Biculturelen met LHBT-gevoelens vormen een diverse en vrij onzichtbare groep. Tegelijkertijd kunnen ze te maken krijgen met verschillende vormen van weerstand en zijn ze kwetsbaar op uiteenlopende levensgebieden. Uitkomen voor hun gevoelens is niet altijd makkelijk, zeker niet wanneer hun omgeving die niet accepteert. Wat betekent dit voor zowel deze gemeenschappen als voor de mensen met een biculturele achtergrond en LHBT-gevoelens? En welke ondersteuning hebben deze groepen nodig van gemeenten, sociale professionals en belangenorganisaties?

Hoe staat het met de acceptatie?

In onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau uit 2014 geeft driekwart van de Turkse en Marokkaanse Nederlanders aan, dat zij het een probleem vinden als hun kind homoseksueel blijkt te zijn. Onder de Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders is de acceptatie beter: ongeveer een op de drie geeft aan moeite te hebben met een homo¬seksueel kind. Ter vergelijking: onder de autochtone Nederlanders zegt 1 op de 6 er problemen mee te hebben als hun kind homoseksu¬eel is. Met name het opleidingsniveau en de religieuze achtergrond van de ouders verklaren dat biculturelen gemiddeld LHBT’s minder accepteren dan autochtone Nederlanders. Over de acceptatie van transgendergevoelens is weinig bekend, maar uit signalen uit de praktijk blijkt dat ook dit vaak nog moeilijk ligt.

Dubbelbinding

Veel biculturelen durven hun lesbische, homo, bi of transgendergevoelens aan niemand te vertellen. Ze willen loyaal zijn naar hun familie en hen niet kwetsen, maar tegelijkertijd net als iedereen graag zichzelf kunnen zijn. Dit noemen we dubbelbinding. De binding aan familie, netwerk en culturele achtergrond enerzijds en de wens om uiting te geven aan hun gevoelens anderzijds maakt hen kwetsbaar. Oplossingen worden gevonden in bijvoorbeeld uit de kast zijn bij een deel van de vrienden of collega’s, maar thuis en in de buurt praten ze er niet over. Dit is een extra uitdaging voor meisjes en vrouwen: zij hebben minder vrijheid dan jongens en mannen en kunnen moeilijker naar een LHBT-feestje of –bijeenkomst zonder dat anderen er vanaf weten. In de factsheet ‘Kastdeur op een kier’ lees je hier meer over.  Op de jongerensite iedereenisanders.nl zijn ervaringen te vinden en tips hoe om te gaan als biculturele LHBT-jongere met onder meer religie en je familie.

Gegronde angst

Wanneer je altijd bang bent dat ‘jouw geheim’ ontdekt wordt en je niet weet hoe je toekomst eruit ziet, liggen depressie en suïcidale gevoelens op de loer. Ook ben je makkelijker chantabel door anderen; dit maakt je kwetsbaar voor onder meer huiselijk geweld, jongensprostitutie en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Wanneer de familie toch weet krijgt van je LHBT-gevoelens kan je uit huis worden gezet, worden mishandeld, uitgehuwelijkt worden en verschillende vormen van eergerelateerd geweld kunnen worden gepleegd. Wanneer je thuis niet meer welkom bent, komen daar een hele reeks aan praktische problemen bij zoals geen dak boven je hoofd hebben en het hebben van schulden. Leven met een geheim eist dus vaak zijn tol. Lees meer over de aanpak van eergerelateerd geweld tegen LHBT’s in de factsheet hierover.

Empowerment door ervaringsdeskundigen

Gelukkig weet de doelgroep elkaar in grote steden en via internet steeds beter te vinden en zijn er steeds meer biculturele LHBT’s die zichzelf en elkaar empoweren door zelforganisatie. Ze kunnen ervaringen delen en van elkaar leren. Goede contacten van deze zelforganisaties onderling en gezamenlijke projecten rondom het vergroten van bespreekbaarheid kunnen ook de drempel verlagen. Sociaal werkers, jeugdhulpverleners, schuldhulpverleners, praktijkondersteuners en verpleegkundigen, kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Zij kunnen inzetten op het versterken van zelfregie en eigen kracht. Dat betekent gebruik maken van ervaringsdeskundigen, aandacht voor motivatie, zingeving en het sociale netwerk.

Professionals

Als biculturele LHBT’s om hulp vragen bij een reguliere instelling, wordt hun problematiek op LHBT-gebied niet altijd gesignaleerd. Door hun onzichtbaarheid en de vaak complexe multiproblematiek is het niet eenvoudig voor reguliere hulpverleningsinstellingen om het aanbod op deze groepen aan te sluiten. Voor hulpverleners is het erg belangrijk dat uit de kast komen als LHBT niet automatisch gestimuleerd wordt. In plaats daarvan zou de professional samen met de biculturele LHBT’er de verschillende keuzes en mogelijke gevolgen van die keuzes kunnen bespreken. Hoe je dit aanpakt lees je in de publicatie Kijk jij al door een roze bril?

Gemeenten: participatief beleid

Wat kunt u als gemeente doen voor biculturele LHBT’s?

• Faciliteer ontmoeting met lotgenoten door onder meer de versterking en ondersteuning van zelforganisaties en belangenorganisaties.
• Zorg voor goede en toegankelijke informatievoorziening en hulpverlening.
• Bevorder de acceptatie van LHBT onder biculturele burgers. 

Het betrekken van de doelgroep is bij alle stappen aan te raden: zij weten immers het beste wat zij nodig hebben. De Regenbooggids voor gemeenten biedt gemeenten en lokale belangenorganisaties actuele handreikingen voor de vormgeving van LHBT-emancipatiebeleid in de toekomst.