Registreren als sociaal werker: wat adviseert Movisie?

In 2018 is het beroepsregister voor sociaal werkers in Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening geopend. Dit register is er voor sociaal werkers met een opleiding op mbo niveau 4, associate degree of hbo niveau. Voor sommige sociaal werkers is het fenomeen beroepsregistratie nieuw. Waarom is registreren handig? En waarom zou je kiezen voor het register sociaal werkers? Movisie-expert Sonja Liefhebber geeft antwoorden.

Sonja Liefhebber werkt als senior adviseur beroepsontwikkeling. Ze draagt bij  aan de deskundigheid van professionals in zorg en welzijn.

Waarom eigenlijk registreren?

'Je werkt als ouderenwerker of als sociaal makelaar soms in een team maar regelmatig sta je er alleen voor. De functie waarin je werkt, verandert nog wel eens qua invulling. De gemeente zoekt naar wat nu echt werkt en je merkt dat zij meer wil sturen op de inhoud van je werk. Je voelt soms weinig ruimte om hierin mee te denken en dat kan je een ongemakkelijk gevoel geven.

Door je te registreren als sociaal werker laat je zien dat je tot een professionele beroepsgroep behoort; met een eigen kennisgebied en met door de beroepsgroep gehanteerde normen die aangeven wat gewenst gedrag van professionals is. Met je registratie laat je zien dat sociaal werk staat voor vakmanschap, dat je kwaliteit levert aan cliënten, inwoners en buurten en dat je je vak serieus neemt. Je laat zien dat je een vak uitoefent dat niet zomaar door anderen gedaan kan worden  Dat geeft veel professionals steun, verbondenheid en beroepstrots.'

Biedt het register sociaal werk ook meer helderheid over het vak zelf?

 'Als je je registreert als sociaal werker zeg je in feite: ik sta voor het vak sociaal werker. In de praktijk worden sociaal werkers door de dagelijkse hectiek opgeslokt door de dingen die gedaan moeten worden en kunnen zij  nauwelijks erbij stil staan of zij nog wel de goede dingen doen. Ben je nog wel bezig met sociaal werk? In het beroepscompetentieprofiel sociaal werker staat aangegeven wat het beroep sociaal werker in welzijn en maatschappelijke dienstverlening inhoudt. Wat zijn belangrijke uitgangspunten in het werk? Je vindt er een mooi overzicht van de competenties die sociaal werkers hebben. Dit overzicht kun je gebruiken om anderen te laten zien hoe veelzijdig je vak eigenlijk is en wat ze van je kunnen verwachten en wat niet.'

Sociaal werkers komen vaak terecht in situaties waarbij het van tevoren niet helder is hoe te handelen. Helpt registratie dan?

'Inderdaad, vaak moet je afwegingen maken over welke kant je besluit opgaat of welke keuze het beste past. Welke afwegingen maak je en op basis waarvan? De beroepsverenigingen en andere vertegenwoordigende organisaties hebben samen met sociaal werkers hierover nagedacht. Goed professioneel gedrag hebben zij met elkaar verwoord in normen die in de beroepscode sociaal werker te vinden zijn. De normen zijn niet zo strak als bij protocollen of richtlijnen. Wel geven ze richting aan keuzes die je kunt maken. De beroepscode is dan een handig hulpmiddel. Als je je registreert als sociaal werker zeg je ‘Voor deze normen sta ik’. De beroepscode, helpt je dus doordacht keuzes te maken, beslissingen te nemen en die te verantwoorden.'

Kent het register Sociaal Werkers dan ook tuchtrecht?

'Nee… Wel komt er een ethische commissie die gericht is op leren. Aan deze commissie kunnen sociaal werkers hun dilemma’s voorleggen en dan krijgen zij een advies.'

Helpt het register sociaal werkers bij hun eigen ontwikkeling?

'Dat is wel de bedoeling. Ik zie in de praktijk dat sociaal werkers op verschillende manieren leren en zich ontwikkelen. Professionals ontwikkelen zich op een bepaalde inhoud,  bijvoorbeeld kennis over mantelzorg of over motiverende gespreksvoering. Anderen leren van casusbesprekingen en tijdens intervisie. Maar ik zie ook dat sommige sociaal werkers het zo druk hebben dat er weinig tijd en energie is voor leren en reflectie. Maar ook in de dagelijkse drukte kun je je blijven ontwikkelen.

Voor het register stel je een ontwikkelplan op waarin je beschrijft hoe je je wilt ontwikkelen. Het lezen en bespreken van vakliteratuur met collega’s is bijvoorbeeld een activiteit. Je houdt het allemaal bij in een online-dossier. Zo houd je overzicht. Na maximaal 5 jaar kun je met dat dossier laten zien dat je je kennis hebt bijgehouden. Zo kun je doelgericht aan de slag gaan met leren in een richting die je zelf wilt.'

Waarom adviseer je juist dit register?

'Er zijn verschillende registers waar je je kunt aanmelden. Op Registerplein staat een overzicht. Ik raad iedereen aan te kiezen voor een register dat het beste bij jou en je functie past. Voor sommige werksituaties moet je je registreren bij een ander register omdat de wet dit vraagt. Dit geldt bijvoorbeeld voor verpleegkundigen en in sommige gevallen ook voor jeugd- en gezinsprofessionals. Het mooie aan dit register Sociaal Werkers is dat het vrijwillig is. Ook vind ik de herregistratie-eisen niet te complex. Je moet gemiddeld 8 uur per week gewerkt hebben, 10 ontwikkelactiviteiten hebben ondernomen en 20 reflectie-activiteiten hebben gehad.'

Is dat veel?

'Dat is aan iedere werker zelf om te beoordelen. Binnenkort verschijnt een handig overzicht van allerlei ontwikkel- en reflectie-activiteiten waarbij accreditaties geen rol spelen. Waarschijnlijk sluiten die activiteiten trouwens naadloos aan bij wat je als sociaal werker eigenlijk al doet en onderneemt.'

Zijn er redenen te bedenken waarom je je niet zou registreren?

'Natuurlijk gaat het niet allemaal vanzelf. Je moet er wel tijd voor nemen en er voor gaan zitten. Ook kost het geld. Je krijgt de titel `geregistreerd` niet voor niets. Verwacht wordt dat je je vak serieus onderhoudt. En er wordt natuurlijk van je verwacht dat je kwaliteit levert en de keuzes en beslissingen in je werk kunt verantwoorden. Maar dat is niet meer dan logisch, toch?'

Kortom, registreren als sociaal werker: doen of niet doen?

'Mijn advies is doen! Het is bijzonder om te kunnen zeggen dat je een geregistreerd sociaal werker bent. Het versterkt je professionaliteit, je vakmanschap, biedt je steun en verbondenheid en zo zet jij samen met je collega`s het belang van sociaal werk in de maatschappij beter neer.'