Ruimte op meerdere niveaus: raad en college

Leyla Dundar: 'Wettelijk gezien is er ruimte binnen de Participatiewet om maatwerk te verlenen. Het gaat erom dat deze ruimte genomen wordt. Daarbij helpt het als dit gedragen en gestimuleerd wordt in alle lagen binnen de gemeente. Bij de gemeente Utrecht wordt gewerkt aan de integrale opgave jongvolwassenen. In deze opgave wil de gemeente met haar partners aan de jongvolwassenen, die dat nodig hebben, de ondersteuning bieden die aansluit bij hun leefwereld en die dichtbij, bereikbaar en begrijpelijk is. De gemeente Utrecht richt zich enerzijds op het versterken van de overgangsmomenten, zoals de overgang van onderwijs naar werk of van jeugdzorg met verblijf naar zelfstandig wonen. Anderzijds op het organiseren van samenhang tussen onder andere onderwijs, zorg, werk en inkomen, wonen.' 

'De acties binnen deze opgave staan in een groeiplan. Een van de aanleidingen voor het groeiplan is een initiatiefvoorstel van een raadslid dat eind 2017 unaniem door de gemeenteraad is aangenomen. In dit voorstel worden een aantal verbetervoorstellen gedaan om dak- en thuisloosheid onder jongeren te voorkomen en aan te pakken. Een aantal voorstellen hebben betrekking op Werk & Inkomen, zoals: integreer Werk & Inkomen beter in de keten, breng problemen rond zoek- en wachtperiode in kaart, maak regelruimte en regelingen bekend. Het feit dat een dergelijke kwestie op dit niveau leeft, helpt in de cultuur om kwetsbare jongeren de hulp te bieden die ze nodig hebben.'

'De zoektermijn wordt niet toegepast wanneer deze al in gang gezette hulpverlening in de wielen rijdt. Maar louter het feit dat iemand hulpverlening krijgt, is nog geen reden om de zoektermijn niet toe te passen. Ontheffing van zoektermijn vindt nu in 20-30% van de gevallen plaats (inclusief statushouders).'

'De gemeenteraad wordt jaarlijks op de hoogte gesteld van de voortgang van de opgave jongvolwassenen. Dit gebeurt door middel van een brief, waarin ingegaan wordt op de voortgang van de verbetervoorstellen.'

Team Jongeren focust op kwetsbare jongeren

In Utrecht is geconcludeerd dat met jongeren die in de bijstand raken vaak veel meer aan de hand is. Leyla Dundar: 'Het zijn jongeren met complexe problematiek en standaardoplossingen passen niet goed bij hun situatie. Team Jongeren begeleidt jongeren met een bijstandsuitkering richting werk. Kwetsbare jongeren die binnen komen bij Team Jongeren worden op hun persoonlijke situatie beoordeeld. Er is veel aandacht voor warme overdrachten tussen verschillende instanties en afdelingen, zodat veel informatie over de context al bekend is. Het wordt ook gewaardeerd als de begeleider van het wijkteam of andere instantie de jongere vergezeld tijdens het intake gesprek. Waar dit voorheen groepsgesprekken waren, is Utrecht overgestapt op enkel individuele gesprekken. Daar bleek binnen deze groep veel behoefte aan te zijn. Tijdens die gesprekken kan ook dieper ingegaan worden op de persoonlijke achtergrond. We hebben geïnvesteerd in gesprekstechnieken. In het tweewekelijkse casuïstiek-overleg bespreken we als team welke verhalen zijn binnen gekomen en wat hier de resultaten van zijn.'

Geef klantmanagers vertrouwen en ruimte

'Daarnaast is het essentieel dat klantmanagers het vertrouwen en de ruimte krijgen om zelf de afweging maken die volgens hen het best bij de persoon past. De angst om fouten te voorkomen moet worden weggenomen.' Dundar stimuleert de werkmatchers dan ook om buiten de kaders te denken. Ze worden uitgedaagd om de oplossing te vinden die voor deze jongere het beste helpt. Bijvoorbeeld als jongeren met een uitkering, maar zonder startkwalificatie willen gaan studeren. Dan betalen wij vaak de boeken en laptops. Als zetje om ze te stimuleren. 'We bespreken lastige cases in een 3-wekelijks afstemmingsoverleg tussen Team Jongeren en beleidsmedewerkers, of eerder als de situatie daarom vraagt.'