Het verzorgingshuis sluit, wat nu?

Langer Thuis onderzoekt de mogelijkheden

Komende jaren sluiten naar verwachting van het ministerie van VWS minimaal zo’n 180 verzorgingshuizen de deuren. Daardoor vallen voor oudere bewoners in de wijk belangrijke voorzieningen weg. Denk aan maaltijdvoorziening, dagactiviteiten en 24-uurs zorg. Wie gaat die weggevallen functies opvangen? Wat is de rol van gemeenten, wat kunnen bewoners zelf oppakken en wat kunnen zorgaanbieders, woningcorporaties en commerciële aanbieders doen?

‘Langer Thuis’ is een driejarig programma dat sinds 2013 kennis ontwikkelt op dit gebied.

All-inclusive pension voor lagere inkomens

Een nieuw concept dat een oplossing kan bieden is het All-inclusive pension. Hierbij wordt het verzorgingshuis herbestemd tot een betaalbare All-inclusive pensionvoorziening voor de lagere inkomens. Het verzorgd wonen concept biedt woonruimte, veiligheid, ontmoeting en dienstverlening. Een groep van twaalf koplopers die verzorgingshuizen exploiteert, heeft samen met Platform31, Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg en Actiz, deze mogelijkheid onderzocht en biedt dit concept inmiddels ook aan.

Wat zegt het huishoudboekje van de senior? Is het All-inclusive pension te betalen?

Langer Thuis ondersteunt de koplopers in de (door)ontwikkeling hiervan met onderzoek, kennis- en ontwikkelbijeenkomsten, discussies en onderlinge uitwisseling. Een cruciale vraag is: is het All-inclusive pension betaalbaar voor de senior met een laag inkomen? Deze publicatie van Platform31 geeft inzicht in het huishoudboekje van de senior. Ook is er onderzoek gedaan naar alternatieve bekostiging van de plint (de begane grond van een verzorgingshuis). Kan het bijvoorbeeld geëxploiteerd worden door vrijwilligers of door een zorginstelling met een integraal servicearrangement? Vier bedrijfsmodellen voor de plint onderzoekt de verschillende opties.

Wanneer is het rendabel?

Op 29 januari zijn de uitkomsten, leerpunten en kansen van het All-inclusive concept gepresenteerd. Uit de evaluatie blijkt dat het concept rendabel te exploiteren is, maar wel onder een aantal voorwaarden:

  • het vastgoed moet grotendeels afgeschreven zijn;
  • het moet een centrum locatie zijn;
  • de minimale afzet moet 60 klanten zijn;
  • de organisatie moet in staat zijn een 24-uurs oproepdienst aan te bieden en activiteiten kunnen organiseren.

Lees meer op de website van Platform31: All-inclusive pension is een goed alternatief voor het verzorgingshuis.

De kracht van burgerinitiatieven

In verschillende gemeenten nemen burgers zelf de touwtjes in handen. Het aantal zorgcoöperaties en andere burgerinitiatieven in wonen, welzijn en zorg nam afgelopen jaar flink toe. Ging het in 2013 nog om ongeveer dertig initiatieven, in 2014 waren dat er ruim honderd. Hiermee ontwikkelt zich een nieuw samenspel tussen burgers, aanbieders en gemeenten. Movisie zocht in het kader van Langer Thuis drie burgerinitiatieven op: laat u inspireren door kennis en succesverhalen uit de praktijk.

Rol van gemeenten en andere spelers

In een focusgroepbijeenkomst in december 2014 wisselden verschillende zorgorganisaties, woningcorporaties, gemeenten, vrijwilligers en andere betrokken partijen ervaringen met elkaar uit over de sluiting van het verzorgingshuis. Hoe is de situatie bij hen in de gemeente? Wat is de houding van de verschillende partijen? Hieruit bleek dat de gemeente vaak op de achtergrond blijft en maar zelden de regierol neemt. Dit terwijl ze verwachtingsvol aangekeken worden door de woningcorporaties - die met een pand blijven zitten dat slecht te exploiteren is. De zorgorganisatie voelt zich vaak (moreel) verantwoordelijk - ook als het pand niet in hun bezit is - en wil dus graag meewerken aan een oplossing. Commerciële aanbieders zien we nog weinig in dit nieuwe samenspel, want valt er wel geld mee te verdienen?

Publicatie: wat gebeurt er als de verzorgingstehuizen sluiten?

Movisie heeft diverse situaties in kaart gebracht van locaties waar het verzorgingshuis dicht is of gaat. Ook zijn manieren geïnventariseerd waarop mensen zo lang mogelijk in hun (aanleun)woning kunnen blijven wonen. Lees de publicatie.

Langer Thuis
Langer Thuis is het kennis- en experimentenprogramma van Movisie, Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg en Platform31. Het langer zelfstandig wonen en de hervorming van de langdurige zorg vraagt om nieuwe aanpakken, instrumenten en kennisspreiding. Langer thuis werkt aan verbetering van bestaande woonarrangementen en het nieuwe samenspel tussen gemeenten, burgerinitiatieven en 'sociale' ondernemers.