Vrijwilligers onmisbaar in de collectie van musea
Zonder de inzet van vrijwilligers kunnen veel musea niet bestaan of bepaalde activiteiten niet doorgaan. Recent onderzoek van Movisie laat zien dat bijna een derde van de musea zonder betaalde krachten werkt en volledig op vrijwilligers draait. Veertig procent van de musea ervaart een tekort aan vrijwilligers. In combinatie met de vergrijzing van het vrijwilligersbestand vormt dit een zorg voor de toekomst.
Voor veel musea is vrijwilligersmanagement geen core business. De focus ligt op de collectie, exposities en evenementen. Toch is het belangrijk voor musea om beleidsmatig over vrijwilligerswerk na te denken, zowel om goed met huidige vrijwilligers om te gaan, als om hun vrijwilligersbestand in de toekomst op peil te houden.
'Een helder geformuleerd beleid en goed vrijwilligersmanagement is dus net zo belangrijk als de collectie!' vertelt opdrachtgever Sjoerd Staal van het VSBfonds. Samen met Erfgoed Nederland en het Landelijk Contact voor Museumconsulenten ontwikkelde Movisie de digitale publicatie In de vaste collectie van het museum: de vrijwilliger. Handleiding voor vrijwilligersbeleid in musea. In de publicatie staat de huidige stand van zaken van vrijwilligersbeleid in musea, doelgroepen en trends in vrijwilligerswerk overzichtelijk op een rij. Kern van de publicatie zijn de zes stappen die helpen bij het opzetten of aanscherpen van het vrijwilligersbeleid.
'Vrijwilligers zorgen voor een sterke binding van het museum met de omgeving.'
Maatschappelijke bijdrage
Vrijwilligers zorgen voor een sterke binding van het museum met de omgeving. Hun aanwezigheid maakt onderdeel uit van de maatschappelijk bijdrage van de organisatie. Werken met nieuwe doelgroepen, bijvoorbeeld mensen met een beperking of een meer cultureel diverse doelgroep, heeft consequenties voor de organisatiecultuur en de werkwijze. 'Het merendeel van de musea staat open voor mensen vanuit nieuwe doelgroepen. Maar vaak hebben vrijwilligers met een beperking of bijvoorbeeld een taalachterstand extra begeleiding nodig. Die tijdsinvestering is niet voor alle musea goed te organiseren,' vertelt Joke Meindersma, projectleider van Movisie.
Ook hier biedt volgens Meindersma een visie op vrijwillige inzet, werving, taken en verantwoordelijkheden, het begeleiden en waarderen van vrijwilligers en de rechtspositie van vrijwilligers, uitkomst. 'Het maakt duidelijk wat het museum te bieden heeft én wat het verwacht van vrijwilligers. Dit is ook belangrijk voor betaalde krachten, want dit voorkomt wrijving, conflicten of ongelijke behandeling van vrijwilligers.'
Bekijk de publicatie
De handleiding voor vrijwilligersbeleid in musea is geschikt voor bestuurders en vrijwilligerscoördinatoren van musea of andere erfgoedinstellingen, ongeacht de omvang. De publicatie is gratis te downloaden.
