‘We zagen dat er in onze gemeente grote behoefte is aan respijtzorg. We wilden in die behoefte voorzien met een laagdrempelige aanpak op maat, die geen administratieve of financiële lasten voor betrokkenen meebrengt.’ Arjan Kersten, beleidsmedewerker Sociaal Domein van de gemeente Noordwijk, legt tijdens een webinar van MantelzorgNL de achtergrond uit van het Noordwijkse initiatief Zorgpauze. De regeling werd in 2016 ingevoerd, als resultaat van nauwe samenwerking tussen gemeente, Welzijn Noordwijk en verschillende zorgaanbieders. Noordwijk maakt de regeling financieel zelf mogelijk.

Pas met tegoed

Essentie van de aanpak is dat mantelzorgende inwoners een Noordwijkpas krijgen met tegoed voor twee keer een zorgpauze per jaar. Elke zorgpauze omvat dertig uur, dus bij elkaar gaat het om zestig uur op jaarbasis. ‘Hiermee kunnen we mantelzorgers die overbelast dreigen te raken, ontlasten in de zorg voor hun naaste, zegt Carola Roefs van Welzijn Noordwijk. ‘Dat gebeurt op maat: mantelzorgers kiezen uit zes vormen van ondersteuning: samen eruit, bezoek, zorg aan huis, aanwezigheid in de nacht, gezinsondersteuning en huishoudelijke ondersteuning.’ 

De ondersteuningsvormen worden in een folder beschreven en mantelzorgers die zich bij Welzijn Noordwijk melden, krijgen er een heldere mondelinge toelichting over. Roefs’ collega Wendy Clason vult aan: ‘We gaan met betrokkenen in gesprek: hoe gaat het, waar zit het knel, wat is nodig, waar ligt jullie behoefte? En we kijken heel goed welke aanbieder het beste bij de betrokkenen past.’

Mantelzorgers kloppen op eigen initiatief aan bij Welzijn Noordwijk aan, of komen er na doorverwijzing van huisarts of casemanager. Het krijgen van een pas verloopt soepel en zonder bureaucratische hobbels. De mantelzorger en degene die mantelzorg ontvangt hebben vervolgens geen last van administratieve en financiële romplomp. De gemeente, Welzijn Noordwijk en de aanbieders van zorg regelen alles namelijk aan de achterkant.

Vitamine A

Mantelzorger Ellen is een van de Noordwijkers die dankbaar van Zorgpauze gebruik maakt. ‘Ik heb lange tijd voor mijn beide ouders gezorgd, en sinds het overlijden van mijn moeder doe ik dat voor mijn vader, die inmiddels 85 is. Pas in de loop van de tijd begon ik me te realiseren dat ik mantelzorger ben. Omdat ik fulltime werk en niet alles voor hem kan doen, ging ik op zoek naar extra ondersteuning. Met name bij boodschappen doen en voor vitamine A, aandacht.’

Via Wendy Clason kwam Ellen bij een passende aanbieder terecht. ‘Met de zorgpas is nu geregeld dat er iemand 1,5 uur per week voor mijn vader is: Rita. Zij doet samen met hem boodschappen, ze halen een harinkje bij de visboer en ze drinken samen een kopje koffie. Voor mijn vader, die niet meer kan lopen en een klein netwerk heeft, is dit van enorm belang. Het biedt hem enorm veel levensvreugde.’
Een groot voordeel van Zorgpauze is volgens Ellen dat er geen regelgedoe aan vast zit. ‘Als mantelzorger moet je meestal heel veel uitzoeken bij verschillende aanbieders. Vaak heb je vragen waar je bij verschillende loketten verschillende antwoorden op krijgt. Je raakt makkelijk verstrikt. Dat is met deze Zorgpas niet aan de orde, een verademing.’

Aanrader

Vanuit gemeentelijk perspectief is een groot voordeel van Zorgpauze dat het gaat om lichte en beperkte zorg betreft die niet valt onder wet- en regelgeving. Arjan Kersten van de gemeente: ‘Het is betrekkelijk makkelijk en snel te realiseren. Misschien een aanrader voor andere gemeenten om iets vergelijkbaars te organiseren. Mijn advies is om klein te beginnen met een pilot en het vervolgens uit te bouwen, zo houd je er grip op.’