Netwerken doe je zelf

Maak het ecogram samen

Wat is mijn netwerk? Ik heb daar wel een idee over, maar heb dat nooit op papier gezet. Mijn partner heeft er vast ook een idee over, maar we hebben het er nog nooit over gehad. Dus wat gebeurt er als ik morgen uitval en niet meer kan zeggen wie uit mijn netwerk mij kan ondersteunen? Professionals werken graag met een ecogram en dat snap ik, maar waarom maakt de cliënt het eigenlijk niet zelf?

Ik snap het advies aan sociale professionals die de Wmo uitvoeren: breng het sociale netwerk van mensen in kaart. Dan weet je wat de mogelijkheden zijn binnen het eigen sociale netwerk als mensen ineens ondersteuning nodig hebben. Ik merk dat professionals van ecogrammen houden: de cliënt staat in een cirkel in het midden en in de cirkels eromheen wordt het sociale netwerk beschreven. Een ecogram geeft een beeldend inzicht in het netwerk van een cliënt en is bovendien makkelijk te maken. Het is ook een goede aanleiding om te praten over de kracht en de zwakte van het netwerk. Maar stel dat er iets verandert in het ecogram?

Waarom draaien we dit niet om?

Ik ken mensen die hetzelfde verhaal aan verschillende professionals moeten vertellen en die met die verschillende professionals hun netwerk in kaart hebben gebracht. Dit gebeurt als de professional het in kaart gebrachte netwerk maakt en beheert. Waarom draaien we dit niet om? Waarom maakt de cliënt niet zelf, alleen of samen met het sociale netwerk, een ecogram? Als professional kun je daarbij ondersteunen: is het ecogram gemakkelijk te lezen? Staat iedereen er in? Is er voldoende aandacht voor de verschillende leefdomeinen?

Eigenaarschap één van de pijlers

Eigenaarschap is één van de pijlers van zelfregie. Als een cliënt zelf een ecogram maakt en daarmee eigenaar wordt van het ecogram, biedt dit in mijn ogen alleen maar voordelen. Het scheelt alle partijen tijd. Het netwerk is veel eenvoudiger up-to-date te houden omdat de cliënt het zelf beheert. En er ontstaat een eenduidig beeld: de cliënt kan aan elke professional immers dezelfde ecogram laten zien. Voorwaarde is natuurlijk wel dat het ecogram bij ieder contact meegenomen wordt. Niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk:

Marie heeft haar netwerk in kaart gebracht en met haar is afgesproken dat zij dit op de koelkast hangt. Bij het volgende gesprek geeft zij aan dat er iets moet veranderen aan het papier: zij heeft met de buurman gesproken en die is nu ook onderdeel van haar netwerk. Marie voegt de buurman Henk toe aan het ecogram.

Heeft u binnenkort een gesprek met een cliënt? Vraag eens of hij of zij het ecogram op tafel legt. En misschien is het wel een idee om ook zelf een ecogram te maken en op de koelkast te hangen. Voor het geval dat.

Meer lezen

U wilt onze uitdaging aangaan, maar weet u nog niet precies hoe? Kent u QueZ al? Een eenvoudige tool die helpt bij het vragen stellen over onder andere netwerken. Zoekt u meer informatie over hoe u samen met de client zijn of haar netwerk in kaart kunt brengen? De Handreiking MantelScan geeft veel informatie over netwerken in mantelzorgsituaties.

Lees meer over het maken van een ecogram 

Ton van Elst was trainer en organisatieadviseur bij Movisie. Deze blog verscheen ook op Zorg + Welzijn.