Sisyfusarbeid: we proberen allemaal een steen de berg op te rollen

Column Marjet van Houten - Movisie Kerstdebat 2020

Sisyfusarbeid. Daar moet ik de laatste tijd veel aan denken als het over het ondersteunen bij het zoeken naar werk gaat. 

Sisyfus is een halfgod uit de Griekse mythologie die als straf een onmogelijke opgave krijgt. Hij moet een ontzettend zware steen een berg op rollen. Als hij bijna boven is, rolt de steen weer naar beneden. Daar stopt het niet. Hij moet weer van onderaf aan beginnen, tot hij weer bijna boven is en dan zjoeeeff , weer naar beneden. Daar begint alles opnieuw. Kortom, Sisyfusarbeid.

Ik sta als expert participatiewet op de website van Movisie. Wekelijks ontvang ik een telefoontje van iemand die persoonlijke vragen heeft. En vaak tref ik dan mensen die wanhopig zijn. 

Een voorbeeld

'Ik moet van de gemeente vijf keer in de week verplicht sporten. Dat noemen ze arbeidsfit maken, maar ik kan mijn kinderen niet alleen laten. Mijn vrouw is opgenomen in een kliniek en ik heb geen oppas. Ik ben niet gegaan en nu ben ik gekort op mijn uitkering. Mag dat?'

Evaluaties bevestigen dat de beoogde vergezichten niet behaald worden

'Ik ben arts en gevlucht uit Afghanistan. Ik weet dat er grote tekorten zijn in de zorg, maar ik werk in een fabriek omdat mijn diploma’s hier niet gelden. Ik ben doodongelukkig. Waarom kan ik niet in het ziekenhuis werken? Ik wil best nieuwe diploma’s halen en bijleren.'

Vragen, verhalen van ervaren onrecht

Het zijn niet alleen verhalen van mensen zelf, maar ook van bestuurders en professionals. Er zijn veel mensen die zich drie slagen in de rondte werken om anderen aan werk te helpen, maar zelf gefrustreerd zijn. Mensen die wel willen en er hard aan trekken, maar niet het gevoel hebben echt verschil te kunnen maken. Recent hebben we landelijke evaluaties over het sociaal domein uitgevoerd, deze evaluaties bevestigen dat de beoogde vergezichten niet behaald worden. 

Er is ook een andere wereld. Daar neem ik je graag mee naar toe. Vorige maand was ik bij de Eagle Shelter in Dongen. We boden daar digitaal onze publicatie De drempel over aan staatssecretaris Paul Blokhuis aan. Hij in een rijdende auto, tussen de ene en de andere afspraak, wij gezellig op anderhalve meter aan tafel met een bescheiden (coronaveilig) en enthousiast gezelschap.  

Vanuit jouw talenten bouwen aan je eigen participatieroute, dan begint beweging

Deze publicatie gaat over het begeleiden van mensen met psychische kwetsbaarheid en dak- en thuislozen naar participatie. We beschreven 14 voorbeelden uitgebreid en verzamelden er maar liefst 140. Mooie verhalen voor onder de kerstboom, ik kan ze aanraden. 

'Er zijn al banen'

De Eagle Shelter is een van de plekken die wij onze publicatie beschreven. Het is zo’n plek die je iedereen gunt. Ruimte, letterlijk en figuurlijk. Je bent er altijd welkom, het houtkacheltje brandt, de soep van groenten uit eigen tuin was heerlijk. Wat je daar ziet is wat we eigenlijk al jaren op dit soort plekken vinden: je mag en kan zijn zoals je bent, bouwt zelfvertrouwen op en kan vanuit jouw talenten bouwen aan je eigen participatieroute. En dan begint beweging. Daar wordt werk verzet en gemaakt. We hoeven geen banen te maken, ze zijn er al. 

Het was live. Out of the box TV verzorgde de uitzending, een televisiezender over en door mensen met een psychische kwetsbaarheid. Ook één van de beschreven initiatieven uit de publicatie. Het ging perfect, we boden de publicatie aan een rijdende Paul Blokhuis aan en Erik Dannenberg van Divosa hield een gloedvol betoog dat een lans brak voor deze initiatieven. 

Zoektocht naar bestaansrecht

Maar voor deze initiatieven, zoals talloze soortgelijke projecten, is het een enorme zoektocht om bestaansrecht te vinden. Op deze plekken gebeurt, wat de participatiewet beoogt. Mensen aan de slag helpen. Maar zij houden hun hoofd nauwelijks boven water en krijgen erkenning noch financiering. 
Deze werelden moeten in mijn ogen veel meer verbonden worden, daar ligt de sleutel tot verandering.  

Laten we er een heuvel van maken waar op de flanken plekken zijn waar het ook goed toeven is en waar het oké is om te zijn

We proberen allemaal een steen de berg op te rollen. Maar als ik heel eerlijk ben denk ik, laten we daar nou eens mee ophouden. De berg is te hoog, het is een onneembare vesting. En daar worden we allemaal ongelukkig van. Laten we er samen een heuvel van maken. Een heuvel waar op de flanken plekken zijn waar het ook goed toeven is en waar het oké is om te zijn. Dan komen de Eagle Shelters, de Out of the box TV’s en heel veel andere initiatieven in beeld. 

'Er zijn duizend dingen mogelijk'

Gemeenten, ik daag jullie uit: verleg je grenzen, ga op zoek naar de Eagle Shelters bij jou in de gemeente en omarm ze zonder voorwaarden. Stel vragen, faciliteer, leer. Gebruik deze enorme kracht en kunde om de dingen die we willen, participatie voor iedereen, mogelijk te maken. En houd daarbij het prachtige en vrolijke lied van Joop Visser in gedachten: als je je eisen niet te hoog stelt……zijn er duizend dingen mogelijk.  

Heb je het kerstdebat van Movisie gemist? 

Bekijk hier de terugblik

Bekijk de infographic Inclusieve arbeidsmarkt