De positie van christelijke lhbti+ personen versterken, wat kan de gemeente doen?
De Nashville-verklaring leidde in 2019 tot veel discussie in de media en binnen geloofsgemeenschappen. Onlangs ontstond er commotie in de media nadat minister Slob omstreden uitspraken deed over religieuze scholen en homoseksualiteit. Wat weten we over christelijke lhbti+ personen? En wat kun je als gemeente doen?
Charlot Pierik, projectleider Regenboogsteden Movisie en onderzoeker René Broekroelofs onderzochten wat werkt in literatuur en wat werkt in de praktijk. Pierik: ‘Belangrijk is dat het gesprek gevoerd wordt op alle niveaus. Een gemeente kan stimuleren en faciliteren. Maak vooral gebruik van de materialen en de expertise van de organisaties die er zijn!'
💡Een nieuwe handreiking van Movisie en LCC Plus Projecten biedt concrete handvatten om de positie en acceptatie van christelijke lhbti+ personen te versterken. Aangevuld met praktijkvoorbeelden van bestaande initiatieven.
De gevolgen van negatieve opvattingen
De effecten van negatieve opvattingen binnen de christelijke geloofsgemeenschap over lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, bi+ personen, transgender personen en mensen met een intersekse ervaring (lhbti+ personen) zijn niet onschuldig. Zulke negatieve opvattingen uit de omgeving hebben invloed op het welzijn en de gezondheid van christelijke lhbti+ personen:
- (Zelf)acceptatie: gelovige jongeren (onder de 25 jaar) hebben meer moeite met het accepteren van hun seksuele voorkeur dan jongeren die niet geloven.
- Eenzaamheid: als lhbti+ gevoelens of ervaringen taboe zijn in de christelijke gemeenschap kan dit leiden tot eenzaamheid.
- Suïcide: uit onderzoek van het SCP (2010) blijkt dat LHBTI-jongeren met een religieuze achtergrond vaker suïcidaliteit rapporteren dan LHBTI-jongeren zonder religieuze achtergrond.
Suïcidepreventie: Vermoed je gevoelens of gedachten van zelfmoord bij een cliënt? Wacht niet en schakel hulp in. Neem contact op met 113 zelfmoordpreventie. Jongeren die stoeien met hun gender- en/of seksuele diversiteit kunnen hulp en ervaringsverhalen vinden op iedereenisanders.nl of holybe.nl.
- Conversie-therapie: Dit wordt ook wel ‘homogenezingstherapie’ genoemd. Ongeveer drie tot vijf procent van de christelijke lhbti-personen heeft te maken gehad met enige vorm van homogenezingstherapie of verwante activiteiten. Ervaringsdeskundigen geven aan dat conversie-therapie behoorlijke gevolgen heeft voor het welzijn. Denk hierbij aan periodes met depressies, suïcidale gedachten of vereenzaming. Professionals spreken dan ook wel eens van een religieus trauma.
Uit onderzoek blijkt dat het percentage mensen met een christelijke achtergrond die negatieve opvattingen heeft over lhbti+ personen groter is dan bij mensen met een niet-religieuze achtergrond. Sommige christelijke lhbti+ personen bevinden zich in een extra kwetsbare positie. Hieronder vallen lhbti+ jongeren, christelijke transgender personen en lhbti+ personen die op latere leeftijd uit de kast komen.
In deze video vertelt Noud Fortuin zijn verhaal. Hij is opgegroeid in een protestants-christelijk gezin en wil als transgender de kerk van binnenuit veranderen. In een vijfdelige videoreeks ‘Stories of Belonging’ laat Nieuw Wij zien hoe vijf jongeren op eigen en vaak verrassende wijze hun identiteit vormgeven.
‘We kennen geen homo’s'
Er zijn een aantal belemmeringen in het bespreekbaar maken van lhbti+ acceptatie binnen christelijke kringen. Zoals de ontkenning van het bestaan van christelijke lhbti+ personen bijvoorbeeld: ‘Onze kerk kent geen homo’s’. Dat homoseksualiteit als zonde wordt gezien of dat christelijke ouders niet goed weten hoe zij met de situatie om moeten gaan wanneer hun kind uit de kast komt.
Scheiding kerk en staat
Gemeenten aarzelen soms. Kerk en staat dienen gescheiden te zijn. Het kan zijn dat je het als gemeente niet als taak ziet om voor christelijke lhbti+ personen beleid te ontwikkelen. Of je bent bang in te breken in de kerkelijke sfeer. Toch is het goed mogelijk wanneer je een objectieve en faciliterende rol inneemt volgens Pierik. 'Zo kan jouw gemeente helpen om de positie christelijke lhbti+ personen te versterken, zonder inbreuk te doen op de geloofsinhoud of kerkelijke sfeer.'
Wat kan de gemeente doen?
Om de positie- en acceptatie van christelijke lhbti+ personen te verbeteren kan een gemeente:
kerken en organisaties stimuleren en faciliteren om het onderwerp bespreekbaar te maken. Dat kan door:
- Het organiseren van gemeentelijke activiteiten en het ontwikkelen van beleid
- Het stimuleren en ondersteunen van de dialoog met en in kerkelijke gemeenten of onderwijs
- Het stimuleren en ondersteunen van informatievoorziening en hulp
- Het stimuleren en ondersteunen van (ontmoetings)activiteiten voor christelijke lhbti+ personen
Praktijkvoorbeeld | Themadag gemeente Barneveld
Gemeente Barneveld heeft 34 kerkelijke gemeenten, van ‘links’ (evangelisch, ‘doorbrekers’), tot ‘midden’ (vrijgemaakt), en ‘rechts’ (gereformeerden). Vertegenwoordigers en geestelijk verzorgers van deze kerkelijke gemeenten zijn vertegenwoordigd in een stuurgroep die nauw contact onderhoudt met de gemeente Barneveld. Elk jaar organiseren de gemeente Barneveld en de stuurgroep een themamiddag over een specifiek onderwerp voor tot wel 60 deelnemers. Tip van Inge Jongeneel, gemeente Barneveld: 'Zorg voor korte lijntjes en informele contacten, en beperk de rol van de gemeente tot het faciliteren en stimuleren van gesprek. Probeer een Bijbelse discussie zoveel mogelijk te vermijden en richt je op vragen als: Wat heb je als kerk nodig om er voor je leden, inclusief lhbti+ personen, te zijn? Hoe zorg je voor een veilige omgeving voor mensen binnen de kerk? Wat heb je daarvoor nodig aan kennis?'
Praktijkvoorbeeld | Nederlands Gereformeerde Kerk (NGK) in Breukelen
Onder het thema 'Een Veilige Kerk' organiseerde de NGK in Breukelen themapreken en bijeenkomsten. De kerk is volgens Rolf Wakker, bestuurlijk ouderling van de NGK Breukelen, dè plek waar iedereen zich veilig zou moeten voelen.
Tip van Rolf Wakker: ‘Wanneer je met elkaar in gesprek gaat wordt dan pas duidelijk hoe verschillend er gedacht wordt over het lhbti+ gevoelens. Over iets wat eigenlijk heel normaal zou moeten zijn bestaan verschillende ideeën. Mijn tip is: Hèb het er gewoon over, het kan opvallend mooi zijn om te merken dat de gemeente voelt 'hier moeten we inderdaad iets mee'.
Organisaties die kunnen helpen
Een gemeente staat er gelukkig niet alleen voor. Er zijn verschillende organisaties die een handje kunnen helpen om de dialoog over christelijke lhbti+ personen te stimuleren, faciliteren of het bieden van informatie over christelijke lhbti+ personen:
- Stichting Wijdekerk is een initiatief van een groep christenen die zelf lhbti+ zijn of nauw betrokken zijn bij lhbti+ personen. Wijdekerk vindt dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn in de kerk. Om daaraan bij te dragen heeft de stichting instrumenten en activiteiten ontwikkeld. Ook ondersteunen zij gemeenten bij het organiseren van gespreksavonden.
- LCC PLUS Projecten voert van 2019 tot 2021 diverse projecten uit voor LHBTI-jongeren, ouders van LHBTI-jongeren en LHBTI’s die op latere leeftijd uit de kast komen.
- Homo in de Klas is een lesmodule over seksuele diversiteit voor christelijke middelbare scholen.
- ChristenQueer is een brede christelijke LHBTI-beweging die gelooft dat God elk mens gemaakt heeft naar diens beeld en gelijkenis. Hun overtuiging is dat Gods grootheid veelkleurig en verbindend is.
- Transvisie biedt informatie en lotgenotencontact over gender en geloof
- Stichting LKP is de landelijke koepelorganisatie van ongeveer twintig christelijke lhbti+ organisaties. Zij bieden ondersteuning en faciliteren de christelijke lhbti+ beweging om christelijke lhbti+ personen een stem en een gezicht te geven in kerk en samenleving.
- Stichting Verscheurd wil christenen aanmoedigen en helpen het gesprek over homoseksualiteit en geloven aan te gaan.
💡 Houd Movisie.nl in gaten en abonneer je op de RegenboogUpdate om geen nieuws over het thema LHBTI-emancipatie te missen:
