Dagboek

We zijn gestart met het observeren van teamoverleggen, wat wordt er daar besproken en besloten? Daarna hebben we interviews gevoerd met professionals over hoe zij individueel besluiten nemen en hoe dat in teamverband gebeurt. Een aantal professionals heeft ook op ons verzoek enkele weken een dagboek bijgehouden. We hebben hen gevraagd per werkdag dag twee beslissingen die zij hadden gemaakt, uit te werken en daarop te reflecteren. Wat was de situatie, wat heb ik daarin besloten, waarom en hoe kijk ik daar op terug? Dat vonden ze aanvankelijk best lastig, het was ook veel werk, maar achteraf waren zij er toch enthousiast over. We hebben degenen die een dagboek hebben bijgehouden na afloop geïnterviewd. Het dagboek was een eyeopener voor hen toen zij beseften hoeveel besluiten zij op één dag maakten. En de reflectie op de vraag waarom neem ik eigenlijk die beslissing, leverde bij sommige professionals nieuwe inzichten en leer- en verbeterpunten op. Bijvoorbeeld dat je soms best kunt aangeven dat je wat meer tijd nodig hebt, voordat je een besluit neemt.'

Het dagboek was een eyeopener voor professionals toen zij beseften hoeveel besluiten zij op één dag maakten

Individueel beslissen

'Ondanks dat de teams enorm verschilden qua doelgroep, opdracht, problematieken en werkwijzen, was toch duidelijk een zelfde patroon te zien over hoe besluiten worden genomen. Wat bijvoorbeeld opvalt is dat er vooral individueel wordt besloten, ook al vindt er veel overleg in het team en tussen collega’s plaats. Casussen worden in het team besproken, men gaat ook te rade bij collega's ter consultatie, als zij advies willen omdat zij ergens over twijfelen, maar uiteindelijk beslist de individuele professional zelf. Je kunt niet zomaar zeggen of dat goed of slecht is. Een professional moet nu eenmaal vaak individueel besluiten omdat zij bijvoorbeeld ambulant werken, ergens alleen staan, of er is geen tijd en ruimte om weer met het team te overleggen. Dat is niet te doen en is ook niet altijd nodig.'

Veel vertrouwen in deskundigheid collega’s

'Uit het onderzoek blijkt bijvoorbeeld ook dat professionals veel vertrouwen hebben in de deskundigheid van hun collega’s en de besluiten die zij nemen. Alleen, voor sommige zaken zou het goed zijn, denk ik, om die wel in het team te besluiten. Er zijn terugkerende dilemma's, waarbij zij moeten wikken en wegen. Bijvoorbeeld wat doe je als je vrijwilligheid en open inloop als uitgangspunt hebt voor je talentcentrum, terwijl de gemeente en de lokale ggz-organisatie het voor bepaalde groepen mensen willen gebruiken als verplichte dagbesteding? Die dilemma's worden wel ingebracht bij het team, maar zij worden niet uitgediept. Dat zijn precies de zaken waarin het wel handig en versterkend kan werken voor je besluitvorming als je dat wel gezamenlijk uitdiept en ook gezamenlijk komt tot de conclusie hoe daarmee in het vervolg om te gaan.'

'Professionals hebben veel vertrouwen in de deskundigheid van hun collega’s en de besluiten die zij nemen'

Infographic

'Wat we zagen, is dat hoewel de vier teams totaal verschillend zijn, alle professionals een bepaald proces doorlopen. Dat hebben we vastgelegd in een infographic. Op die besluitvorming zijn vijf verschillende factoren van invloed. In iedere fase, en gedurende het hele proces, moet de professional steeds afwegen wat van invloed is, wat dat betekent en wat hij nu wel of niet moet doen. Je kunt dat een worsteling noemen of een afweging, je zou het ook een voortdurende balansarbeid kunnen noemen die deze professionals moeten uitvoeren. Want iedere keer moeten zij weer kijken wat het zwaarst weegt. Is dit wat de cliënt wil, wat de betrokken vrijwilliger wil, of moet ik nu voorrang geven aan de opdracht van de gemeente, of wat hierover bekend qua effectieve interventies? Dat moet voortdurend met elkaar in balans worden gebracht en op grond daarvan wordt het besluit genomen.'