De Werkplaatsen Sociaal Domein zijn regionale samenwerkingsverbanden van hogescholen en lectoraten, zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten. Deze samenwerkingsverbanden richten zich op praktijkonderzoek, beroepsinnovatie en deskundigheidsbevordering op het terrein van de transities: maatschappelijke ondersteuning, participatie en jeugd. De Werkplaatsen, die financieel ondersteund worden door het ministerie van VWS, zijn in 2016 gestart en gaan door met hun werk tot eind 2018. Lisbeth Verharen is vanuit haar functie bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) betrokken bij de Werkplaats Sociaal Domein Nijmegen. ‘Alle Werkplaatsen werken regionaal omdat ze echt een betekenis willen hebben voor de regio waarin ze werken. Ze doen dus ook onderzoek dat voor die specifieke regio belangrijk is.’

Professional van de toekomst

Het doel van de Werkplaatsen is eigenlijk tweeledig. Aan de ene kant worden door de samenwerkingsverbanden de meest prangende vragen in de regio opgepakt, aan de andere kant komt er dankzij het onderzoek dat wordt gedaan ook in beeld hoe het onderwijs goed op de praktijk kan aansluiten. ‘Wij leiden de toekomstige professionals op. Daarom is het goed dat in de projecten van de Werkplaatsen ook studenten en docenten participeren. Zo kun je goed inspelen op wat de praktijk van jonge professionals verwacht.’

Van passend onderwijs naar passende arbeid

De Werkplaats in Nijmegen focust op dit moment op een aantal thema’s. Bijvoorbeeld het thema van passend onderwijs naar passende arbeid. Verharen: ‘Als je specifiek kijkt naar jongeren voor wie het niet vanzelfsprekend is om hun weg te vinden, of mee te doen, op de arbeidsmarkt, is er vanwege de transities veel veranderd. Dat heeft consequenties voor henzelf en voor hun begeleiding. Vanuit de Werkplaats halen wij verhalen op: hoe ervaren ze de situatie nu, wat zijn hun behoeften en wat hebben ze nodig. Met onder meer professionals uit de jeugdhulpverlening, scholen en het werkbedrijf zijn we op basis daarvan een actie/leertraject gestart om te kijken hoe we de begeleiding van deze jongeren kunnen aanpassen op de behoeften.’

Effectencalculator

Een ander belangrijk thema voor de Werkplaats in Nijmegen is het evalueren van sociale interventies. Verharen: ‘Samen met de praktijk ontwikkelen de Werkplaatsen ook nieuwe aanpakken en werkwijzen. Wij willen weten wat die teweeg brengen en wat ze kosten. Daarom hebben we een instrument ontwikkeld om dit te kunnen evalueren, de effectencalculator.’

Collectieve interventies

Maar naast thema’s die in de ene regio meer spelen dan in de andere, zijn er ook landelijke trends te zien waar de Werkplaatsen op inspelen. Zo is er in het sociaal domein de afgelopen jaren veel aandacht geweest voor een wijkgerichte aanpak. Volgens Verharen kristalliseert zich dit vooral uit in ondersteuning van individuele huishoudens met multi-problematiek. ‘Het collectieve is daardoor wat meer naar de achtergrond verdwenen. Maar nu plopt in verschillende Werkplaatsen het thema collectieve interventies ineens meer op,  wordt die benadering vanuit de Werkplaatsen onderzocht en ondersteund en zijn we in de Werkplaats Nijmegen ook bezig een instrument te ontwikkelen om dergelijke interventies te kunnen evalueren.’

Conferentie

Om kennis te kunnen delen en van elkaar te leren, komen de leden van de veertien Werkplaatsen met enige regelmaat bij elkaar. Zo ook op de door Movisie ondersteunde conferentie Samen leren en ontwikkelen voor een inclusieve samenleving op 8 november. Verharen: ‘Inclusie is een thema dat voor alle Werkplaatsen belangrijk is. Ben je als professional, vrijwilliger, beleidsmaker, docent of op andere wijze in de dagelijkse praktijk met dit thema bezig, dan kan de conferentie interessant zijn. We vertellen hier niet alleen over de resultaten uit onze onderzoeken, maar laten bezoekers in workshops ook zelf kennismaken en ervaren hoe nieuwe werkwijzen en interventies kunnen werken en hoe we in de Werkplaatsen samen werken, leren en ontwikkelen.’

Dit artikel verscheen eerder op de website van Zorg + Welzijn. Meer informatie vind je op de website van de Werkplaatsen Sociaal Domein.