Dementie is een verzamelnaam voor vele ziektes waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer. Vanuit Movisie is Ilse Zwart-Olde onder andere actief in het praktijkverbeterprogramma ‘Dementiezorg voor Elkaar’. Het doel van het programma ‘Dementiezorg voor elkaar’ is de kwaliteit van leven van thuiswonende mensen met dementie verbeteren door de zorg en ondersteuning nog meer dan nu af te stemmen op hun persoonlijke leefwereld, over de grenzen van wonen, zorg en welzijn heen.

'Dementie is meer dan een diagnose of dan passende zorg; het gaat ook om het sociale netwerk'

Vandaag is het Wereld Alzheimerdag. Wat is de uitdaging volgens Movisie als het gaat om dementie?

Ilse Zwart-Olde: ‘Dementie heeft impact op allerlei levensterreinen. Tot nu toe is er veel aandacht geweest voor oplossingen in de zorg. Maar dementie is meer dan een diagnose of dan passende zorg; het gaat ook om het sociale netwerk. En over de samenwerking tussen professionals in het sociale domein. De meeste mensen willen langer thuis wonen. Passende ondersteuning is hierbij van cruciaal belang voor mensen met dementie én hun naasten. Als je mensen met dementie en hun mantelzorgers passend ondersteund, gaat het langer goed in de thuissituatie. Het valt me op dat de nadruk vaak ligt op zorg, terwijl welzijn en ondersteuning minstens zo belangrijk zijn. Bij dementie wordt vaak over de ziekte gesproken en minder over de mens en zijn of haar leven.’

Wat bedoel je daarmee, dat er nog teveel naar de ziekte wordt gekeken?

Ilse: ‘Het is van belang om naar de wensen en behoeften van de mens met dementie en zijn naasten te kijken. Als je dat goed doet, betekent dat waarschijnlijk dat je dagbesteding anders gaat invullen. Goede daginvulling is ontzettend belangrijk voor deze mensen. Ik weet dat de gemeente Veenendaal hier op een goede én creatieve manier mee omgaat. Als een inwoner uit Veenendaal met dementie bijvoorbeeld graag wil vissen, dan probeert de casemanager dit met het netwerk te faciliteren en organiseren. Er wordt niet gekeken of de activiteit vissen in het aanbod van een van de zorg- of welzijnsorganisaties zit, maar er wordt gekeken hoe dat gerealiseerd kan worden. Ook ken ik een voorbeeld van iemand met dementie die bij een slager werkt. De slager wil de nodige begeleiding bieden en de persoon met dementie kan zo lang mogelijk bijdragen aan de maatschappij. Mooi is dat!’

'Inzetten op duurzame samenwerking is geen eenmalige bijeenkomst, maar elkaar blijven ontmoeten'

Hoe kunnen beleidsmakers en professionals deze beweging versterken?

Ilse: ‘Zonder twijfel: naar buiten durven kijken. Kijk naar de impact die dementie op het dagelijkse leven heeft en neem dit als uitgangspunt. Niet alleen uitgaan van wat je zelf of jouw organisatie te bieden heeft, maar naar wat nodig is en dan adequaat doorverwijzen. Als gemeente kan je dit stimuleren door samenwerking tussen de betrokken partijen in zorg en welzijn te stimuleren. Als je elkaar ontmoet en kent, weet je elkaar te vinden. Inzetten op duurzame samenwerking, dus geen eenmalige bijeenkomst, maar elkaar blijven ontmoeten.’

Wat merken mensen met dementie en hun naasten hiervan?

Ilse: ‘Ik hoop dat mensen met dementie zich steeds beter geholpen voelen en zoveel en zolang mogelijk kwaliteit van leven ervaren. Voor de naasten is het cruciaal dat ze af en toe ‘respijt’ ervaren. Dan helpt het als de dagbesteding een plek is waar iemand graag naar toe gaat. Maar ook dat we als maatschappij om deze mensen heen staan. De mens met dementie moeten we als een mens blijven zien!’