‘Met een verbindende rol en gedragen visie kun je meer bereiken’

Leerbijeenkomst: Sport en bewegen helpen problemen voorkomen, maar hoe organiseren we het effectief?

Sport en bewegen draagt positief bij aan gezondheid en sociaal contact van inwoners in een kwetsbare positie. Hoe kunnen we de samenwerking tussen sport, sociaal werk en anderen vormgeven? Wat is nodig om samenwerking en randvoorwaarden te verbeteren? Deze vragen stonden centraal in de online leerbijeenkomst op 9 oktober 2020.

De circa 40 deelnemers aan deze bijeenkomst zijn mooi verdeeld over de domeinen. Zo zijn er beleidsmedewerkers van gemeenten aanwezig, professionals uit de welzijns- en sportsector en vrijwilligers in de sport. Samen met verschillende gastsprekers gaan zij deze ochtend in gesprek over de randvoorwaarden voor goede samenwerking en komen er voorbeelden uit de praktijk aan bod.

Ontwikkelpunten samenwerking

Als eerste betreedt Hilde van Xanten het digitale podium. Vanuit haar rol als expert sociale zorg bij Movisie vertelt zij meer over het rapport Sociale (wijk)teams: vijf jaar later. Belangrijke ontwikkelpunten die voortkomen uit de peiling onder gemeenten zijn onder andere meer preventief werken, vroegsignaleren en outreachend werken. Daarnaast staan het doorontwikkelen van het individuele aanbod naar collectieve (wijk)voorzieningen hoog op de lijst. ‘Dit zijn ontwikkelpunten die we jaar in jaar uit terug zien komen, dus nu hebben we gezegd: misschien moet er volgend jaar niet weer een peiling uitgezet worden, maar moeten we met gemeenten en hun partners gaan werken aan deze ontwikkelpunten’. Van Xanten bespreekt in haar presentatie drie aanbevelingen, waar sociale wijkteams mee aan de slag kunnen. Ten eerste moet er meer gefocust worden op de collectieve aanpak van veelvoorkomende problematiek in wijken. Daarnaast moet er meer gestuurd worden op outcome en de monitoring van voortgang en resultaten. Verder is het vaak ook nodig de opdracht van de gemeente te verduidelijken - ook ten aanzien van de samenwerking met sport en bewegen -  of de verwachtingen van sociale teams realistischer te benoemen. 

Tips om samenwerking tussen sociaal wijkteam en sport te verbeteren

Op casusniveau:

  • Ken elkaar, vertel elkaar over je werk, loop bijvoorbeeld eens een middag mee.
  • Geef zelf actief aan wat je voor elkaar kunt betekenen en deel signalen.
  • Verzorg een warme toeleiding en ontvangst voor inwoners bij sport en beweegactiviteiten en deel kennis daarover met elkaar.
  • Koppel terug hoe het met een casus gaat.

Op groepsniveau:

  • Breng veelvoorkomende problematiek in de wijk in kaart.
  • Geef met elkaar en met inwoners sport- en beweegactiviteiten vorm.

Voorbeeld uit de praktijk

In Tilburg zijn er, na het organiseren van een zorgcarroussel, meerdere initiatieven voor samenwerking tussen sociaal werk en sport en bewegen ontstaan. Sule Kaplan, sociaal werker bij ContourdeTwern, vertelt meer over één van deze initiatieven: de fysio oefen ochtend. Een gemotiveerde en betrokken fysiotherapeut uit de wijk begeleidt iedere week op vrijwillige basis een groep ouderen tijdens een laagdrempelige sportieve sessie, waarna er tijd en ruimte is voor een kop koffie met elkaar. ‘De activiteit vindt plaats in het wijkcentrum, deelnemers kennen de beheerders, ze kennen onze gezichten uit de wijk, het is een ‘ons-gevoel’. Daardoor is het laagdrempelig’. Met deze werkwijze worden twee uitdagingen tegelijk aangepakt: uit de evaluatie blijkt dat er winst wordt geboekt op het gebied van gezondheid en op sociaal vlak. Buurtbewoners die niet genoeg geld voor fysiotherapie hebben worden toch geholpen, en buurtbewoners die eenzaam zijn worden sociaal betrokken. Na dit inspirerende verhaal van Kaplan is het niet verwonderlijk dat alle deelnemers aan de leerbijeenkomst het eens zijn met de gepresenteerde stelling ‘Zorgkosten gaan aanzienlijk omlaag als partners uit het domein sport en bewegen en sociaal werk elkaar beter vinden’.

‘Zorg voor doordacht plan bij samenwerking sociaal werk en sport en bewegen’

Movisie sprak eerder met Corniel Groenen, onder andere over het vormen van een gezamenlijke ambitie binnen een gemeente, de grote hoeveelheid programma’s van aanbieders in het sociaal domein en de sportspreekuren in de gemeente Den Bosch. Lees het interview.

Sleutel voor goede samenwerking

Vanuit zijn rol als afdelingshoofd Sport en Recreatie bij Gemeente Den Bosch vertelt Corniel Groenen tijdens deze bijeenkomst over zijn visie op de samenwerking tussen sport en sociaal werk. ‘Op het moment dat je een sociale interventie gaat plegen, en je doet dat met iemand die weinig eigen regie heeft, weinig zelfvertrouwen heeft en fysiek en mentaal niet goed in zijn vel zit, staat het rendement van je interventie zwaar onder druk.’ Goede mentale en fysieke gezondheid van een cliënt is de sleutel voor een goed resultaat van interventies van hulpverleners, volgens Groenen. Om het grote plaatje van een individu te zien is het van belang dat specialisten, die ieder een klein onderdeel van een individu goed kennen, samenwerken om zo tot een oplossing te komen. ‘We zullen veel meer aandacht moeten besteden, en dan spreek ik in eerste instantie ook vanuit gemeenten, aan waar wij de verschillende disciplines samen kunnen laten werken. Wat we kunnen doen, is specialisten daarover bevragen en een gezamenlijk plan maken. Je kunt iedere partij uitdagen om te formuleren wat hun interventie is en hoe die interventie bijdraagt aan de zelfredzaamheid en de gezondheid van het individu. Daar zit de sleutel waar we mee kunnen gaan werken.’