W in de Wijk

Van Rooijen: ‘Het is niet genoeg om alleen te zeggen dat mensen met een psychische kwetsbaarheid welkom zijn in de wijk. Daar moet je wel wat voor doen, want het gaat niet vanzelf. En daarbij is het belangrijk om begrip te creëren voor ‘anders zijn’, waarbij iedereen een plek mag hebben. Dat is het doel van W in de Wijk. Dat is begonnen in een aantal stadsdelen in Amsterdam, als gezamenlijk initiatief van de gemeente, GGZ inGeest, de welzijnsorganisaties en TEAM ED. W in de Wijk vindt inmiddels z’n weg naar andere plekken in Nederland, in samenwerking met de Amsterdamse initiatiefnemers.’ 

De aanpak richt zich niet op de persoon met het probleem, maar op het inclusief maken van de omgeving

Ze vervolgt: ‘We hopen door middel van de implementatiewijzer, die we in december presenteren, ook anderen te interesseren voor W in de Wijk. Werken aan welkome wijken doe je nooit alleen. Belangrijk element is de gelijkwaardige samenwerking tussen gemeenten, welzijnsorganisaties, GGZ-organisaties en zelfregie-centra. Zij zijn allen van harte welkom bij het symposium. Omdat we het belangrijk vinden om ook als kennisinstituten onze krachten te bundelen, werken Phrenos, Movisie en het Trimbos-instituut in dit symposium samen. Het waardevolle van die samenwerking is dat we vanuit onze verschillende perspectieven invulling geven aan de inhoud. Eigenlijk een vorm van ‘practice what you preach’. We willen daarmee het grensverkeer stimuleren.’

Inclusie in de wijk

Kuiper: ‘W in de Wijk is echt een unieke aanpak. De aanpak richt zich in tegenstelling tot veel andere aanpakken niet direct op de mens met een psychische kwetsbaarheid maar juist op het versterken van een inclusieve omgeving. Dit wordt gezien de transitie van beschermd wonen naar beschermd thuis steeds relevanter. Al met al staat inclusie voor een 'werkwoord', hieraan werken vraagt steeds opnieuw aandacht.’ Van Rooijen vult aan: ‘Tegelijkertijd is het een vraagstuk waar veel gemeenten mee worstelen. Hoe geven we vorm aan zo’n inclusieve wijk? W in de Wijk draagt daar enorm goed aan bij’.

Buurthuizen

Kuiper vertelt: ‘Een concreet voorbeeld zijn de buurthuizen in Amsterdam. Mensen met een psychische kwetsbaarheid voelden zich daar niet altijd thuis. Met de komst van W in de Wijk is gewerkt aan gastvrije en welkome plekken in de huizen van de wijk. Onder meer door vrijwilligers en buurtwerkers toe te rusten in het omgaan met ander gedrag of schurende situaties. Denk bijvoorbeeld aan iemand die af en toe erg geagiteerd is. Deze persoon zou voorheen wellicht de deur zijn gewezen. Nu wordt bijvoorbeeld gezegd: “Ik zie dat de prikkels hier nu even te veel voor je zijn. Misschien is het fijner even een stuk te wandelen buiten. Dan kom je morgen gewoon weer en praten we dan verder.” De kernboodschap is dat iemand altijd weer welkom is.’ 

Van Rooijen: ‘Hier spelen de coaches (werkzaam in de welzijnsorganisaties en GGZ) een betekenisvolle rol in. Die geven echt duiding aan bepaald gedrag en geven aan dat je personen niet afwijst op basis van hun gedrag. Zij doen dat niet op een belerende manier met een ‘lesje psycho-educatie’, maar proberen echt begrip te creëren.’ 

Bouwstenen

‘Tijdens het congres lichten we een aantal bouwstenen toe die belangrijk zijn bij het toepassen van W in de Wijk,’ vertelt Van Rooijen. Een belangrijke bouwsteen is bijvoorbeeld de inzet van ervaringskennis en -deskundigheid. Zij werken veel samen met de coaches en gezamenlijk bieden ze ook trainingen en voorlichting op maat. Deze inzet is heel waardevol: de ervaringsdeskundigen maken voelbaar hoe W in de Wijk bijdraagt aan herstel. Gedurende de middag krijg je ook inzicht in de belangrijke rol van de gemeente. Je krijgt zicht op het samenspel van de verschillende partners en leert te begrijpen hoe de aanpak in elkaar steekt. Daarvoor is het belangrijk om zicht te krijgen op de bouwstenen.’