Ruim helft Nederlanders heeft onvoldoende vertrouwen in regering
Veel Nederlanders hebben weinig vertrouwen in zowel de regering als de Tweede Kamer, berichtte het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) deze week na onderzoek. Zo vinden ze nog altijd dat politici de problemen in Nederland niet oplossen en dat de politiek te veel bezig is met het eigenbelang. Hoewel het vertrouwen in de politiek rond de verkiezingen in november 2023 een kleine opleving had, blijft het laag in vergelijking met de afgelopen vijftien jaar. 51 procent van de Nederlanders geeft een 6 of hoger voor het vertrouwen in de Tweede Kamer, de regering moet het doen met 49 procent.
Politiek Den Haag zou hogere rapportpunten kunnen scoren als politici beter naar burgers gaan luisteren, blijkt uit het onderzoek van het SCP. Zo voelt momenteel 43 procent van de Nederlanders zich niet gehoord door de politiek en 57 procent vindt dat politici te weinig opkomen voor mensen zoals zij. Wat moeten politici doen in hun omgang met burgers? Waar komt het onbehagen van burgers ten aanzien van de overheid vandaan?
'Mensen hebben uiteenlopende zorgen; wat ze delen, is dat ze zich daarin niet gehoord, niet gezien en niet begrepen voelen'
Niet boos maar machteloos
In de publicatie Niet boos maar machteloos (2022), analyseerden journalisten Jelle van der Meer en Marcel Ham de wetenschappelijke onderzoeken naar de boze burger van de afgelopen twee decennia. Ham en van der Meer schrijven: 'De rode draad in alle onderzoek naar onbehagen is een gevoel van machteloosheid en van verbroken verbindingen, waaronder met de politiek. Mensen hebben uiteenlopende zorgen; wat ze delen, is dat ze zich daarin niet gehoord, niet gezien en niet begrepen voelen. Dan is het antwoord: ga in gesprek. Laat mensen vertellen over hun leven en hun zorgen. Herstel de verbinding, leg een brug tussen hun leven en dat van anderen en de politiek, zoals ook de meeste van de hier besproken onderzoeken adviseren. Doe op die manier iets aan die machteloosheid.’
De wijk in
Burgers zouden graag zien dat politici meer het land ingaan. Ook bestaat de wens voor (partij)bijeenkomsten en inspraak. Wat volgens het SCP ook helpt om mensen meer politieke stem te geven is als politici niet te rechtlijnig te werk gaan. Zo voelen burgers zich bij een politiek besluit voldoende gehoord als politici verschillende perspectieven afwegen en het publieke debat volgen. Ham en van der Meer: ‘Laten we het concreet maken: de raadsleden van alle Nederlandse gemeenten gaan ieder minstens eenmaal per week een dagdeel spreekuur houden in een vaste buurt of wijk. Doel: naar elkaar luisteren, ervaringen uitwisselen, problemen leren kennen, elkaar serieus nemen. Laat burgers vertellen over hun zorgen: tochtige huizen, een onveilige buurt, de sluiting van een politiebureau, een vastgelopen buurtinitiatief, ontoegankelijke instanties, discriminatie... En laat ze vertellen over hun wensen: een buurthuis, meer speelplek, lagere parkeertarieven, minder migranten, een moskee... Serieus nemen betekent waar nodig tegenspreken. En helpen is niet per se overnemen, maar ook niet met een kluitje in het riet sturen. Te snel heet dat cliëntelisme, maar dat is watervrees; politici zijn volksvertegenwoordigers en daarbij hoort contact met de kiezers. Bovendien: de spreekuren zijn openbaar.’
