Module zinvolle daginvulling voor mensen met een ggz-problematiek
Het Kwaliteitsnetwerk GGZ heeft een module ontwikkeld die helpt bij de zoektocht naar zinvolle daginvulling voor mensen met een psychische kwetsbaarheid. Deze module is samen met mensen vanuit ervaringskennis gemaakt en biedt handvatten om zinvolle dagbesteding vorm te geven vanuit wat zij zelf belangrijk vinden. De module biedt gemeenten en professionals een werkwijze om de wereld van zorg en arbeid te verbinden: van inloop en ontmoeting tot re-integratie en werk. Wat kun je hiermee in de praktijk? De samenstellers Joke Stoffelen van Zorgbelang Gelderland-Utrecht, Harry Michon van het Trimbos Instituut en Anne-Marie van Bergen van Movisie beantwoorden vijf vragen.
Daginvulling, is dat wat anders dan dagbesteding?
Anne-Marie: 'We merkten in gesprekken met cliënten dat dagbesteding een negatieve associatie had. Het wordt gezien als suf en saai. Bovendien dekt het de lading ook niet, want mensen vullen hun dag op heel veel manieren zinvol in.' Harry: 'Onze aanbevelingen zijn dan ook voor het hele spectrum: van samenkomst en ontmoeting tot re-integratie en werk. Met de term daginvulling komen we daaraan beter tegemoet.
Breed gedragen
De module maakt deel uit van de set kwaliteitsstandaarden die in opdracht van het Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz zijn ontwikkeld voor de brede ggz. Daarin staat beschreven waar goede zorg en ondersteuning voor mensen met psychische aandoeningen aan moet voldoen. De generieke module is ontwikkeld door een brede werkgroep met vertegenwoordigers van cliëntenorganisaties, ervaringsdeskundigen, ondernemers, beroepsgroepen, gemeenten, en maatschappelijke organisaties. Harry Michon van het Trimbos Instituut was voorzitter van de werkgroep. Een projectgroep vanuit Zorgbelang Gelderland-Utrecht en Movisie ondersteunden de werkgroep bij de ontwikkeling. Deze module is net als de andere kwaliteitsstandaarden te vinden op www.kwaliteitsontwikkelingggz.nl/standaarden en via www.ggzstandaarden.nl.
Bekijk hieronder de grafische infokaart van de Kwaliteitsstandaard
Wat kunnen professionals met de module?
Harry: 'Terwijl we hieraan werkten, werd duidelijk dat voor veel professionals, stafwerkers en bestuurders binnen en buiten de GGZ daginvulling voor mensen met psychische kwetsbaarheden niet bepaald de grootste prioriteit heeft. Terwijl cliënten zelf vaak aangeven dat dit een van de allerbelangrijkste zaken in hun leven is. Het wordt tijd dat die tegenstelling kleiner wordt. Hopelijk biedt deze module voer voor discussie daarover.' Joke beaamt dit: 'De waarde van een goede daginvulling is zo belangrijk voor de mensen waar het om gaat.'
En hoe helpt de module daar dan bij?
Anne-Marie: 'Zelfregie vinden we een belangrijk uitgangspunt. Daarom hebben we in de module kernelementen benoemd. Als professionals die als basis nemen, kunnen ze de zelfregie van de cliënt optimaal versterken en eraan bijdragen dat hij of zij kan deelnemen aan de door hem of haar gewenste daginvulling.' Joke: 'Een van die kernelementen is: laat daginvulling geen eilandje zijn. We hebben veel cliënten gesproken en die zeggen bijna allemaal dat ze gewoon willen meedoen. Niet apart, maar zoveel als mogelijk in de samenleving. Ze willen aan de slag op school, met werk of vrijwilligerswerk of deelnemen aan het algemene sociaal-cultureel aanbod.'
Wat was jullie grootste eye-opener?
Joke: 'Wat opvalt is dat iedereen die je spreekt het er over eens is dat je uit moet gaan van wat mensen zelf willen en kunnen. Diversiteit is dus belangrijk, terwijl in praktijk een aanbod wordt geboden zonder aan te sluiten bij de wensen, opleiding en mogelijkheden van mensen zelf. Vraaggerichtheid is nog ver te zoeken. Laat staan dat het is gericht op de kansen en ontplooiingsmogelijkheden van mensen zelf. Terwijl je met goede daginvulling mensen weer op weg kunt helpen. Dat willen we met deze module ook bereiken. Dat daginvulling zo is opgezet dat het mensen stimuleert om weer dingen te ondernemen.'
Is de module alleen voor professionals in de GGZ?
Anne-Marie: 'Nee, zeker niet. De gemeente is verantwoordelijk voor de regievoering op daginvulling en het borgen van de vraaggerichtheid. De module geeft ook hen handvatten, net als aan re-integratiecoaches en begeleiders op de werkplek. De aanbevelingen zijn bovendien heel goed bruikbaar voor andere cliëntgroepen. Kortom: voor iedereen die iets doet met participatie is het eigenlijk een must.'
Zorgbelang heeft in het kader van dit project HAN-studenten opdracht gegeven aanvullend onderzoek te doen. De samenvatting is verwoord in een filmpje met de kernboodschap van de module:
