Caroline van den Brink van het wijkteam Amersfoort was nauw betrokken bij de ontwikkeling van het Kompas. ‘Wij zaten in Amersfoort met alle aandachtsfunctionarissen bij elkaar. We hadden allemaal verschillende verhalen en we gebruikten verschillende instrumenten om vermoedens van geweld in kaart te brengen. Helemaal niet handig! Bovendien was geen enkel instrument geschikt voor onze doelgroep, inwoners van 0 tot 100 jaar.’

Kompas

En zo zijn er meer professionals die behoefte hebben aan één instrument om de veiligheid te kunnen inschatten voor cliënten van alle leeftijden. Het Kompas is een product van het Movisie-programma Integraal werken in de wijk. Daarin wordt samengewerkt met het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, het Nederlands Jeugdinstituut, Vilans en de Werkplaatsen Sociaal domein. Het Kompas is tot stand gekomen in overleg met medewerkers van de stichting Wijkteams Amersfoort en beproefd door medewerkers van zeven andere organisaties. De meesten van hen hadden minimaal vijf jaar ervaring met casussen waarin sprake is van huiselijk geweld en kindermishandeling.

'Het invullen van het Kompas helpt professionals bij het benoemen van de signalen, risicofactoren en beschermende factoren'

Zo werkt het

Het Kompas volgt de stappen van de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Het invullen ervan helpt professionals bij het benoemen van de signalen, risicofactoren en beschermende factoren. Annelies Kooiman, adviseur Integraal werken in de wijk bij Movisie, beschrijft hoe het Kompas in elkaar zit. ‘Je begint met aangeven welk soort mishandeling je wilt verkennen. Kindermishandeling, partnergeweld, ouderenmishandeling… Je brengt systematisch concrete feiten, signalen, risicofactoren en ook beschermende factoren in kaart. Je checkt diverse punten die kunnen voorkomen in het huishouden waar je mee te maken hebt. Deze aandachtspunten komen uit bestaande vragenlijsten. Zo maak je je vermoedens concreet.

Voor jezelf

Ze benadrukt dat het Kompas een ondersteuningsinstrument is. ‘Het Kompas is absoluut niet diagnostisch of gericht op waarheidsvinding. Je verzamelt informatie en onderbouwt je gevoel. Maar de beslissing over wat je doet met de informatie is aan jou als professional. Gebruik jouw vakmanschap om de juiste afweging te maken. Het Kompas is bedoeld voor jezelf, om jouw vermoedens concreet te maken door ze
nader te verkennen. Niet als vragenlijst om in het gezin te gebruiken of in het cliëntendossier op te slaan.’

Het invullen van het Kompas is een momentopname. Als professional schat je de situatie in op basis van wat je op dat moment weet. Wanneer veel informatie ontbreekt of onbekend is, kan dit aanleiding zijn om de situatie verder uit te zoeken. Kooiman geeft als tip aan professionals: ‘Bespreek je bevindingen met een collega. Het blijkt meerwaarde te hebben als iemand die niet bij de casus betrokken is, meekijkt en vragen stelt.’