‘Eerst wat cijfers: 1 op de 6 mensen ervaart beperkingen met de digitale dienstverlening door de overheid. Dan gaat het bijvoorbeeld om mensen met een visuele, een auditieve, of een licht verstandelijke beperking, mensen met een psychische kwetsbaarheid en mensen met een lagere taalvaardigheid. Dat is een grote groep mensen. Veel van deze mensen zijn digitaal vaardig. Maar als een website niet voldoet aan de wettelijke toegankelijkheidscriteria en niet gebruiksvriendelijk en begrijpelijk is, dan kunnen veel van hen er geen gebruik van maken. 

Impact

De impact daarvan is groot. “Mensen met een beperking hebben levenslang en levensbreed.” Levensbreed betekent dat iemand met een beperking op verschillende terreinen ondersteuningsvragen heeft. Bijvoorbeeld op het gebied van mobiliteit, op het gebied van werk of studiefinanciering, op het gebied van zorg enzovoort..” Op al die fronten moeten aanvragen worden gedaan. Er is berekend dat mensen met een beperking veel meer tijd kwijt zijn met het regelen van hun dagelijks leven, dan mensen zonder een beperking. Dat komt onder meer doordat informatie niet goed vindbaar of begrijpelijk is en doordat invulformulieren niet toegankelijk zijn waardoor je die niet kunt invullen als je bijvoorbeeld een beperkte handfunctie hebt of slechtziend bent. 
Levenslang heeft betrekking op je beperking; die heb je je leven lang, bijvoorbeeld als je een licht verstandelijke beperking hebt. Maar een aanvraag voor de Wmo moet je elk jaar opnieuw doen. Je moet dus elk jaar opnieuw bewijzen dat je een beperking hebt. Dat is onnodig en maakt de regeldruk onnodig groot.’

Zelfstandig je zaken regelen

Regelmatig worden mensen afgewimpeld bij de gemeente als ze telefonisch om ondersteuning vragen, stelt Sadée. ‘Iemand met een visuele beperking vertelde mij dat ze probeerde om online een afspraak te maken. Ze had al veel tijd besteed aan het invullen van het afsprakenformulier. Toen dat niet lukte en zij vervolgens belde om dan maar telefonisch een afspraak te maken, werd haar verteld  “U kunt alleen via de website een afspraak maken”. Toen moest zij alsnog iemand in haar omgeving om hulp vragen. En die hulp is er niet altijd direct.’
Sadée: ‘In het VN-Verdrag Handicap staat: dat mensen met een handicap in staat moeten worden gesteld volledig aan de samenleving deel te nemen en hun zaken zelfstandig te regelen. Voorwaarde is dat de digitale dienstverlening van publieke organisaties als de overheid toegankelijk, gebruiksvriendelijk en begrijpelijk zijn.’ Daarnaast moet het mogelijk zijn om op niet-digitale manieren, bijvoorbeeld telefonisch, je zaken te regelen. 

Betrekken van ervaringsdeskundigen

Betrek de mensen om wie het gaat, ervaringsdeskundigen, bij het verbeteren van je dienstverlening! Ervaringsdeskundigen zijn onmisbaar in het bewustwordingsproces in een organisatie. Als iemand met een visuele beperking met een schermlezer laat zien waar hij of zij tegenaan loopt als een website niet toegankelijk is, valt vaak het kwartje aan de andere kant. Ervaringsdeskundigen kunnen vertellen wat ze nodig hebben en kunnen helpen bij het testen van je dienstverlening op gebruiksvriendelijkheid en begrijpelijkheid. Een lokaal gehandicaptenplatform, een werkgroep toegankelijkheid of de adviesraad sociaal domein kunnen mogelijk helpen bij het vinden van ervaringsdeskundigen. 
Overigens stelt het VN-verdrag stelt ook verplicht dat gemeenten een lokale inclusieagenda opstellen. En daarin moet ook de digitale toegankelijkheid verankerd zijn.

Meer lezen? 

• Zie hier de link naar de toolkit: maak je gemeentewebsite toegankelijk. Een toolkit met informatie en handvatten om de gemeente website digitaal toegankelijk te maken.
• Zie hier de link naar de podcast: ervaringsdeskundigen aan het woord. Een podcast waarin er door verschillende ervaringsdeskundigen wordt gepraat over waar zij tegenaanlopen in de digitale toegankelijkheid van websites.