Nieuw onderzoek naar kloof tussen praktijk en wetenschap in sociaal werk
Sociale professionals maken weinig gebruik van de beschikbare onderzoekskennis. Evidence-based practice – dat méér omvat dan enkel het implementeren van bewezen effectieve interventies – lijkt een ideale manier om deze kloof tussen praktijk en wetenschap te overbruggen. Voor haar proefschrift onderzocht Movisie-expert Renske van der Zwet, hoe de implementatie van evidence-based practice in het sociaal werk beter kan. 'De implementatie van evidence-based practice moet niet langer beschouwd worden als uitsluitend de verantwoordelijkheid van sociale professionals, maar als een gezamenlijke verantwoordelijkheid.'
Evidence-based practice heeft in de afgelopen tien jaar in veel landen, waaronder Nederland, politieke prioriteit gekregen. Hoewel evidence-based practice beschouwd wordt als een belangrijke manier om het sociaal werk te verbeteren, wordt het toch nog nauwelijks toegepast. Daardoor bestaat een groeiende interesse in de implementatie van evidence-based practice en in het vinden van effectieve strategieën voor de implementatie ervan. Van der Zwet deed als eerste empirisch onderzoek naar de implementatie van evidence-based practice in het sociaal werk in Nederland.
Over evidence-based practice bestaan veel hardnekkige misverstanden. Het grootste misverstand is dat het gaat om het toepassen van wetenschappelijk bewezen, effectieve interventies (evidence-based interventies). Dit klopt niet. De grondleggers van evidence-based practice hebben altijd benadrukt dat het gaat om een praktijkbeslissing op basis van een afweging van het best beschikbare onderzoek, de eigen professionele expertise en specifieke omstandigheden, wensen en behoeften van de cliënt. De oorspronkelijke definitie van de grondleggers beschrijft EBP dus niet als product maar als een proces.
Een grote uitdaging
De implementatie van evidence-based practice noemt Renske van der Zwet in haar proefschrift “een grote uitdaging”. Factoren op verschillende niveaus beïnvloeden de implementatie, van de individuele professional tot de sociaal-politieke context. Van der Zwet schrijft dat de kennis en opvattingen van sociale professionals en staf vergroot moeten worden om de implementatie in de praktijk te bevorderen.
Aanbevelingen
Renske van der Zwet geeft in haar proefschrift vijf concrete aanbevelingen:
- Het is belangrijk dat sociaal werk opleiders, onderzoekers, beleidsmakers en financiers de verschillen tussen het evidence-based practice (EBP) proces en evidence-based interventies erkennen en steeds expliciteren wat zij met EBP bedoelen wanneer zij het begrip gebruiken.
- Van der Zwet adviseert hogescholen om een actievere rol in te nemen in het lesgeven over de principes van het EBP proces op de bachelor- en masteropleidingen van sociaal werk.
- Sociaal werk organisaties die hun aanpak voor het vinden en beoordelen van onderzoekskennis en het gebruiken ervan in de praktijk willen verbeteren doen er verstandig aan te investeren in het creëren van een steunende organisatorische context.
- Sociaal werk organisaties, onderzoekers en beleidsmakers moeten worden gestimuleerd om te streven naar meer onderzoek-praktijk partnerschappen. Vanuit deze samenwerking kunnen zij bijdragen aan de overbrugging van de kloof tussen onderzoek en praktijk.
- Ook is het van belang dat er meer empirisch onderzoek wordt gedaan naar de implementatie van EBP in de sociaal werk praktijk.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Van der Zwet concludeert dat een veelzijdige aanpak nodig is voor het verbeteren van de implementatie van evidence-based practice in het sociaal werk. Een aanpak, gericht op meerdere niveaus en factoren, zoals de kennis en houding ten aanzien van evidence-based practice van zowel sociale professionals als staf, de organisatiecultuur en context, en onderzoek-praktijk partnerschappen. Een dergelijke aanpak vereist inzet en commitment van veel belanghebbenden, zoals sociale professionals, staf, opleiders, onderzoekers, financiers en beleidsmakers. Van der Zwet: 'De implementatie van evidence-based practice moet daarom niet langer beschouwd worden als uitsluitend de verantwoordelijkheid van sociale professionals, maar als een gezamenlijke verantwoordelijkheid.'
Renske van der Zwet verdedigt haar proefschrift Implementing evidence-based practice in social work: a shared responsibility op 9 november 2018 in de aula van Tilburg University in Tilburg.
Wil je meer gebruik maken van onderzoekskennis en doen wat werkt? Movisie, Sociaal Werk Nederland en de gemeente Alphen aan den Rijn organiseren op 21 januari 2019 het landelijk congres Samen sturen op doen wat werkt in het sociaal domein in het stadhuis van Alphen aan den Rijn. Lees meer en meld je aan.
