Een onverwachte start

Erna van de Wiel is sinds 2015 werkzaam ben bij Staatsbosbeheer als adviseur Maatschappelijke arbeidsparticipatie: ‘Ik heb geen achtergrond in het sociaal domein. Van oorsprong ben ik landbouwkundige en ik kwam voor het eerst in aanraking met Movisie tijdens een dag over transities in het sociaal domein – dus nog voordat de Transitiearena bestond. Ik was nieuwsgierig naar wat er speelde en ontdekte dat er een totaal andere beleidsmatige context aan zou komen.’ Van de Wiel doelt op de decentralisaties in 2015. ‘Ik heb meteen ‘ja’ gezegd toen er werd gevraagd wie er aan de Transitiearena wilde deelnemen’, vertelt ze enthousiast. ‘Hoewel ik toen nog niets wist, leek dit me een mooi startpunt.’

Op 18 september 2024 geeft Erna van de Wiel een van de workshops tijdens de feestelijke bijeenkomst ‘Beweging van Waardevol werken: 10 jaar transitiearena’ in de Colour Kitchen Zuilen. Tijdens een dag vullend programma delen organisaties hun geleerde lessen van de afgelopen 10 jaar en lichten nieuwe organisaties hun werkwijze toe. Aanbieders van waardevol werk, mensen met ervaringskennis, beleidsmakers, bestuurders, werkgevers en onderzoekers ontmoeten en inspireren elkaar. Ben jij ook van de partij? 

Meld je dan nu aan

Netwerken en samenwerken

Van de Wiel legt uit hoe waardevol het voor haar was om zo laagdrempelig en informeel in contact te komen met zorginstellingen, een voor haar werk interessante doelgroep. ‘Ik dacht toen vooral vanuit de groene wereld en moest ineens samenwerken met mensen uit de zorg. Ik ging in eerste instantie naar de Transitiearena om ervaringsverhalen te horen en praktijkvoorbeelden te zien. Tijdens de lunch is altijd gelegenheid om informeel door te praten over zaken die minder soepel lopen. Movisie was daarin een belangrijke partner, omdat jullie die structuur creëren om samenwerkingspartners in het land te ontmoeten.’ Ook de beleidsmatige context die geboden wordt, vind zij een fijne toevoeging: ‘Marjet van Houten geeft van tevoren altijd aan wat de beleidsontwikkelingen zijn. Dat was voor mijn informatievoorziening en beleidsmatige ontwikkeling heel waardevol.’

Afbeelding 1: Bij elkaar binden van takhout bij Wilgen knotten Binnenwerk door Marleen Annema Fotografie
Afbeelding 2: Aanleg van hekwerk door Marco van de Burgwal Staatsbosbeheer

Veranderend publiek en inspirerende verhalen

Het publiek en de presentaties zijn in de afgelopen tien jaar veranderd, merkt Van de Wiel: ‘In het begin kwamen vooral zorginstellingen, de gevestigde orde. Nu zie je meer initiatiefnemers die in een zzp-constructie, bv’s of sociale coöperaties werken, soms ook wat meer kleinschaligere initiatieven. Deze belichten vaak nieuwe invalshoeken.’ Van de Wiel vond de presentatie van Bartel Geleijnse van The Colour Kitchen afgelopen keer (2024) bijvoorbeeld buitengewoon inspirerend: ‘Hij ging echt voor de mensen. Hoewel het financieel soms lastig is, gelooft hij dat mensen waardevol zijn en creëert hij een constructie waarin ze kunnen bloeien.’

Veilige omgeving en veranderingen

Een onderdeel van de transitiearena is openheid. Van de Wiel: ‘Het gaat niet om beter of slechter, maar om ieder zijn eigen proces. Het is belangrijk dat er een veilige omgeving is waarin mensen hun kwetsbare kant durven te delen.' Dit sluit perfect aan bij de doelstelling van de Transitiearena Waardevol Werk: het stimuleren van vernieuwing en verandering door het delen van ervaringen en het bouwen van een ondersteunend netwerk. De coronapandemie veranderde de dynamiek van de bijeenkomsten: ‘Tijdens Corona waren de bijeenkomsten digitaal, maar fysiek ontmoeten heeft voor mij een grotere meerwaarde’, aldus Van de Wiel. ‘Als alles online zou zijn, zou ik dat jammer vinden. Vier keer per jaar een fysieke bijeenkomst is ook lastig vanwege de tijdsinvestering. Jullie doen nu twee keer online en twee keer fysiek, wat een goede mix is.'
 

Beleid met meer ervaringskennis en -deskundigheid zou dit soort reële problemen eerder signaleren

Oogopeners en praktische problemen

Vooral onder de informele lunch komen de meest waardevolle inzichten boven, ziet Van de Wiel: ‘De laatste keer gaf jij mij een eye opener waar ik nooit eerder over had nagedacht. Tijdens de lunchpauze vertelde je over de verplichting om een kinderdagverblijf voor 10 uur per dag af te nemen, terwijl een 6-urige werkdag voor jou beter werkt. Dit soort praktische problemen worden vaak niet opgemerkt door beleidsmedewerkers, maar ze maken de arbeidsparticipatie voor veel mensen wel moeilijker.’ Sharon Koks-den Outer: ‘Ja, of je moet gebruikmaken van gastouders die flexibeler zijn. Maar daar geldt geen vier-ogen-principe wat bij de kinderopvang wel geldt en dat geeft mij als moeder wel een veiliger gevoel. Veel kinderdagverblijven in mijn regio bieden ook geen halve dagen meer aan omdat het niet rendabel genoeg is.’ Van de Wiel: ‘Over dingen denk je nooit na, maar het is een reëel probleem en een beperking voor de inclusieve arbeidsmarkt’. Beleid met meer ervaringskennis en -deskundigheid zou dit soort reële problemen eerder signaleren. 

Het succesverhaal van Staatsbosbeheer

Erna van de Wiel presenteerde haar project bij Staatsbosbeheer al bij de Transitiearena toen haar project nog in de experimenteerfase was. Van de Wiel ontwikkelt taak-en arbeidsgerichte activiteiten, gericht op ontwikkeling en re-integratie van deelnemers. Dat doet zij al jaren samen met ongeveer zestig instellingen uit het sociaal-maatschappelijk domein in alle provincies. Van zorginstellingen tot leerwerkplaatsen en van Reclassering tot Binnenwerk. Samen helpen zij mensen met een extra ondersteuningsbehoefte aan zinvol werk in het groen. Zo biedt Staatsbosbeheer in samenwerking met partnerorganisaties  deelnemers een zinvolle dagbesteding, de kans om laagdrempelig werkervaring op te doen en de mogelijkheid om door te stromen richting een (deels) betaalde baan. De werkzaamheden dragen bovendien bij aan het beheer van de terreinen van Staatsbosbeheer. Van de Wiel richt zich op vier groepen: deelnemers dagbesteding, deelnemers met afstand tot de arbeidsmarkt (waaronder statushouders), taakgestraften en leerlingen Vso/Pro/entreeopleiding. Inmiddels is het project een groot succes: ruim 400 mensen met een beperking zijn via Binnenwerk aan het werk bij Staatsbosbeheer, veelal met een vaste aanstelling. Ben je benieuwd naar dit succesverhaal en welke elementen bepalend waren voor dit succes? Erna van de Wiel geeft op 18 september een workshop. 

Beeld header:  Erna van de Wiel rechts in beeld met grijs colbert gemaakt door: Studio Miss Elle