Onderzoek naar ervaringen van ouders bij seksuele opvoeding

Dit onderzoek is gesloten.

Veel mensen vinden seksualiteit een lastig bespreekbaar onderwerp. Met kinderen over seks praten is voor ouders, professionals en leraren op school vaak een beladen gespreksonderwerp. Als het al ter sprake komt, gebeurt dat in veel gevallen pas wanneer kinderen in de pubertijd komen. Toch is seksualiteit ‘gewoon’ onderdeel van de ontwikkeling van ieder mens, aldus Kristin Janssens, senior projectleider bij Movisie. Seksuele ontwikkeling begint al bij kleine kinderen en duurt eigenlijk levenslang. Wat zijn de ervaringen van opvoeders bij de seksuele opvoeding van hun kinderen? De Universiteit Utrecht en Movisie doen er samen onderzoek naar.

Dit onderzoek is gesloten.

Kristin Janssens van Movisie: ‘Enerzijds is seks een thema waar niemand omheen kan, maar tegelijkertijd doen we liever alsof seks niet bestaat. Iedere ouder worstelt met het bespreekbaar maken van seks. Het is heel normaal dat het niet gemakkelijk is om erover te praten. Soms denken ouders: seksueel opvoeden doen ze wel op school. Maar er is een heel belangrijke taak weggelegd voor opvoeders en er valt een hele hoop te winnen als je gevoelens en seksualiteit al op jonge leeftijd bespreekbaar maakt.’ Het onderzoek richt zich op de ervaringen van ouders bij de seksuele opvoeding van kinderen in de leeftijd van 0-18 jaar. Wat komen ouders allemaal tegen? Dat kunnen zowel positieve als negatieve ervaringen zijn.

Kristin Janssens: ‘Het is belangrijk om alle soorten ervaringen van opvoeders, met de seksuele ontwikkeling van de kinderen waar zij voor zorgen, te horen. Zo krijgen we een beter beeld van de uitdagingen die opvoeders tegenkomen. We willen graag kennis ontwikkelen om ouders beter toe te rusten als het gaat om het voorkomen van negatieve seksuele ervaringen en willen bijdragen aan bewustwording rondom het thema. In het onderzoek richten we ons op ouders, maar we willen ook belangrijke besluitvormers mobiliseren om iets te betekenen voor ouders als het gaat om wat ze nodig hebben bij een positieve seksuele ontwikkeling van hun kind. Uiteindelijk gaat het erom bij te dragen aan een positieve seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren.’

Bekijk de video over het onderzoek

It takes a village

De rol van ouder kan heel breed opgevat worden, dus alle opvoeders van kinderen kunnen meedoen met het onderzoek. Kristin: ‘Er is tegenwoordig een breed pallet van ouders die kinderen opvoeden en elke soort opvoeder is even belangrijk. Al die verschillende soorten ouders willen we graag horen. Alleenstaande ouders, ouders van een gemixt gezin, gezinnen met alleen vaders of alleen moeders, of een vader en een moeder, biologische ouders, bonus ouders en ga zo maar door. It takes a village to raise a child. Allemaal dragen we bij aan het welzijn van onze kinderen. Alleen door een zo divers mogelijke groep ouders te spreken, krijgen we een breed beeld van wat er leeft in Nederland en waar ouders tegenaan lopen.’

Flyer over het onderzoek

Klik op de flyer om hem in groot formaat te bekijken en door te klikken naar het onderzoek.

Flyer onderzoek seksuele opvoeding

 

Bij ons komt dat niet voor

Bewustwording van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag - van mild tot ernstig en zeer ernstig - is hard nodig. Kristin: ‘Veel mensen denken: bij ons komt dat niet voor. Toch is de ongemakkelijke waarheid dat seksueel grensoverschrijdend gedrag in Nederland heel veel voor komt. Daar mogen we onze ogen niet voor sluiten. Er is een wereld te winnen als we vroegtijdig met kinderen in gesprek gaan over seksualiteit. Er zit veel gêne op het onderwerp, maar juist kleine momenten kun je als ouder aangrijpen om in gesprek te gaan met je kind. Bijvoorbeeld wanneer je samen naar een televisieprogramma kijkt waar (beginnende) relaties en/of seks in voor komt. Door te vragen wat je kind daar van vindt, geef je de boodschap mee: ‘seks is normaal en hoort er gewoon bij.’ Het klinkt cliché, maar als je voorleeft dat alles gezegd en besproken kan worden tussen jou als opvoeder en je kind, dan geef je een signaal af: Als ze ergens mee zitten, kunnen ze naar jou toekomen.’

Er is een wereld te winnen als we vroegtijdig met kinderen in gesprek gaan over seksualiteit.

Eigen ervaring

Dat klinkt heel mooi, maar de realiteit is vaak dat ouders het lastig vinden om met hun kinderen in gesprek te gaan over seks. Hoe gaat dit onderzoek ouders helpen? Kristin: ‘Het doorlopen van de vragenlijst die hoort bij het onderzoek, kan je als ouder al veel inzicht opleveren. Bijvoorbeeld inzicht over waar seks allemaal over gaat, zoals het ontdekken van je eigen lichaam, verschillen tussen jongens en meisjes, regels rondom bloot en intimiteit bij jonge kinderen, net zoals ‘vieze’ woorden en doktertje spelen. En lichaamsbeeld, masturbatie, eerste seksuele ervaringen, porno en sexting, seksuele voorkeur en anticonceptie bij oudere kinderen. Zomaar een greep uit de breedheid van seksualiteit.’ Een belangrijke vraag in het onderzoek is iets te vertellen over een eigen ervaring. Dat kan een goede of slechte ervaring zijn in de seksuele opvoeding van je kind. En in het verlengde: Wat had jou als ouder geholpen of wat heeft je al geholpen om seksualiteit bespreekbaar te maken? Kristin: ‘Daar willen we graag meer zicht op krijgen. Veel ouders weten niet goed wat wel en niet bij de ontwikkeling en leeftijd van hun kind past. Als je niet goed kunt inschatten of een situatie over de grens gaat of niet, dan is het ook heel lastig om het bespreekbaar te maken. Als je een idee hebt of iets wel of niet oké is, hoe lastig ook, dan heb je al meer in handen om het gesprek aan te gaan.’

Samenleving: aan de slag

We kunnen er niet om heen dat kinderen en jongeren op het gebied van seksuele ontwikkeling ook te maken krijgen met situaties die helemaal niet leuk zijn. Kristin: ‘Wij denken dat je daar als samenleving iets in te doen hebt. Dat is ook de reden voor het onderzoek: bijdragen aan de positieve ontwikkeling, maar ook negatieve ervaringen voorkomen of in ieder geval zo vroeg mogelijk voorkomen of stoppen. We hopen dat ouders zo betrokken zijn, dat ze daar aan willen bijdragen.’

In het kort: Onderzoek naar de rol van ouders bij seksuele ontwikkeling van kinderen

De Universiteit Utrecht en Movisie doen onderzoek naar de rol van ouders bij een positieve seksuele ontwikkeling van kinderen (0-18), in samenwerking met Ouders Online. Door middel van een vragenlijst hopen zij dat zoveel mogelijk ouders hun ervaringen willen delen over de seksuele opvoeding van kinderen. In het onderzoek wordt seksualiteit breed opgevat, denk aan: ontdekken van het eigen lichaam, regels rondom bloot en intimiteit, masturbatie, lichaamsbeeld, porno, sexting, anticonceptie, seksuele voorkeur, wensen en grenzen, SOA et cetera. Door inzicht in de ervaringen van ouders, willen de onderzoekers ouders helpen om negatieve seksuele ervaringen van kinderen te voorkomen en bijdragen aan bewustwording van een positieve seksuele ontwikkeling.

Alle deelnemers ontvangen het gratis e-book ‘10 gouden tips om met je kind te praten over seksualiteit’ en een kortingscode voor de cursus GEWOON praten met je kind over seksualiteit van Naomi maakt bespreekbaar. De eerste 50 deelnemers ontvangen een cadeaubon van 15 euro of de minicursus ‘Seksualiteit en kinderen: vanaf welke leeftijd ‘moet’ je er wat mee?’ van Naomi maakt bespreekbaar. Daarna worden er 100 cadeaubonnen verloot onder deelnemers.

Adviesgroep

De Universiteit Utrecht en Movisie werken samen met een adviesgroep. Die bestaat uit mensen met expertise vanuit belangrijke organisaties als de GGD en Rutgers. Maar ook ouders zelf en Trainingsbureau Naomi maakt bespreekbaar nemen deel. Ouders en 16+ jongeren die willen deelnemen aan de adviesgroep kunnen zich aanmelden bij Karin van den Blink.