Een startpakket met kennis voor gemeenteraadsleden over het sociaal domein
Op woensdag 16 maart 2022 vonden in Nederland gemeenteraadsverkiezingen plaats. Voor welke uitdagingen staan nieuwe gemeenteraadsleden straks? En hoe kunnen we hen ondersteunen in het sociaal domein? Movisie ontwikkelde een gratis startpakket met handvatten en kennis over vier belangrijke thema’s: Zelfbeschikking, Bestaanszekerheid, De menselijke maat en Aanpak van discriminatie. Elk startpakket bestaat uit een webinar met een expert en iemand om wie het gaat, plus een handig kennisdossier. Bekijk hier alle startpakketten.
Movisie heeft als landelijk kennisinstituut een uitgebreid aanbod aan kennis en inzichten in huis op onderwerpen die er toe doen: hoe kan je als gemeente bijdragen aan een efficiënte inzet van middelen in het sociaal domein? Hoe bevorder je de sociale stabiliteit? Hoe kan je effecten meten? En hoe kan je voortgang monitoren?
Waarom dit startpakket?
Ex-gemeenteraadslid Amma Asante bedacht het startpakket voor kersverse gemeenteraadsleden: 'Ik bedacht me hoe fijn het is als je een startpakket krijgt dat jou informeert en concrete handvatten biedt voor mondelinge en schriftelijke vragen, jouw input bij fractievergaderingen, commissievergaderingen, begrotingsbehandelingen en bij het schrijven van raadsvoorstellen. Een informatiepakket waarin objectieve en actuele kennis centraal staat en alles is beschreven in klare taal. Zo’n pakket had mij enorm geholpen toen ik lid werd van de Amsterdamse gemeenteraad. Het had mij veel hoofdpijn gescheeld en mijn inzet effectiever gemaakt.'
Je kunt je nu aanmelden voor vier gratis startpakketten bestaande uit een webinar met een expert en een speciale gast plus een kennisdossier.
14 april, 15.00 tot 16.00 uur Zelfbeschikking met Amma Asante
Huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, meisjesbesnijdenis, huwelijksdwang, achterlating en discriminatie van lhbti+ personen, ongelijkheid tussen vrouwen en mannen zijn mondiale problemen. In Nederland speelt dit onder meer in een deel van de migranten- en vluchtelingen gemeenschappen. In sommige gemeenschappen is dit zelfs dagelijks aan de orde. Professionele hulp bereikt bewoners met een vluchtelingen- of migratieachtergrond niet op tijd of sluit niet goed aan. Zij maken nauwelijks gebruik van laagdrempelige voorzieningen, waardoor zij later juist in zwaardere en/of duurdere voorzieningen terecht komen. Wat kunnen gemeenten doen om dit te verbeteren?
21 april, 15.00 tot 16.00 uur: Bestaanszekerheid met Marjet van Houten
Bestaanszekerheid staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Gemeenten zijn vanuit verschillende wettelijke kaders aan zet als het gaat om de bestaanszekerheid van burgers te garanderen. Wonen, werken, financiën, sociale relaties, gezondheid hangen met elkaar samen. Dit webinar geeft duiding aan het begrip bestaanszekerheid. Welke groepen burgers lopen het meeste risico lopen op bestaansonzekerheid? Wat zijn de consequenties zijn van het ontbreken van zekerheid voor het leven van individuele burgers? De Participatiewet verplicht gemeenten om in beleidsplannen aan te geven hoe zij de participatie van inwoners willen bevorderen. In de praktijk levert dat onvoldoende op. Uit onderzoekscijfers blijkt dat grote groepen mensen structureel geen toegang krijgen tot de arbeidsmarkt, ondanks de krapte. Wat kunnen gemeenten hieraan doen?
28 april, 15.00 tot 16.00 uur: De menselijke maat met Marcel Ham en Janny Bakker-Klein
In 2015 werden de jeugdzorg, de langdurige zorg en werk en inkomen gedecentraliseerd. De gedachte was dat er meer maatwerk zou kunnen worden geleverd als de uitvoering dichter bij de burgers zou komen. Gemeenten kennen hun burgers beter en kunnen daarmee ook beter inschatten wat er nodig is voor wie. Door efficiëntie-denken, schaalvergroting, protocollering en automatisering was die inschatting in de verdrukking gekomen. Wat is de menselijke maat? En hoe pas je hem als gemeente toe?
12 mei, 15.00 tot 16.00 uur: Aanpak van discriminatie met Hanneke Felten
Wat werkt bij het verminderen van discriminatie? In Nederland zijn er verschillende landelijke en lokale aanpakken ontwikkeld om discriminatie te voorkomen en te verminderen. Maar welke aanpak is effectief? En wat moet je als gemeente juist niet doen bij het bestrijden van discriminatie op het gebied van etniciteit, huidskleur, beperking, religie, sekse en seksuele gerichtheid? In dit Webinar gaan we hierop in en leggen de focus op de aanpak van arbeidsmarkt- en stagediscriminatie.
Handige achtergrondinformatie over andere thema’s
Ook over andere thema's waar kersverse raadsleden mee te maken krijgen, hebben wij veel kennis in huis. Hieronder staan verschillende thema's waar wij ons als kennisinstituut mee bezig houden, inclusief handige links en contactpersonen.
Verbetertraject Toegang
Gemeenten zijn inmiddels zes jaar verantwoordelijk voor de omvangrijke taken op het gebied van de (langdurige) ondersteuning en zorg aan inwoners thuis. Hoewel er al veel goed gaat, ervaren inwoners dat de uitvoering op een aantal thema’s beter kan. Movisie werkt in opdracht van de VNG en de cliëntorganisaties Mind, IederIn en Per Saldo met diverse gemeenten aan een programma om de toegang tot voorzieningen in het sociaal domein te verbeteren, het Verbetertraject Toegang. Hierin komen diverse vraagstukken met betrekking tot “Wat telt” voor inwoners aan de orde, mede in relatie tot de financiering en de verbinding met de sociale basis.
Contact: Anita Peters, programmadirecteur Movisie, a.peters@movisie.nl, 06 - 55440580.
Sociaal werk
Op 9 april start de campagne Sociaal werk werkt! van FNV, CNV en Sociaal Werk Nederland. Zij roepen hierin gemeenten op te investeren in sociaal werk, door duidelijk te maken waarom sociaal werk cruciaal is en wat het de samenleving oplevert. In de campagne vertellen Alje, Darnell, Hetty en Yvonne hun indringende verhaal over hoe ze de regie over hun leven weer terugkregen met hulp van sociaal werkers. Movisie steunt deze campagne die hard nodig is ook omdat het vak sociaal werk de afgelopen jaren complexer en zwaarder geworden. Maar liefst 60 procent van de sociaal werkers in de raadpleging Stand van het sociaal werk geeft aan een hoge tot zeer hoge werkdruk te ervaren en daarnaast is de uitstroom net als bij verpleegkundigen erg hoog.
Contact: Sonja Liefhebber, Lerend Professionaliseren, s.liefhebber@movisie.nl, 06 - 55440563
Sturen op Kwaliteit en Outcome
Mensen die aangewezen zijn op ondersteuning vanuit het sociaal domein moeten kunnen rekenen dat die van goede kwaliteit is. Ook betekent dit dat de ondersteuning aansluit bij hun behoeften en mogelijkheden. Movisie werkt samen met de griffie van een gemeente, NJi en Vilans aan een publicatie/infographic over het sociaal domein voor raadsleden. Deze is binnenkort gereed. Hierin is ook kennis over de sociaal domein wetten (Wmo, Participatiewet, Jeugdwet, Wet gemeentelijke schuldhulpverlening), De Wet langdurige zorg (Wlz) en Zorgverzekeringswet (Zvw) beschikbaar én een stappenplan rond visievorming en sturing als raadslid en als gemeenteraad samen.
Contact: Hilde van Xanten, Kwaliteit & outcome, h.vanxanten@movisie.nl, 06-55440615
of Jasper van de Kamp, Kwaliteit & outcome, j.vandekamp@movisie.nl, 06 - 2944 2225.
Informele zorg
Het ontwikkelen van een integrale en gedragen visie op informele zorg kan helpen ondersteuning aan te bieden waar dat nodig is. In het artikel De gemeenteraad en beleid informele zorg vind je hier meer informatie en tips over. Daarnaast delen we in dit webinar praktische tips over hoe je als gemeente samenwerking met en voor mantelzorgers kunt stimuleren.
Contact: Saskia van Grinsven, Informele Zorg, s.vangrinsven@movisie.nl, 06 - 55440607
of Roos Scherpenzeel, Informele Zorg, r.scherpenzeel@movisie.nl, 06 - 55440590
Regenboogbeleid
Wat kunnen nieuwe raadsleden voor lhbti+ personen doen? Dat extra aandacht voor lhbti+ personen nodig is, blijkt uit de cijfers. Lhbti+ mensen hebben regelmatig te maken met negatieve reacties en geweld, zo blijkt uit de Movisie-publicatie ‘LHBTI feiten & cijfers’ uit 2021. Ruim de helft (57 procent) loopt bijna nooit hand in hand met hun partner uit angst voor negatieve reacties. Ruim twee op de vijf jongeren verbergt diens lhbti+ zijn op school. Het goede nieuws is dat er lokaal veel gedaan kan worden voor lhbti+ inwoners. Hoe? Dat is onder andere in de Regenbooggids te lezen en dat laten gemeenten zien binnen het programma Regenboogsteden, waarin Movisie gemeenten adviseert over lokaal lhbti+ beleid.
Contact: Charlot Pierik, Inclusie en diversiteit, c.pierik@movisie.nl, 06 - 5544 0581
of Simon Timmerman, Inclusie en diversiteit, s.timmerman@movisie.nl, 06 - 2942 5160.
Cliëntondersteuning
Onafhankelijke cliëntondersteuners zijn er voor inwoners; ze helpen inwoners bij het vinden van de weg in het hulp- en zorglandschap. Cliëntondersteuning is voor gemeenten en samenwerkingspartners een middel om het stelsel van zorg en welzijn te verbeteren: om het persoonsgerichter, betrouwbaarder en toegankelijker in te richten. Maar hoe organiseer en versterk je cliëntondersteuning in je gemeente? Movisie maakte een handreiking voor gemeenten, die inzicht biedt in de processtappen.
Contact: Bora Avric, Thuis in de wijk, b.avric@movisie.nl, 06 - 55440640.
Burgerparticipatie
Een effectieve aanpak van sociale én fysieke opgaves vraagt betrokkenheid en (mede-) zeggenschap van inwoners. Op veel plaatsen zoeken gemeenten daarom naar manieren om de inzet en betrokkenheid van inwoners vorm te geven. Dat is een ware zoektocht, zeker als het gaat om bewoners in een kwetsbare situatie. Movisie ontwikkelde samen met gemeenten o.a. de handreiking beter beleid met de ervaringskennis van inwoners. Die helpt om inwonerparticipatie diverser en inclusiever te organiseren. Ook de publicatie Participatietools voor meer zeggenschap en betrokkenheid inwoners biedt veel nuttige en concrete handvatten. Specifiek voor het versterken van zeggenschap van mensen met een licht verstandelijke beperking biedt de publicatie Meer zeggenschap voor mensen met een licht verstandelijke beperking vele aanknopingspunten.
Contact: Karin Sok, Cliëntenparticipatie en democratische vernieuwing k.sok@movisie.nl 06 55440594 en Daan de Bruijn d.debruijn@movisie.nl 06 55440528
Leefbaarheid
Het versterken van leefbaarheid in wijken en buurten is prioriteit van veel gemeenten. Movisie ontwikkelt praktische instrumenten om daar handen en voeten aan te geven. Een daarvan is de publicatie Hoe maak ik een buurtagenda? Hij geeft context en zeven bouwstenen waarmee je hiermee een vliegende start kunt maken. Nuttige inzichten als het gaat om versterken van leefbaarheid bieden ook de publicaties De terugkeer van de samenlevingsopbouw en de casusbundels Wij in de wijk.
Contact: Radboud Engbersen, Leefbaarheid, r.engbersen@movisie.nl, (06) 55440545.
Huiselijk geweld
Op www.huiselijkgeweld.nl vind je nieuwsberichten en publicaties uit het hele land over de aanpak van huiselijk geweld, seksueel geweld en geweld in afhankelijkheidsrelaties. De site biedt ook handige kennis en achtergrondinformatie voor alle instanties en personen die op enigerlei wijze betrokken zijn bij de aanpak van huiselijk geweld. Movisie beheert deze kenniswebsite in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Contact: Wilma Schakenraad, W.Schakenraad@movisie.nl, 06-55440587
of Nicole Doornink, n.doornink@movisie.nl, 06 55 44 05 34
