hen Veilig Thuis een onveilige plek is.

Het is belangrijk dat er een veilige plek komt waar slachtoffers en plegers terecht kunnen om in alle veiligheid te praten over de situatie waarin ze zich bevinden. Dit kan door anoniem met Veilig Thuis te chatten of te bellen. Maar het kan ook door contact op te nemen met Safe Woman (Welkom | Safe), Chat met Fier (Chat met Fier - Fier) of met Supportgroep | veroorzakers | huiselijk geweld  

Succesvolle aanpak

Bij laagdrempelige plekken als Safe Women en Chat met Fier kunnen vrouwen wel hun verhaal doen en dat helpt hen. Veilig Thuis geeft steeds meer advies, maar het merendeel van die adviezen wordt aan professionals gegeven, niet aan slachtoffers en al helemaal niet aan plegers van huiselijk geweld. 

Of een aanpak succesvol is moeten we uiteindelijk aan de mensen zelf vragen, niet aan de organisatie en professionals die de aanpak vormgeven. Dat vraagt om een perspectiefwisseling: van meldpunt naar advies- en steunpunt, van onveiligheid oplossen naar het creëren van duurzame veiligheid, van incidenten signaleren naar patronen doorbreken. Die wegwijzer heeft iedereen die in de aanpak werkt inmiddels gezien, maar nu moeten we die weg daadwerkelijk inslaan.

Luister hieronder het radio interview met Nelleke Westerveld over huiselijk geweld en waarom een meldpunt slachtoffers niet altijd helpt.