Sociale professionals: laat eenzaamheid toe

Materialen training Verbinden met eenzaamheid nu beschikbaar

Eenzaamheid kan iedereen overkomen. Sociale professionals hebben een belangrijke rol als het gaat om signaleren en bespreekbaar maken van eenzaamheid. Toch worstelen veel professionals met de vraag: hoe maak ik het bespreekbaar? Er is nu een handboek voor de training Verbinden met eenzaamheid, omgaan met eigen schroom en weerstand. Hierin vind je de informatie die je nodig hebt om de training voor te bereiden en uit te voeren.

Uit onderzoek blijkt dat sociale professionals schroom en/of weerstand ervaren om eenzaamheid bespreekbaar te maken. Je kunt eenzaamheid dan ook pas bespreekbaar maken door eerst naar je eigen gevoelens van eenzaamheid te kijken en je bewust te worden van (redenen voor) je eigen schroom. Om sociale professionals hierbij te helpen, ontwikkelde Movisie een training als onderdeel van een bredere aanpak van eenzaamheid. Naast een handboek is zijn er kaarten die je in de training kunt gebruiken. Ook is er een folder en een powerpoint presentatie.

Bekijk handboek en materialen

Waarom ervaren we schroom?

Ervoor uitkomen dat je behoefte hebt aan meer contact, is niet gemakkelijk. We moeten het leuk hebben en succesvol zijn met veel mensen om ons heen en je eenzaam voelen past niet in dat  plaatje. Het is hard nodig om dit taboe te doorbreken, zodat we het in ieder geval bespreekbaar kunnen maken. Alleen het bespreken van eenzaamheid draagt al bij aan een minder eenzaam gevoel en meer openheid.

Het bespreken van eenzaamheid is niet altijd even makkelijk. Sociale professionals geven aan dat zij het gevoel hebben het dan (meteen) te moeten oplossen. Ook willen zij niet stigmatiseren, en zijn zij bang om het eenzame gevoel op te roepen bij de cliënt en daarna niets te kunnen betekenen voor hem of haar. Veel sociale professionals lopen tegen een of meerdere van deze obstakels aan in hun werk. Zeker nu zij vaker mensen tegen komen die thuis vereenzamen.

Aan de slag met eigen handelingsverlegenheid

De gemeente Amsterdam zet al anderhalf jaar in op het voorkomen en verminderen van vereenzaming. Tijdens bijeenkomsten voor de Amsterdamse aanpak van eenzaamheid gaven sociale professionals aan handvatten te zoeken voor het bespreekbaar maken van eenzaamheid. Movisie heeft daarop de handschoen opgepakt door te onderzoeken waar die handelingsverlegenheid rondom eenzaamheid vandaan komt en wat hierin kan helpen. Met als resultaat een training gericht op het bespreekbaar maken.

Casus

Een van de deelnemers van de training ‘In gesprek over eenzaamheid’ heeft een cliënt waarvan zij denkt dat ze eenzaam is. Als ze bij haar cliënt op huisbezoek kwam, wilde ze dit zo graag oplossen voor haar, dat dit juist averechts werkte. Tijdens een oefening in de training kreeg ze inzicht in dit proces. Tijdens een rollenspel kon ze meer ontspannen en achteroverleunen. In de praktijk ontstond  hierdoor een beter contact tussen haar en haar cliënt.

Kom niet te snel in actie

Het is vervelend om iemand eenzaam te zien en lastig om eenzame gevoelens van een ander te verdragen. Daarbij zijn sociale professionals gewend om mensen meteen te willen helpen. Maar door teveel gefocust te zijn op de oplossing, ga je als sociale professional voorbij aan een belangrijk onderdeel: écht contact maken met je cliënt en toelaten wat er wordt gezegd of non-verbaal gecommuniceerd. Het kunnen uitspreken van gevoelens van eenzaamheid geeft soms al lucht, terwijl onbegrip eenzaamheid zelfs kan vergroten. Het gaat om het accepteren dat iemand zich eenzaam kan voelen, zonder meteen door te schieten in interventies of oplossingen.

Wat werkt bij de aanpak van eenzaamheid

In dit Wat werkt bij-dossier vind je een verzameling van kennis over de werkzame factoren bij het verminderen van eenzaamheid. Ook biedt het dossier een overzicht van veelbelovende aanpakken.

Bewustwording

Hoe pak je dat in contact komen met je eigen gevoelens bij eenzaamheid nou precies aan? Tijdens de training ‘In gesprek over eenzaamheid’ gaan de deelnemers hiermee aan de slag. Zij kijken op persoonlijk niveau waarom het lastig is om die verbinding te maken met de cliënt waarbij je eenzaamheid signaleert. Ze gaan concreet aan de slag met:

  • De theorie over verschillende vormen van eenzaamheid en het proces van vereenzamen
  • Van zicht op je eigen schroom of weerstand naar contact maken over eenzaamheid
  • Verbinding zoeken met je eigen gevoel dat in de weg zit en hiermee oefenen.

Door aandacht te besteden aan de verbinding met eigen schroom en/of weerstand ontstaat opening om de verbinding met de eenzame gevoelens van de ander te maken. Deze training is samengesteld op basis van vijf pilottrainingen die zijn uitgevoerd en gezamenlijk ontwikkeld.

Eenzaamheid verminderen: een duurzame aanpak

Om eenzaamheid zo effectief mogelijk te voorkomen en verminderen moeten organisaties in de praktijk beter gebruik maken van kennis over wat werkt. Bovendien moet de gemeente dit zo faciliteren dat praktijk en onderzoek daadwerkelijk van elkaar kunnen leren. Wil je als gemeente eenzaamheid zo effectief mogelijk aanpakken? Vanuit Movisie hebben we verschillende mogelijkheden om daarbij te helpen: de verbetertool eenzaamheid met daaraan gekoppeld verbetersessies, het inrichten van een lerend netwerk en ondersteuning bij het toepassen van wat-werkt-kennis.

Wil je meer weten over een duurzame en effectieve aanpak van eenzaamheid? Neem dan vrijblijvend contact op met Lou Repetur of Jan Willem van de Maat.