Meld je aan

1. Wat is de Focusweek Armoede?

‘Een week lang delen we kennis waarmee je armoede beter gaat begrijpen. Ook leer je hoe je de gevolgen en oorzaken van armoede kan aanpakken. We delen de nieuwste inzichten. Daarmee spijkeren we de kennis en vaardigheden van deelnemers bij en laten we mensen op een andere manier kijken naar dit vraagstuk. De focusweek is bedoeld voor iedereen die armoede beter wil begrijpen, bijvoorbeeld omdat je via je (vrijwilligers)werk in aanraking komt met mensen die mogelijk geldzorgen en -problemen hebben of beleid moet maken rondom deze thematiek. De kennis is relevant voor iedereen.’

2. Het thema van de week is ‘Armoede een probleem van iedereen’, waarom is dit een probleem van iedereen? 

‘Armoede is een probleem dat ons allemaal aangaat, niet alleen de mensen die hier direct mee te maken hebben. Armoede en financiële zorgen hebben een negatieve invloed op de hele samenleving. Zo kan armoede leiden tot maatschappelijke kosten zoals hoge zorgkosten. Daarom moeten we samen naar oplossingen zoeken, in plaats van alleen naar individuen te kijken. We moeten zeker niet proberen te sturen op gedragsverandering van het individu. Vaak is hun gedrag namelijk een normale reactie op financiële stress. Laten we de focus vooral leggen op een duurzame en structurele aanpak.

Inzichten uit de hersenwetenschap over de invloed van financiële problemen op het doenvermogen, de stem van ervaringsdeskundigen en de aandacht voor systeemfouten door bijvoorbeeld het toeslagenschandaal hebben duidelijk gemaakt dat regels en wetten armoede kunnen veroorzaken of in stand houden. 

Tijdens de focusweek richten we ons ook op betaalachterstanden en schulden. Ook dit moeten we zien als een maatschappelijk probleem. In Nederland zijn veel mensen niet in staat om onverwachte uitgaven op te vangen. Hun financiële buffer is niet voldoende, soms omdat het sociaal minimum te laag is. Dit leidt tot betaalachterstanden, wat kan resulteren in grote, problematische schulden. Schulden hebben veel impact op het leven van mensen: langdurige stress en uitzichtloosheid zorgen ervoor dat je te maken krijgt met groeiende problemen op allerlei leefgebieden. Vereenzaming en isolement, fysieke en geestelijke gezondheidsklachten, problemen op werk of school tot aan suïcide toe. 

Hoe kan het dat in Nederland kinderen in armoede opgroeien? 

Iets wat ons als samenleving aan het hart moet gaan: hoe kan het dat in Nederland kinderen in armoede opgroeien en mensen geen bestaanszeker leven kunnen opbouwen? De manier waarop wij als samenleving denken over armoede en schulden (aannames en vooroordelen) heeft gevolgen voor de oplossingen die hieruit voortkomen.’

3. Waarom is de Focusweek Armoede opgezet? Wat is het doel?

‘De focusweek, die 5 jaar geleden begon als de Challenge Armoede, is oorspronkelijk opgezet voor sociaal professionals en vrijwilligers die in hun (vrijwilligers)werk mensen spreken die mogelijk te maken hebben met geldzorgen. Hoe kun je mensen met geldzorgen of -problemen het beste ondersteunen? En wat is daarbij belangrijk om te weten? Dit begint bij bewustwording over wat armoede met mensen doet en vraagt om een oordeelvrije basishouding. Door hier tijdens de week kennis over te delen en (reflectie) opdrachten uit te voeren, maken we hen bewust van de verschillende oorzaken en gevolgen van armoede en van het feit dat armoede iedereen kan overkomen.

De afgelopen jaren is de doelgroep van de focusweek verbreed. Zo doen er ook veel beleidsmakers uit gemeenten mee. Maar ook onderzoekers, ervaringsdeskundigen, gemeenteraadsleden, cliëntenraden, jeugdverpleegkundigen, bewindvoerders en schuldhulpmaatjes doen mee. De focusweek is ook interessant voor professionals en vrijwilligers van organisaties buiten het sociaal domein. Denk bijvoorbeeld aan het onderwijs, de gezondheidszorg, woningcorporaties en werkgevers.

Voor sommigen zal het een eerste kennismaking zijn met het vraagstuk, voor anderen is het reflectie en een opfrisbeurt van kennis en vaardigheden. De brede opzet en vele doorverwijzingen naar relevante informatie maken het voor beide groepen interessant om mee te doen.’

4. Wat voor reacties hebben jullie de laatste jaren ontvangen? Welke reactie blijft je bij?

‘De reacties die we krijgen zijn veelal positief. Vorig jaar beoordeelde meer dan de helft van de deelnemers de week met het cijfer 8 of hoger. Met name de reacties die gaan over de eigen vooroordelen van mensen blijven ons bij. Ze geven aan zich bewuster te zijn van hun eigen (onbewuste) vooroordelen en hoe die zich uiten in het contact met mensen met geldzorgen. Het is mooi en hoopgevend om te horen dat deelnemers dit meenemen na hun deelname aan de focusweek.

Vanaf morgen ga ik nog meer werken vanuit gelijkwaardigheid

Reacties zijn bijvoorbeeld: ‘Vanaf morgen ga ik nog meer werken vanuit gelijkwaardigheid. Mezelf constant de vraag stellen hoe ik het zou vinden als ik op een bepaalde vraag antwoord moet geven of een tip zou krijgen.’ Iemand anders zegt: ‘Ik blijf me verplaatsen in de ander en stel van daaruit vragen. Bijv.: ’Wat maakt dat …? In plaats van: ‘Waarom heb je dit niet gedaan?’ Samen zoeken naar een oplossing.’ En: ‘Als een moeder haar laatste cent uitgeeft aan speelgoed voor haar kind, omdat haar kind niets heeft om mee te spelen, neem je het haar dan kwalijk?’

Andere deelnemers geven aan dat zij bepaalde dingen al wisten maar het prettig vonden dit nogmaals te horen en leren, of bevestiging te krijgen voor die dingen die zij al doen.

Maar niet iedereen kan zich vinden in de informatie die wij delen. Sommige deelnemers blijven van mening dat armoede je eigen schuld is. Of dat mensen in armoede maar wat harder moeten werken. Zolang deze mensbeelden bestaan, blijft Movisie zich inzetten, kennis over armoede verspreiden en de focusweek organiseren.’

5. Wat kunnen de deelnemers verwachten van de Focusweek Armoede dit jaar?

‘Als je meedoet ontvang je vijf dagen lang, van maandag 14 tot en met vrijdag 18 oktober, aan het begin van de ochtend een mail met de informatie en een bijpassende opdracht. Elke dag staat in het teken van een ander thema. We gaan het hebben over geldzorgen en -problemen, langdurige armoede en wat dit met mensen doet. En we gaan in op oorzaken en gevolgen van niet kunnen rondkomen, stress en emoties bij armoede en schulden, het belang van vroegsignalering en de structurele oorzaken van armoede.

Op woensdagochtend kun je aansluiten bij een online Q&A met ervaringsdeskundigen. Tijdens de Q&A beantwoorden zij vragen waar jij in de praktijk mee worstelt.’

De focusweek is een initiatief van Movisie in samenwerking met een aantal partners. 

Bekijk meer informatie hier en meld je aan