Regenboogprovincie: hoe geef je daar invulling aan?

In 2016 werd Drenthe als eerste Regenboogprovincie: een provincie die zich vanuit de provinciale organisatie inzet voor lesbische, homoseksuele, bi+, transgender en intersekse (lhbti+) inwoners. Na Drenthe volgden al snel meer provincies en in 2020 sloot Friesland zich als laatste aan. Op welke manier kan een provincie invulling geven aan de titel Regenboogprovincie? Je leest het in dit artikel.

Alle Nederlandse provincies hebben zichzelf inmiddels uitgeroepen tot Regenboogprovincie, in navolging van de tientallen Regenbooggemeenten. Uit de nieuwe Inventarisatie Regenboogbeleid Regenboogprovincies 2022 blijkt dat de provincies geven steeds concreter invulling geven aan lhbti+ beleid.

Bekijk de nieuwe inventarisatie

Sinds september 2021 ondersteunt Movisie de Regenboogprovincies om met hen mee te denken over hoe zij deze rol in kunnen vullen. De vraag hoe de titel ‘Regenboogprovincie’ ingevuld kan worden, kregen wij al langer. Het antwoord: dat kan soms al heel laagdrempelig.

Zichtbaarheid

Als provincie wil je graag uitdragen dat je er voor alle inwoners bent. Om dit ook te laten merken aan de lhbti+ inwoners van de provincie is het belangrijk hier zichtbaarheid aan te geven. Zichtbaarheid en symbolen zijn dan ook van groot belang voor de lhbti+ gemeenschap. Zo zijn er belangrijke lhbti+ dagen, zoals Coming Out Dag (11 oktober) en de Internationale Dag tegen LHBTI-fobie (17 mei). Provincies kunnen hierbij aansluiten door op deze dagen de regenboogvlag uit te hangen, een evenement te organiseren of om er aandacht aan te besteden op hun website en sociale mediakanalen. 

Provincie Utrecht: Regenboogvlag op 17 mei

De provincie Utrecht hijst de Regenboogvlag op 17 mei: de Internationale Dag tegen LHBTI-fobie, ook wel bekend als IDAHOT. “De provincie Utrecht vindt het belangrijk dat homohaat en de sociale onwenselijkheid ervan wordt aangepakt. Door het hijsen van de regenboogvlag ondersteunt de provincie de actie waarbij individuen, organisaties en gemeenten vandaag aandacht vragen voor dit probleem. Dit gebeurt in meer dan 100 landen”, valt te lezen in het nieuwsbericht van Provincie Utrecht

Stimuleren, faciliteren en verbinden

Lhbti+ beleid is geen domein waarop de provincie zeggenschap heeft over gemeenten. Daarom kan de rol van Regenboogprovincie vooral worden ingezet om gemeenten in de provincie te stimuleren, faciliteren en te verbinden om specifiek aandacht te hebben voor lhbti+ onderwerpen. Dit kan bijvoorbeeld door het onderwerp proactief onder de aandacht te brengen bij contacten met gemeenten en door het ondersteunen of faciliteren van kennisuitwisseling tussen gemeenten op dit gebied. 

Provincie Drenthe: Overlegstructuur met alle gemeenten

Om de aandacht voor lhbti+ -inwoners in alle gemeenten te kunnen garanderen heeft provincie Drenthe, de eerste Regenboogprovincie van Nederland, geïnvesteerd in een overlegstructuur. Een provinciale werkgroep met ambtenaren van de Drentse gemeenten overlegt diverse keren per jaar, samen met de provincie en onder begeleiding van regionaal kenniscentrum CMO STAMM, over het regenboogbeleid. Ook organiseren ze gezamenlijk acties en activiteiten.

Onderzoek

Om een goed beeld te krijgen van de ervaringen en het welzijn van lhbti+ inwoners kan de provincie hier onderzoek naar (laten) doen. Een dergelijk onderzoek kan vervolgens helpen bij het bepalen van de invulling van lokaal en provinciaal regenboogbeleid. Gemeenten geven aan dat zo’n onderzoek inzicht kan geven in de ervaringen en behoeften van lhbti+ personen in hun gemeente. Op basis daarvan kunnen gemeenten en provincies bepalen waar (meer) inzet nodig is en hoe dit eruit kan zien. Provincies kunnen ervoor kiezen om een onderzoek te laten doen door lokale of regionale partners, zoals antidiscriminatiebureaus, de GGD, hogescholen en universiteiten.

Provincie Gelderland & Overijssel: Onderzoek naar het welzijn van LHBTIQA+ inwoners

De provincies Gelderland en Overijssel hebben in 2021 gezamenlijk een welzijnsonderzoek laten uitvoeren door antidiscriminatiebureau Vizier en de Radboud Universiteit. Het onderzoek is een direct vervolg op het Samenlevingsonderzoek Oost-Nederland dat in 2019 is gedaan. De hoofdvraag van het onderzoek is: Hoe wordt de huidige acceptatie van LHBTIQA+ inwoners in Gelderland en Overijssel door henzelf ervaren en hoe heeft zich dit in de afgelopen twee jaar ontwikkeld? Het onderzoek richt zich op verschillende deelgebieden: acceptatie, onveiligheid, sport, religie en gemeentebeleid. Daarnaast is er een vergelijking gemaakt tussen het onderzoek van 2019 en 2021 en worden er geografische verschillen onderzocht. Een dergelijk onderzoek kan een helder beeld geven van het welzijn van lhbti+ inwoners en geeft inzicht in wat voor lokaal of regionaal beleid hierop aan kan sluiten.

Werkgever

De provincie is natuurlijk ook werkgever, want bij hen zijn vele ambtenaren in dienst. Als werkgever kan een Regenboogprovincie zich expliciet inzetten om een  lhbti+ -vriendelijke werkvloer te creëren binnen hun eigen organisatie. Dit kan door aandacht te besteden aan bewustwording en belangrijke (feest)dagen, zoals Coming Out Dag en Pride. Denk hierbij aan het delen van informatie en ervaringsverhalen, het faciliteren van gesprekken over lhbti+ emancipatie en zichtbaarheid geven aan het onderwerp. Hiermee vervullen zij ook een voorbeeldfunctie. Ook kan worden ingezet op deskundigheidsbevordering voor medewerkers door het aanbieden van bijvoorbeeld trainingen, workshops en webinars. Als werkgever is het ook raadzaam om de eigen HR-faciliteiten nog eens onder de loep nemen. Welke behoeften leven er in de organisatie en hoe kun je daar als werkgever vorm aan geven? Is er bijvoorbeeld oog voor (sociale) veiligheid op de werkvloer, taalgebruik en inclusieve aanspreekvormen, regelingen voor inclusief ouderschapsverlof en transitieverlof.

Movisie ondersteunt de Regenboogprovincies

Sinds september 2021 ondersteunt Movisie, op verzoek van de Regenboogprovincies en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), de Regenboogprovincies. Het traject loopt tot en met december 2022. Het vertrekpunt van de provincies is verschillend: een aantal provincies zijn al enkele jaren Regenboogprovincie, sommigen zijn pas net begonnen. Bovendien vullen zij hun rol als Regenboogprovincie verschillend in en doen ze wat het beste past bij de politieke agenda. Er wordt gewerkt aan versterking van het provinciale lhbti+ netwerk en het uitwisselen van kennis en ervaringen. Samen met de provincies kijken we naar wat er nodig is: er is ruimte voor maatwerk per Regenboogprovincie.

Nieuwe inventarisatie provinciaal Regenboogbeleid

In 2019 deed Movisie voor de eerste keer een inventarisatie naar lhbti+ beleid bij provincies. In 2022 heeft Movisie dit opnieuw gedaan. Deze nieuwe inventarisatie is hier te lezen.