Sociale keuzes in krappe tijden

Op 8 december 2022 organiseerde Binnenlands Bestuur het goed bezochte congres ‘Sociale keuzes in tijden van schaarste’ met als hoofdgast Minister Schouten. Een van de keynotes werd verzorgd Radboud Engbersen samen met zijn tweelingbroer, Godfried hoogleraar Algemene Sociologie aan de Erasmus Universiteit. Het magazine publiceerde ook een special rond het congres met daarin een dubbelinterview met de gebroeders Engbersen: ‘Armoede is terug, en treft steeds meer mensen’. De broers zijn het erover eens dat de inkomensverschillen in Nederland zorgwekkend zijn. ‘De vangnetten zijn losser geknoopt dan veertig jaar geleden, mensen vallen erdoorheen.’ 

Met minder regels meer mensen aan het werk

In hetzelfde nummer (23/2022) van Binnenlands Bestuur staat ook een artikel, waarvoor Marjet van Houten geïnterviewd is, ‘Met minder regels meer mensen aan het werk’. Marjet: 'De regels zijn soms zo complex dat zelfs de betreffende ambtenaren ze niet begrijpen en kunnen toepassen. Als iemand vanuit dagbesteding een aantal uur wil gaan werken zijn er 35 pagina’s aan wet- en regelgeving waarin ambtenaren moeten zoeken om het te regelen.’

Onzichtbare armoede onder Nederlandse moslims neemt toe

Trouw (28 november 2022) constateert dat onder ‘onzichtbare armen’ een groeiende groep Nederlandse moslims is. De meesten mijden reguliere hulp. Lou Repetur, programmadirecteur sociale stabiliteit bij Movisie, ziet de persoonlijke benadering en het geven van vertrouwen als een grote succesfactor in het bereiken van moslims. 'Zie het als omgekeerde ontwikkelingssamenwerking. In Nederland is de participatiesamenleving vrij nieuw. In landen van herkomst van Nederlandse moslims is die al eeuwen oud. Er zijn voor elkaar, vertrouwen schenken, een luisterend oor bieden. Van die werkwijze kunnen we echt veel leren.'

Deel de cartoon niet!

In de Volkskrant verscheen op 15 december een cartoon van Jos Collignon over twee jongeren met Marokkaanse vlag op een scooter die er als dieven vandoor gaan met de Wereldcup. In het debat daarover op social media werd een LinkedIn post van Annemarie van Hinsberg, programmaleider sociale stabiliteit bij Movisie, opmerkelijk vaak bekeken, geliket, becommentarieerd en opnieuw gepost. Annemarie in haar bericht: 'Het is een misplaatst discriminerend beeld, verschuild achter een 'grap' dat schadelijke stereotype beeldvorming versterkt. Uit onderzoek weten we dat het belangrijk is dat #omstanders zich uitspreken over #discriminatie en #haatspraak en ander #grensoverschrijdend gedrag. Maar onderzoek laat ook zien dat delen van het negatieve bericht of beeld averechts werkt. Beelden zijn krachtig en door ze te delen verspreid je ze verder en versterk je deze beelden onbedoeld in de hoofden van mensen. DUS: spreek je afkeur uit, maar deel het beeld niet!'

Een belangrijke rol voor bibliotheken in de digitale samenleving

Julia Ketel, Movisie-onderzoeker bij het team Leren en Professionaliseren, schreef voor de Koepel Adviesraden Sociaal Domein (24 november 2022) een column over de steeds groter wordende digitale kloof waar een grote groep mensen in Nederland tegenaan kijken: 'Hun gebrek aan digitale vaardigheden en laaggeletterdheid zorgt ervoor dat zij op meerdere gebieden niet goed kunnen meedoen. Veel zaken moeten ook nog eens online geregeld worden, terwijl lang niet alle websites en apps toegankelijk zijn. Het is veel te ingewikkeld voor mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven en/of een beperking hebben.' Julia en haar collega Mellouki Cadat werden hierover ook geïnterviewd door Zorg + Welzijn (9 december 29022): ‘Sociaal werkers verliezen hun relevantie als ze niet digitaal meedoen’ Movisie spant zich al een tijd in om de achterstand te beperken. Bijvoorbeeld met de vernieuwde handreiking Dicht de digitale kloof!

Afwijken van de regels

‘Het ministerie van VWS gaat er in diverse beleidsbrieven vanuit dat de problemen in de (langdurige) zorg zullen worden opgelost in het sociaal domein door sociaal werkers’, schrijft Anita Peters in een column voor Zorg + Welzijn (online, 9 december 2022). 'Met veel interesse woonde ik de Marie Kamphuislezing bij van Herman de Munnick met de titel ‘Methodische continuïteit: Onmisbaar voor solide Sociaal Werk’. Zo kun je prima beargumenteerd afwijken van beleidsmatige – en ja zelf wettige – regels. Je laat je als professionals leiden door dat wat iemand nodig heeft, je maakt daarbij gebruik van basismethoden die horen bij je beroep en past daar vervolgens professionele besluitvorming op toe. En bij de opdracht die daaruit voortkomt voor de sociaal werker bij de ondersteuning van mensen, put je uit de databank Effectieve sociale interventies.'

Movisie inspireert televisiemakers

Movisie adviseert steeds vaker documentaire- en rtv-makers over de achtergronden van sociale thema’s. Zo adviseerden drie experts van het programma Bestaanszekerheid en Waardevol werken, Mirjam Andries, Gery Lammerse en Marc Mulder, de makers van het populaire BNN VARA programma Kassa over nieuwe uitzendingen over armoede, schulden en dakloosheid. De VPRO komt ook in 2023 met een nieuwe serie over 100 dagen in je hoofd (uitgezonden op vijf dagen achter elkaar) over afstand tot de arbeidsmarkt, ingezoomd op fietskoeriers van Trappers. De makers haalden ‘zo’n beetje alles wat we er nu over weten’ van de Movisie website. En daar zijn we best trots op.