‘Steeds meer regenboogkleuren, maar Pride doet pijn dit jaar’

Juni wordt vanuit internationaal en historisch perspectief gezien als de Pride-maand. Een maand waarin veel aandacht is voor seksuele en genderdiversiteit en waar normaal gesproken veel Pride-evenementen plaatsvinden. In Nederland strekt dit zich meestal uit tot begin augustus vanwege de Pride in Amsterdam. De Pride-periode is dit jaar een onophoudelijke stroom aan ontwikkelingen en incidenten rondom de lhbti+ gemeenschap. 'Pride doet pijn dit jaar', concludeert Movisie-collega Simon Timmerman.

'You say the word and I will ditch these gays like a corporation after Pride month'

Met herinneringen aan mijn eigen ‘in de kast’ middelbareschooltijd in m’n achterhoofd, startte ik begin juni aan nieuwe afleveringen van de Amerikaanse serie ‘Love, Victor’ (Disney+). Over het algemeen een vrij zoete serie over hoofdpersoon Victor die op school worstelt met z’n seksuele identiteit, tot deze zin werd uitgesproken: 'You say the word and I will ditch these gays like a corporation after Pride month'. Oftewel, keiharde kritiek op het fenomeen Pinkwashing. In de Verenigde Staten zorgde dat voor opschudding. Bij pinkwashing gebruiken bedrijven en organisaties regenboogkleuren, maar ondernemen ze geen duidelijke acties die lhbti+ personen daadwerkelijk helpen.

'Pijnlijk en ongepast om een emancipatiestrijd te misbruiken enkel voor imago en commercieel gewin.'

Geld verdienen aan Pride 

Ook in Nederland zien we dit rondom Pride nog steeds gebeuren: bedrijven die zich hullen in regenboogkleuren, Pride producten aanbieden en flitsende communicatie uitingen. Nog veel te vaak doen deze bedrijven vervolgens niks aan een veilig klimaat voor hun eigen lhbti+ collega’s, worden producten ontwikkeld in landen die bekend staan als lhbti+ onvriendelijk en vloeit opbrengst volledig terug in de eigen kassa. Bedrijven die het op deze manier doen worden steeds kritischer beoordeeld en bevraagd, en terecht. Het is namelijk zeer pijnlijk en ongepast om een emancipatiestrijd, die nog steeds door velen gestreden wordt, te misbruiken enkel voor imago en commercieel gewin.

Gelukkig zijn er ook steeds meer bedrijven en merken die dit wel goed doen, en zorgen dat ze geld ophalen voor lhbti+ organisaties of initiatieven. Zo introduceerde HEMA inclusief geboorteverlof aan werknemers.  Ook mijn ‘jeugdliefdes’ de Spice Girls deden het goed met een door Victoria Beckham ontworpen Pride T-shirt, waarvan de opbrengst ten goede komt aan dakloze lhbti+ jongeren

'Door zeven mannen in elkaar geslagen en later overleden in het ziekenhuis.'

Geweld 

In de straten van de Georgische hoofdstad Tbilisi moesten lhbti+ activisten rennen voor hun leven toen ze door ultrarechtse relschoppers werden bedreigd en het Pride-hoofdkantoor vernield. De autoriteiten en politie deden weinig moeite om de lhbti+ gemeenschap te beschermen en recent bleek dat een cameraman is overleden aan zijn verwondingen die hij overhield aan de bestorming van het kantoor. In het Turkse Istanbul was het juist de politie die traangas inzette en deelnemers aan de Pride arresteerde. In Spanje overleed de 24 jarige Samuel Luiz. Hij werd na een bezoek aan een nachtclub door zeven mannen in elkaar geslagen en overleed later in het ziekenhuis.  

Mijn maag draait zich om bij dit soort berichten. En dit zijn dan enkel de voorvallen die het nieuws halen, terwijl we weten dat overal ter wereld en soms heel dichtbij veel mensen te maken krijgen met geweld alleen maar om dat ze opkomen voor hun rechten en zichzelf willen zijn.  

Solidariteit 

Deze Pride werd ook massaal solidariteit getoond met een ontelbaar aantal regenboogvlaggen en andere regenbooguitingen. Aanleiding: de anti-homowet van de Hongaarse president Orbán. Op de dag dat het Nederlands mannenvoetbalteam een EK-wedstrijd moest spelen in de Hongaarse hoofdstad Budapest hesen talloze gemeenten, bedrijven, sportclubs de regenboogvlag en ook voetbalbond KNVB kwam met een kleurrijk statement naar buiten. Onze premier heb ik eerder niet zo sterk horen spreken voor het belang van de rechten van lhbti+ personen en ook bij andere Europese regeringsleiders zorgde het voor emotie.  

'Ik vond deze massale steun bijzonder en ook heel noodzakelijk, toch heb ik een dubbel gevoel.'

Ik vond deze massale steun bijzonder en ook heel noodzakelijk, want dergelijke repressieve wetgeving binnen de grenzen van Europa is ongekend en schadelijk. Toch heb ik een dubbel gevoel. Hoewel de Hongaarse lhbti+ gemeenschap ontzettend blij is met alle steunbetuigingen, hebben zij er weinig aan als het bij slechts steunbetuigingen blijft. Opvallend vond ik ook dat de solidariteit voor de Hongaarse lhbti+ gemeenschap vanuit onverwachte hoeken kwam. Solidariteit die niet of nauwelijks zag als het gaat om zorgen binnen de Nederlandse lhbti+ gemeenschap. Zeker als we naar de laatste editie van Rainbow Index van ILGA-Europe kijken, dan is er voor Nederland en andere Europese landen ook nog werk te doen.  

'No Pride for some of us, without liberation for all of us'

Door corona hebben we Pride, net als vorig jaar, niet of nauwelijks kunnen vieren. Maar ik vraag mij af hoe toepasselijk ik ‘vieren’ vind op dit moment. Er zijn steeds meer regenboogkleuren te zien, maar Pride doet pijn dit jaar. Toen Pride begon in 1969 bij Stonewall in New York werd er ook gedemonstreerd, geprotesteerd en was er geweld door de politie. Vooral ook veel trans vrouwen van kleur werden hiervan het slachtoffer. Er zijn heel wat stappen gezet de afgelopen jaren, maar toch protesteren en demonstreren we opnieuw tijdens de Pride in 2021 en wordt er geweld gebruikt tegen de lhbti+ gemeenschap.  

'Ik hoop zo dat iedereen die de regenboogvlag uithing, ook op andere momenten een bondgenoot zal zijn.'

Ik hoop zo dat alle mensen, instanties, organisaties en bedrijven die deze Pride als blijk van steun de regenboogvlag uithingen, ook op andere momenten een bondgenoot zullen zijn. Onderzoek voor jezelf hoe je (nog meer) kunt bijdragen: voor je familielid, je collega, een lhbti+ organisatie in je woonplaats of voor lhbti+ personen in het land waar je producten bestelt. Want alleen dan is Pride voor iedereen een feest. Om met de woorden van de Stonewall-legende Marsha P. Johnson te spreken ‘No Pride for some of us, without liberation for all of us’.