Ontmoetsmoesjes stimuleren verbinding en groei
Hoewel we weten dat het je een goed gevoel kan geven, kan even contact leggen of een kort praatje maken voor sommigen lastig zijn. Vrijwilligersorganisatie Manteling in Middelburg wil die mensen de kans bieden om hiermee aan de slag te gaan en ontwikkelde Ontmoetsmoesjes. In dit theaterproject oefen je met het maken van contact.
Coördinator Daphne van Goethem: ‘Manteling is een organisatie die zich inzet voor mantelzorgers én hulp biedt aan mensen die zich eenzaam of geïsoleerd voelen vanwege een ziekte, stoornis of beperking. Zij koppelen mensen als ‘maatjes’ aan elkaar. Deze maatjes geven elkaar een steuntje in de rug en gezelligheid. Maar er is een tekort aan maatjes en de wachtlijsten zijn lang. Het idee ontstond om iets te gaan organiseren voor al die mensen op de wachtlijst. We lazen het artikel 'Wat is het effect van alledaagse kleine interacties?' van Movisie en dachten aan toneel en het oefenen van kleine alledaagse interacties. We hebben met Carla en Mariska, beiden professioneel begeleider met toneelervaring, gebrainstormd over een project waarbij deelnemers op een speelse manier konden oefenen met herkenbare situaties uit het dagelijks leven. Hoe ga je gesprekken aan in de supermarkt of bij de bushalte? Met financiering van het VSB en FNO-Klein Geluk is het een bijzondere pilot geworden met veel impact voor de deelnemers en voor ons! We zijn al een vervolg aan het ontwikkelen.’
Wat houdt ‘Ontmoetsmoesjes’ in?
In Ontmoetsmoesjes stond een half jaar lang de persoonlijke groei van de deelnemers centraal in wekelijkse bijeenkomsten. Belangrijk was om een veilige setting te creëren en een band met elkaar op te bouwen. ‘We begonnen met kleine spelletjes zoals ritmespelletjes en het delen van persoonlijke voorkeuren, zonder druk van een eindvoorstelling’, vertelt Carla. Dit hielp deelnemers om zich op hun gemak te voelen zodat zij hun kwetsbaarheden durven tonen. Door theaterspel en improvisatie konden de deelnemers experimenteren met sociale situaties in een veilige context.
Theater hielp de deelnemers om uit hun vastgeroeste denkpatronen te stappen. In het begin konden ze niks verzinnen, maar gaandeweg openden ze zich steeds meer en werden ze creatiever. Dit veranderde hoe de deelnemers zichzelf zagen, maar ook hoe ze omgingen met dagelijkse sociale interacties. Tussen de wekelijkse bijeenkomsten door kregen de deelnemers een huiswerkopdracht en hielden de begeleiders inzichten en resultaten bij in een logboek. Een deelnemer: ‘We kregen verrassende opdrachten mee. Bijvoorbeeld: wil je iets meenemen wat je als schat beschouwt? Ik werd gestimuleerd om op een andere manier over dingen na te denken.’ Hoewel een eindvoorstelling niet de intentie was, werd er uiteindelijk wel naar toegewerkt. Een deelnemer: ‘We waren samen iets nieuws aan het ontwikkelen. Die uitdaging, die nieuw én bereikbaar voelde, werd een positieve ervaring.’
Theater stimuleert betekenisvol contact
Movisie onderzoekt in het project ‘Stimuleren betekenisvol contact’ hoe onderling betekenisvol contact tussen inwoners op passende manieren gestimuleerd kan worden. Wat zijn de resultaten van verschillende praktijkvoorbeelden, wat is de waarde ervan en wat werkt wel en niet? Ontmoetsmoesjes is één van deze praktijkvoorbeelden, waarbij het interessant is dat theater wordt ingezet als middel om sociale vaardigheden te ontwikkelen. De kracht van theater als middel voor persoonlijke groei en sociale interacties ligt in de unieke mogelijkheid om mensen een veilige ruimte te bieden. Ze kunnen experimenteren met rollen en situaties zonder de gevolgen van het echte leven. Dit bevordert zelfvertrouwen, zelfinzicht en sociale vaardigheden doordat deelnemers buiten hun comfortzone stappen en in dialoog gaan met anderen. Theater creëert een platform voor reflectie en empowerment, waarbij deelnemers hun eigen problemen verkennen en oplossingen ontwikkelen in een ondersteunende omgeving. Bovendien bevordert het diepe, duurzame verbindingen tussen mensen, zowel binnen als buiten het theater.
Wat is de impact?
‘Ontmoetsmoesjes reist nu met mij mee om een nieuwe start te maken', schrijft een deelnemer. ‘Ik weet nu meer van mezelf. Het is een soort bodem waar ik verder mee kan.’ Het project draagt bij aan het ontwikkelen van sociale vaardigheden, maar ook aan persoonlijke groei en een groter zelfbewustzijn bij de deelnemers. De speelse en uitnodigende aanpak zorgde voor een laagdrempelige en veilige omgeving waarin mensen hun angsten en belemmeringen konden overwinnen. Deelnemers vonden het fijn om hun vaardigheden te herontdekken en ervoeren een positieve invloed op hun zelfvertrouwen en sociale interacties: ‘Je voelt op een gegeven moment wel een klik toen we een paar weken bezig waren.’
Deelnemers ontwikkelden meer zelfvertrouwen door het theaterproces. Door de creatieve opdrachten leerden ze zichzelf beter kennen en gingen creatiever en vrijer denken. Carla: ‘In het begin konden ze niks verzinnen. Het durven denken, out-of-the-box was zo ver weggezonken. Door dit project lijkt het alsof mensen dat weer wat gingen openen. Ze werden vrijer in hun hoofd.’ Ook gingen de deelnemers meer interacties aan in hun dagelijks leven. Een deelnemer: ‘Als ik ontbijt ga ik nu soms in de deuropening zitten en dan lopen de mensen langs en die zeggen goedemorgen en dan zeg ik goedemorgen terug.’
Wekelijkse positieve bevestiging door de docenten zorgde ervoor dat deelnemers zich gezien en gewaardeerd voelden. Dit versterkte hun gevoel van eigenwaarde. Mariska: ‘Complimenten, trots zijn op mensen, terugblikken op mooie momenten heeft heel veel impact. Als je eenzaam thuis zit, geeft niemand een compliment of een boost. Maar we hebben dat elke week gedaan.” De groep groeide in samenwerking en verbondenheid, wat bijdroeg aan een gevoel van gemeenschap. Het gezamenlijk werken aan theater versterkte de band tussen de deelnemers.
Wat zijn inzichten voor het vervolg?
Manteling wil nog meer aandacht gaan besteden aan het voor- en na-traject. Daphne: ‘Het selectieproces was intensief. Hoewel aanvankelijk 25 mensen kwamen kennismaken, viel een groot aantal deelnemers af. Deelnemers gaven achteraf ook aan dat zij niet goed wisten wat zij konden verwachten. Het afstemmen van verwachtingen is dan ook een onderdeel die bij een volgende ronde veel aandacht moet krijgen.’
Om meer verbinding te maken met andere mensen in het dagelijkse leven, is één theatertraject van een half jaar niet voldoende. Deelnemers vragen zich af hoe ze verder kunnen na het project en geven aan graag door te willen met Ontmoetsmoesjes. Een deelnemer: ‘Ik mis het. Het geeft structuur, je moet ergens naar toe op een bepaalde tijd, doet leuke dingen samen.’ Het project kan verder worden uitgebouwd door een sterkere samenwerking met welzijnsorganisaties. Sociaal werkers kunnen bijvoorbeeld een rol vervullen in de doorstroming van deelnemers in ander aanbod.
Het belangrijkste inzicht is de kracht van ‘Ontmoetsmoesjes’. Daphne: ‘We willen hier heel graag mee doorgaan en zoeken naar mogelijkheden om een vervolg mogelijk te maken, voor de bestaande én nieuwe deelnemers. Ook willen we nog beter het positieve effect aantonen, zodat dit een structureel aanbod kan worden voor mensen die willen investeren in hun eigen ontwikkeling en sociale vaardigheden.’
Foto's: Petra Slingenberg
