Toegang tot pgb: Informatie en praktische tips voor gemeenten
Het is vanzelfsprekend dat gemeenten in de toegang hun inwoners op de juiste manier informeren over (de mogelijkheid tot) een persoonsgebonden budget (pgb). Toch gebeurt dit nog niet altijd. Samen met Per Saldo maakten wij daarom onderstaand overzicht. Het biedt informatie, praktische tips en doorverwijzingen voor gemeenten. Al eerder gingen we in gesprek met (vertegenwoordigers van) budgethouders en een gemeente over hun ervaringen met het pgb.
Per Saldo, dé landelijke vereniging van mensen met een persoonsgebonden budget (pgb), informeert, adviseert en behartigt de belangen van budgethouders. Daarnaast kan Per Saldo gemeenten informeren en adviseren op het gebied van pgb. Per Saldo is een van de cliëntorganisaties die zich heeft verbonden aan het Verbetertraject Toegang. In dit verbetertraject werken gemeenten aan verbetering van de toegang tot hulp en ondersteuning binnen het sociaal domein. Dit doen ze door lokaal te leren en verbeteren. Movisie helpt en begeleidt ze om dit samen met inwoners en professionals te doen.
Wat is een pgb?
Een persoonsgebonden budget is bedoeld voor die inwoners die zelf de regie willen en kunnen hebben over hun leven, dus ook over hun hulpvraag. Zo bepaalt een budgethouder zelf wie de zorg/ ondersteuning verleent, wanneer de zorg/ ondersteuning verleend wordt, waar de zorg/ondersteuning verleend wordt en hoe de zorg/ondersteuning verleend wordt. Voorop moet staan dat er altijd sprake moet zijn van een bewust positieve keuze voor een pgb. Bron: Per Saldo
Eigen regie
Een onderzoek van Significant naar de betekenis en waarde van het pgb laat zien dat budgethouders vooral kiezen voor het pgb om regie te voeren over het eigen leven. Naast enkel de reden om hiervoor te kiezen, blijkt ook dat eenmaal gekozen het daadwerkelijk zo is en grotendeels voldoet aan hun verwachtingen. Het pgb scoort bij hen hoge cijfers: een 8,8 in relatie tot bijdrage aan kwaliteit van leven en een 9,2 voor het belang van eigen regie met behulp van een pgb. Ook in de ervaringsverhalen van Yvon en Annemiek komt het belang van eigen regie duidelijk naar voren.
Meedenken
Wanneer het gaat over verbeterpunten in de uitvoering van het pgb, komt uit het onderzoek van Significant bijvoorbeeld naar voren dat er behoefte is aan een kundige (onafhankelijke) adviseur. Iemand ‘die meedenkt over de hulpvraag en passende zorg voorafgaand aan de keuze voor een pgb of zorg in natura’. In de gemeente Noordwijk gebeurt dit al. Voor de invulling hiervan werken zij samen met Per Saldo. Lees hoe gemeente Noordwijk dit inricht in het artikel dat daarover verscheen: De meerwaarde van ‘meedenkers’ in Noordwijk.
Positief bewuste keuze
Idealiter kiezen inwoners positief en bewust voor een pgb; het gaat dan een bewuste keuze voor flexibiliteit waarin de vraag van de inwoner centraal staat, en niet het aanbod. Helaas is hier niet altijd sprake van. Aline Molenaar, directeur Per Saldo, licht toe: ‘In veel situaties wordt er noodgedwongen voor een pgb gekozen. Er is dan geen passende zorg, er zijn veel wachtlijsten of de zorg is niet gecontracteerd. Dan rest een pgb, niet omdat je dat zelf wil. Bewust gaat erover dat je weet waarvoor je kiest. Veel budgethouders hebben geen idee, je staat met de rug tegen de muur. De keuze is: een pgb of een jaar op een wachtlijst. Nou, dan zou ik het ook wel weten. Je komt vervolgens in aanraking met een pgb, maar je weet amper wat het is en hoe het werkt. In de toegang zou afgetast moeten worden: hoe is iemand tot een pgb gekomen? Wat is de juiste route? Is het op basis van jouw eigen beslissing?’. Lees meer over het perspectief van Per Saldo in het interview met Aline Molenaar.
Communicatie naar inwoners
Per Saldo maakt duidelijke animaties over het pgb voor inwoners, met bijvoorbeeld de vragen: is het iets voor jou? En zo ja, wat moet je doen? Bekijk ze hieronder:
• Is een pgb iets voor jou?
• Je krijgt een pgb, wat moet je nu doen?
Meer informatie voor gemeenten vind je ook op de website van de VNG. Daarnaast verzamelt de VNG video's over het thema toegang en het pgb, kijk daarvoor op deze webpagina. De werkplaats op de website van de VNG werkt aan nieuwe instrumenten zoals webinars, vlogs, infographics, filmpjes, mini-colleges, animaties en actualiteiten met betrekking tot het pgb.
Slimme lijstjes van Per Saldo
Op de website van Per Saldo vind je de zogenoemde Slimme lijstjes. Dit zijn kennis- en wegwijzers over verschillende onderwerpen in relatie tot het pgb. Bekijk hier bijvoorbeeld het Slimme Lijstje: Pgb en corona, of het Slimme Lijstje: Afkortingen en begrippen. De Slimme Lijstjes zijn gemaakt voor (vertegenwoordigers van) budgethouders en zetten voor hen de belangrijkste dingen op een rij. Als gemeente kun je hiernaar doorverwijzen.
Toerusting professionals
Per Saldo biedt daarnaast voorlichting op maat. Als gemeente kun je bij hen terecht voor een afgestemd programma waarin de door jouw gekozen doelgroep, zoals de medewerkers van jouw gemeenten, theoretische én ervaringskennis krijgen over het pgb. Ook kan Per Saldo meelezen op beleidsregels. Kijk voor meer informatie op de website van Per Saldo. Ook heeft Per Saldo een overzicht van alle cursussen die zij aanbiedt. Het overzicht bevat cursussen voor zowel budgethouders als zorgprofessionals, met verschillende onderwerpen en verschillende vormen: denk bijvoorbeeld aan een e-learning of workshop.
Heb je vragen of ben je opzoek naar aanvullende informatie? Kijk dan op www.pgb.nl of neem contact op met Per Saldo via info@pgb.nl.
