Open brief: Aan de senaat van het Amsterdamsch Studenten Corps (A.S.C.) en de Amsterdamsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging (A.V.S.V.)

Geachte bestuursleden,
 
Afgelopen dagen kwam jullie vereniging in verschillende kranten in het nieuws. Zo bericht de Volkskrant over grensoverschrijdend gedrag en geweldsincidenten tijdens de ontgroeningsperiode van een nieuwe lichting studenten. Er wordt gesproken over extreem vernederen, schoppen en in elkaar slaan. Kortom: hier wordt over geweld gesproken. De vereniging acteert adequaat op deze incidenten, maar daarmee is de kous niet af. Incidenten staan niet op zichzelf.

Grensoverschrijdend gedrag en zinloos geweld zijn al jarenlang een bron van zorg. Het is een cultuur waarin vernedering en geweld gemeengoed lijkt te zijn. Ook is er een cultuur van verzwijgen, bedekken, bagatelliseren en ontkennen. Wij maken ons zorgen: deze studenten worden straks de nieuwe landsbestuurders, toekomstige rechters en CEO’s van (grote) multinationals.

Er zal, naast een correcte afhandeling van de incidenten, een gesprek plaats moeten vinden waarin de volgende vragen centraal staan: ‘waar staan deze incidenten voor, wat is de oorzaak van deze incidenten en hoe kunnen ze worden voorkomen?’ Dit gedrag speelt zich namelijk niet binnen een vacuüm af. Gedrag is niet incidenteel van aard, maar altijd onderdeel van ongeschreven regels, patronen en gedragingen die structureel van aard zijn. We kijken daarmee naar cultuur en daarmee onlosmakelijk naar waarden en normen, naar genderrollen, machtsverdeling, naar geaccepteerd en niet-geaccepteerd gedrag in een studentenvereniging. Deze cultuur neem je mee en draag je bij je.

Gedrag is niet incidenteel van aard maar altijd onderdeel van ongeschreven regels, patronen en gedragingen die structureel van aard zijn

Bij het creëren van een gezond verenigingsleven op hogescholen en universiteiten past ook het werken aan een veilig klimaat voor studenten. Dat daarin nog grote stappen gezet moeten worden blijkt ook uit recent onderzoek van I&O Research en Amnesty International. Uit het onderzoek blijkt dat één op de tien vrouwen tijdens de studententijd seks heeft gehad tegen haar wil. Het overgrote merendeel van de studenten die slachtoffer zijn geworden van verkrachting, zijn door een mannelijke bekende verkracht. Dat wil zeggen dat in relaties (34%), in vriendschappen (16%), in contact met medestudenten (7%)  en bijvoorbeeld in het uitgaansleven (26%) seksueel geweld heeft plaatsgevonden.

We twijfelen er overigens niet aan dat de besturen van de studentenverenigingen hun best doen. Natuurlijk hebben zij protocollen, gedragscodes en sanctieregels opgesteld. Natuurlijk wil elk bestuur een gezond verenigingsleven creëren. Dat blijkt ook uit de reactie van het bestuur van A.S.C. en A.V.S.V.. Er moet een cultuuromslag komen, laten zij in de Volkskrant weten. Maar waarom is dit nog niet eerder gelukt? Waarom komt elk jaar een studentenvereniging negatief in het nieuws met ernstig grensoverschrijdend gedrag?

We zijn ervan overtuigd dat je pas iets ziet als je weet wát je moet zien. En ook pas als je bereid bent om écht te kijken.

We zijn ervan overtuigd dat je iets pas ziet als je weet wát je moet zien. En ook pas als je bereid bent om écht te kijken. En dat is bekend terrein voor Movisie. Movisie zet zich in voor een normatief kader bij (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Een normatief kader biedt een objectieve kijk op grensoverschrijdend gedrag en geweld. Het biedt een bril om écht naar al het verschillende gedrag te leren kijken. Het pakt een cultuur van verzwijgen, verbergen en bagatelliseren aan. Belangrijke kernwaarden als gelijkwaardigheid, vrijwilligheid, zelfbeschikking en wederzijdse instemming staan hierbij centraal. Een normatief kader, met daarin de belangrijke waarden vertegenwoordigt uit de Nederlandse wet- en regelgeving, draagt positief bij aan deze cultuuromslag.

Movisie gaat graag met het bestuur en haar College tot Herziening van de Kennismakingstijd (CHK) in gesprek om dit normatieve kader ook voor studentenverenigingen te ontwikkelen. Het is een ingewikkelde opgave, maar hoe geweldig zou het zijn als Amsterdam koploper van de Nederlandse studentenverenigingen wordt? En een landelijke (online) tool ter beschikking kan stellen om ontgroeningsactiviteiten en cultuur objectief te bekijken en te beoordelen. Wij hopen dat u verantwoordelijkheid wil tonen en daarmee samen met ons wil bijdragen aan structurele verandering, zodat studeren en het verenigingsleven wat daarbij hoort, voor iedereen een onvergetelijke tijd wordt. In de positieve zin. Movisie denkt graag mee en ondersteunt het bestuur daar waar mogelijk.

Hoogachtend,

Nelleke Westerveld
Senior projectleider Movisie

Amma Asante
Senior Onderzoeker Movisie