De politiserende kracht van de sociaal professional

Wat is de rol van sociaal professionals als het gaat om het agenderen van sociale kwesties? Guido Walraven verzorgt tijdens het symposium ‘De waarde van werken in het sociaal domein’ op 25 november 2019 samen met anderen een sessie over de politiserende kracht van sociaal professionals. Walraven is lector Dynamiek van de Stad bij hogeschool Inholland en één van de coördinatoren van de Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland Zuid.

Wat kunnen deelnemers van de deelsessie verwachten?

‘Het punt dat we tijdens de sessie willen benadrukken is dat signaleren en agenderen van sociale kwesties niet alleen aan de beleidstafel gebeurt. Agenderen is veel breder dan dat, kijk maar naar de recente protesten van boeren en die van Extinction Rebellion. Sociaal professionals agenderen behalve richting beleidstafels ook in de richting van het publieke debat en bespreken signalen in de wijk, met de gemeenschap en in hun professionele netwerken. Sociaal professionals hebben oog voor de maatschappelijke context. Recent bloeit de discussie over het vak weer op: is het een mensenrechtenberoep? Gaat het uiteindelijk om sociale rechtvaardigheid in de praktijk? En biedt de capability benadering dan handvatten? Daarover willen we in de sessie van gedachten wisselen.’

Symposium De waarde van werken in het sociaal domein

In de 14 Werkplaatsen Sociaal Domein werken sociaal professionals, beleidsmedewerkers, onderzoekers, docenten, studenten en burgers en cliënten samen in lerende onderzoekspraktijken. Op het jaarlijkse symposium van de Werkplaatsen Sociaal Domein op 25 november 2019 staan de sociaal professionals in de schijnwerpers. Zij werken in samenspel met veel verschillende partijen: van de wijkagent tot specialistische hulpverleners, de jeugdbescherming en het buurtteam sociaal. Hoe gaan professionals hiermee om, zonder hun identiteit uit het oog te verliezen? Lees meer en meld je aan!

Waarom zijn sociaal professionals van belang als het gaat om het agenderen van sociale kwesties?

‘Er is al langere tijd een dominante trend om problemen te individualiseren. Daarbij wordt vaak gesteld dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun slagen en falen. De praktijk laat zien dat deze manier van problemen framen lang niet altijd op gaat: het gaat niet alleen om individuele, maar ook om collectieve verantwoordelijkheden. Sociaal professionals kunnen meer duidelijkheid geven over collectieve problemen en over hoe we deze structureel kunnen aanpakken. Dan gaat het ook om belangen en macht.’

Wat vinden sociaal professionals zelf van hun agenderende rol?

‘Een stelling in onze sessie kan zijn dat sociaal werk altijd politiserend is, omdat het werk in een maatschappelijke context plaatsvindt. Al tijdens de opleiding leren sociaal professionals een kritische rol aan te nemen, het hoort bij het vak. Dit betekent niet dat je als individuele professional de barricade op moet, agenderen kan juist goed samen met collega’s en een brancheorganisatie. Sociaal professionals willen graag een stem willen geven aan de mensen die zij ondersteunen, dit hoort bij hun beroepshouding. Zo hebben zij een brugfunctie tussen mensen in kwetsbare situaties en mensen die het beleid organiseren.’

Wat doet de Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland Zuid op dit thema?

‘Samen met partners en gemeenten stellen wij een regionale kennisagenda op. We vragen sociaal professionals naar de signalen die zij zien en horen en aan welke urgente vraagstukken we samen verder moeten werken. Dit doen we bijvoorbeeld in de vorm van een kenniscafé. Recent deden we dit nog rond het thema huisuitzettingen, waarbij alle relevante partijen aan tafel zaten: ervaringsdeskundigen, woningbouwverenigingen, deurwaarders, sociaal professionals, de gemeente, onderzoekers, docenten en studenten die hun scriptie over dit thema hadden geschreven. Door al die invalshoeken samen te brengen kregen we scherp zicht op de kwestie en konden we samen naar oplossingen zoeken. De wethouder kwam ook even langs en was verheugd over de suggesties. Hij nam deze mee bij zijn streven om huisuitzettingen te voorkomen. Onze inzet was om drie kennisbronnen te verbinden: kennis uit onderzoek, vakkennis van professionals en ervaringskennis van bewoners. Eén van de uitkomsten was dat concrete suggesties door de wethouder werden opgepakt. Dat gaat dus nog verder dan alleen agenderen.’