Proeftuin Ruwaard: Dankzij In voor zorg! meer eigen regie voor bewoners

De proeftuin Ruwaard in de Osse wijk Ruwaard heeft de inwoners enorm veel opgeleverd. Dit dankzij het programma In voor Zorg! Dit programma helpt zorgorganisaties bij het inrichten van werkprocessen in een veranderende omgeving en is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Vilans.

De bewoners ervaren meer eigen regie en doen daardoor veel minder een beroep op het aanbod van welzijn en zorg. Oss wil deze aanpak met een radicaal eenvoudige werkwijze op termijn uitbreiden naar de hele gemeente. En het feit dat Oss gidsgemeente is in het programma Gezond in …betekent dat ook andere gemeenten van deze aanpak kunnen leren.

Kom naar het eindcongres In voor zorg!

Meld je aan

Programmateam als onmisbare factor

De proeftuin heeft dankzij In voor zorg! de kans gekregen van procesbegeleiding gebruik te maken. Onmisbaar volgens verantwoordelijke wethouder Annemieke Van de Ven en Fred Pijls, bestuurder van GGz Oost Brabant. 'Je hebt in zo’n traject met uiteenlopende aanbieders, de gemeente en zorgverzekeraars echt onafhankelijke programmaondersteuning nodig’, zegt Van de Ven. ‘Je moet diverse partijen gezamenlijk in beweging brengen en daarvoor moet je een veilig klimaat ontwikkelen. De ondersteuning door mensen die ervaring hebben in zulke processen helpt daarbij.’ Pijls vult aan: ‘Zeker, die ondersteuning heeft het mede mogelijk gemaakt de dialoog te bevorderen op alle niveaus en cruciale procesmomenten:  bijvoorbeeld in de vorm van een werkconferentie met bewoners erbij. Daar zitten methodieken achter die je echt even nodig hebt om zo’n bijeenkomst tot een succes te maken. Het programmateam zien wij in deze periode dan ook als een onmisbare factor.’

Niet over maar met mensen

Het effect van de proeftuin Ruwaard, gericht op de ontwikkeling van participatie, integraal sociaal werk en ondersteuning, mag beslist een succes genoemd worden, vindt Van de Ven (CDA). Ze vertelt: ‘In de paar maanden dat ik in deze functie zit heb ik gezien dat hier niet over maar met mensen wordt gewerkt. Het mooiste verhaal dat ik heb meegekregen is dat van een man die zijn leven niet meer op orde kreeg, nadat vijf jaar geleden zijn kind overleed. Hij kon geen regie meer nemen en zijn huis was een enorme puinhoop. Hij heeft geestelijke ondersteuning gekregen, maar is ook in contact gebracht met de kringloop om stukje bij beetje zijn huis – en daarmee ook zijn leven – weer op orde te krijgen.’ Pijls vult aan: ‘Normaal gesproken zou je voor zo iemand de DBC aanpassingsstoornis openen en starten met behandeling.’

Uitgaan van eigen kracht

Pijls: ‘De kracht van de proeftuin is dat vanuit de gemeente en de aanbieders op het gebied van wonen, welzijn en zorg lijnen zijn gelegd naar de mensen in de wijk.’ Van de Ven knikt en zegt: ‘Je ziet dat bewoners zich serieus genomen voelen. Ik merkte dat heel duidelijk tijdens een recente werkconferentie hier in de raadszaal van het gemeentehuis, waarin we de proeftuin heel transparant evalueerden. Daar zaten bewoners bij en ik genoot van het feit dat ze zich zichtbaar op hun gemak voelden en een inhoudelijke bijdrage leverden aan het gesprek. Daaraan zag ik hoe goed het is geweest dat Rijksoverheidstaken naar de gemeenten zijn verlegd. Hierdoor is het belang van de burgers voorop komen te staan. En het heeft ervoor gezorgd dat de aanbieders nu de ruimte hebben om niet te denken vanuit hun organisatiebelang, maar om primair te luisteren naar mensen en hun problemen.’

De innovatiekracht benutten

Het gesprek hierover begint nu op gang te komen, stelt Pijls, maar zoiets vergt tijd. Hij legt uit: ‘Om dit te veranderen was een beleidsregel innovatie nodig van de Nederlandse Zorgautoriteit. Die is er nu gelukkig, en waar we nu samen met VGZ aan werken is een gezamenlijk voorstel om hieraan praktische invulling te geven, waarmee we naar de NZa kunnen. Op dat punt staan we nu. En wat mij sterkt in de opvatting dat we daarin succesvol zullen zijn, zijn de resultaten uit de eerste analyse van de effecten van  de proeftuin, twee maanden geleden. Met deze analyse konden we laten zien hoe goed het voor burgers is wat we doen, wat dit hen oplevert en wat het aan kosten bespaart. Toen we dit duidelijk maakten, zag ik voor het eerst de twinkeling in de ogen bij de mensen van VGZ.’

Vervolgstappen zetten

De proeftuin Ruwaard heeft de inwoners van die wijk al veel gebracht. ‘Maar hier laten we het natuurlijk niet bij’, zegt Van de Ven. ‘Omdenken houdt niet op bij de grenzen van een stadswijk. Heel Oss kan op termijn beter worden van de aanpak die we in Ruwaard hebben gekozen, dus we gaan door.’

Meer weten over deze succesvolle case? Kom naar het congres In voor zorg! Wethouder Annemieke van de Ven geeft een workshop over deze proeftuin.

Congres In voor zorg!