In 1996 werd ABC in Noord-Brabant opgericht om ervaringsdeskundige laaggeletterden te verenigen en hen een stem te geven. Ze pleitten voor het behoud en de uitbreiding van cursussen en motiveerden andere mensen, die niet of nauwelijks konden lezen en schrijven om een cursus te gaan volgen.

‘Na 25 jaar is het nog steeds nodig om de stem van de laaggeletterde te laten horen’, zegt Arjan Beune, voorzitter van de stichting, die dit jaar haar 25-jarig bestaan viert. ‘Het wordt voor steeds meer mensen moeilijker om mee te komen. De samenleving verandert sneller en sneller en doet een groter beroep op de eigen verantwoordelijkheid.’

De samenleving verandert sneller en sneller en doet een groter beroep op de eigen verantwoordelijkheid

Nieuwe grenzen

Lange tijd kon een grote groep mensen zich zonder veel lezen en schrijven behoorlijk redden. Er waren genoeg banen die men in de praktijk leerde en waarbij men niet hoefde te lezen en schrijven. En als dat wel een keer moest, dan zorgde men wel dat iemand anders dat voor hen deed. Maar in de loop van de jaren liepen steeds meer mensen tegen nieuwe grenzen aan. Op het werk of thuis met de kinderen.

Voor heel veel mensen is de wereld een stuk moeilijker geworden. Zo waren er 25 jaar geleden nog geen tablets of smartphones. Of het nu gaat om het kopen van een treinkaartje, een afspraak maken met het gemeentehuis of bankzaken regelen. Momenteel kun je niet meer zo gemakkelijk ergens binnenlopen of iemand bellen. Bijna alles gaat digitaal. ‘Het is daarom belangrijk dat we doorgaan met ons werk. We blijven we ons inzetten om ervaringsdeskundigen in beleid, lessen en communicatie een stem te geven’, zegt Beune.

Zelf ervaren

Maar wie zijn die taalambassadeurs van de stichting ABC en wat doen ze? Het gaat om vrijwilligers die aan den lijve hebben ondervonden hoe het is om moeite te hebben met lezen en schrijven. Én ze hebben ervaren dat er een wereld voor je opengaat als je kunt lezen, gemakkelijker de weg kunt vinden, je kinderen kunt helpen, de aanwijzingen op het werk beter begrijpen, lekker een boekje kunt lezen, iets opzoeken op internet of alsnog een opleiding kunt volgen.

We blijven we ons inzetten om ervaringsdeskundigen in beleid, lessen en communicatie een stem te geven

De taalambassadeurs kunnen honderden voorbeelden noemen hoe hun leven veranderd is sinds ze beter kunnen lezen en schrijven. Hoe hun zelfvertrouwen en eigenwaarde is gegroeid. En die ervaring delen ze graag met andere mensen, die vastlopen in een wereld die steeds ingewikkelder is geworden. Met hun persoonlijke verhalen motiveren ze anderen om ook die stap te zetten en alsnog een cursus te gaan volgen om beter te lezen en schrijven.

Advies en voorlichting

Taalambassadeurs geven daarnaast ook voorlichting op scholen. En ze adviseren gemeenten, bedrijven en instellingen over het verbeteren van hun toegankelijkheid, hun websites en hun brieven. Ze vertellen hun verhalen in de krant, op radio en tv en zetten mensen en organisaties aan het denken over hun communicatie. De taalambassadeurs hebben er zo aan bijgedragen dat de laatste jaren de aandacht voor laaggeletterdheid is toegenomen.

Groeiende vraag

De vraag naar taalambassadeurs is inmiddels flink gegroeid, want hun meerwaarde wordt breed onderkend. Ook het actieprogramma Tel mee met Taal benadrukt in de aanpak 2020-2025 het belang van de inzet van ervaringsdeskundigen. De stichting ABC heeft daarom in de afgelopen jaren in het hele land pilots uitgevoerd om meer nieuwe taalambassadeurs te werven en te experimenteren op welke manier er lokaal meer structurele aandacht aan laaggeletterdheid kan worden gegeven.

Voor meer informatie over de stichting ABC: www.a-b-c.nu