Waardevol werk: ‘Om binnen te komen zijn de eerste drie bedrijven het moeilijkst’
‘Ieder mens wil zijn of haar steentje bijdragen aan de maatschappij en daar ook de waardering voor krijgen. Dat is waardevol werk’, zegt Jos Peeters van Cordaan. In 2022 was zijn leerwerkbedrijf een van de inspirerende voorbeelden bij de Transitiearena Waardevol Werk. Bij het feest rond 10 jaar Transitiearena verzorgt hij een van de workshops.
‘Deelnemers die bij onze Houtwerkplaats werken, willen trots zijn op het product dat zij maken’, vertelt Jos Peeters. ‘Sinds kort maken onze deelnemers bekisting voor bouwconcern VolkerWessels. Elke keer als zij naar huis langs die hoge toren rijden die VolkerWessels in Amsterdam neerzet, kan die deelnemer zeggen: ‘Hé, daar heb ik aan meegewerkt. Het moet geen ‘gevonden’ werk zijn. Ik ben wel eens een keer op een dagcentrum geweest waar ze schroefjes in een zakje deden en op een andere afdeling gooiden anderen dat zakje leeg. Heel veel kwader als toen, kun je me niet krijgen.'
Waarom werken jullie gebiedsgericht?
‘We maken gebruik van wat de maatschappij ons biedt. Kijk om je heen, al die bedrijven in je buurt zoeken personeel. Zijn er taken bij zo’n bedrijf die onze deelnemers kunnen uitvoeren en die echt belangrijk zijn? De leerwerkplek Westerpark is opgezet met het programma Simpel Switchen in het achterhoofd dus een deelnemer kan zich ontwikkelen op zijn of haar niveau, maar kan ook een stapje terug doen of meer ondersteuning krijgen als de situatie daar om vraagt. Twee van onze deelnemers in Westerpark werken in de bakkerswinkel. Die zijn heel zichtbaar voor al die klanten die in die bakkerswinkel komen, maar er zit er ook een in de keuken. Die deelnemer doet nog steeds waardevol werk, maar zij doet dat lekker in haar veilige omgeving en staat daar trots tussen de andere bakkers. Dus we maken gebruik van de mogelijkheden die zo’n bedrijf biedt.’
Hoe werken jullie bij vervoersbedrijf GVB?
‘Onze deelnemers leren papier te prikken op metrostation Gein. Hun begeleider leert hen wat plastic is, wat papier, en wat de ergonomische houding is voor het papier prikken. De begeleider kan binnen 10 seconden voorkomen dat dingen misgaan. Maar als het goed gaat met de deelnemer mag die naar het Centraal Station. Daar wordt gewerkt in een tram. De ergonomische houding in een tram of metro is dezelfde en ook het papier prikken blijft hetzelfde. Maar om in een tram te stappen moet je contact maken met een bestuurder en een conducteur en er lopen meer passagiers rond. Dus het werk blijft gelijk, maar het eist meer sociale vaardigheden van die deelnemer. Bij het GVB bestaat een cultuurverschil. De trambestuurders die aan de oostkant van het Centraal station binnenkomen, zijn vriendelijker dan de bestuurders aan de westkant. Dus gaat het goed met een deelnemer aan de oostkant, dan mag die naar de westkant. Dan moet een begeleider bij tegenslag zich verplaatsen van de oost- naar de westkant, dus de afstand van de begeleiding wordt iets groter gemaakt. Gaat dat weer goed? Daar gaat die deelnemer zonder begeleiding papier prikken in een rijdende metro. Zo maken we dat papier prikken complexer en de afstand van de begeleiding naar deelnemer groter. Als het dan misgaat, dan moet de deelnemer eerst zelf zijn probleem oplossen met het GVB-personeel voordat de begeleiding ter plekke is. Als die deelnemer daar ook goed mee omgaat, dan hoort hij niet meer bij ons thuis. Dan kan hij de betaalde arbeidsmarkt op. Dat is dus hetzelfde ontwikkelingsmodel als in Westerpark. Dit gebeurt inmiddels ook zo op het Leidseplein, De Banne en de Amsterdamse Poort. In West maken we ook gebruik van de culturele mogelijkheden die deze manier van werken met zich mee brengt, door werk aan te bieden in een moskee. Zo maken we Islamitische deelnemers belangrijk binnen hun gemeenschap. Zo laten we zien wat onze deelnemers wel kunnen en hopen we bij de ‘verborgen doelgroep’ te komen op een laagdrempelige manier.’
Hoe kom je bij werkgevers binnen?
Het milieukarretje is eigenlijk een vorm van warme acquisitie.
‘In Westerpark hebben we het milieukarretje. Dit is een groepje mensen met een verstandelijke beperking, die met hun begeleider bij de bedrijven op het Westergasterrein het gescheiden afval ophalen, Als ik een werkplek voor een deelnemer zoek, zeg ik: ‘Wij komen elke ochtend met onze deelnemers bij u het afval ophalen, maar ik zoek nu voor iemand werk in de spoelkeuken. Is dat mogelijk? Het milieukarretje is eigenlijk een vorm van warme acquisitie. Om binnen te komen zijn de eerste drie bedrijven het moeilijkst. Als ik bij drie bedrijven binnen ben, komt er iets op gang. In Westerpark hebben we nu een wachtlijst. De begeleider op het Westerpark is er ook voor die ondernemers. Die traint de medewerker die gekoppeld is aan een deelnemer hoe met onze deelnemers om te gaan, de Harrie Training. Die cliënt blijft altijd onderdeel van Cordaan. Kleine bedrijfjes hebben soms wel eens andere dingen en dan kan die cliënt niet komen. Dan zorgen we op de kinderboerderij voor back-up, zodat de deelnemer niet thuis komt te zitten. Zo voelen die bedrijven zich ontlast.’
‘Als het ons met 10 deelnemers op jaarbasis lukt om aan betaald werk te komen, gaat de vlag uit. Maar dat neemt niet weg, dat die deelnemer die nooit verder komt dan de oostkant van het Centraal station nog steeds belangrijk werk doet. Die trams moeten nog steeds schoongemaakt worden. Die ene deelnemer die zich wel kan ontwikkelen via dit traject naar betaald werk, is de kers op de taart.‘
Transitiearena
‘Ik heb voor de eerste keer een presentatie over onze werkwijze gegeven bij Movisie op een Transitiearena. Toen dwong Marjet van Houten me min of meer om te gaan vertellen, want ik treed niet zo graag op de voorgrond. Sinds die Transitiearena heb ik zo’n beetje elke zorgorganisatie op het Westerpark gehad. Campus Woudhuis in Apeldoorn stuurde een berichtje van dat ze nu een zelfde werkwijze zoals wij hebben opgezet. Laatst vroeg een organisatie uit Utrecht of je een deelnemer vrijwilligerswerk kunt laten doen in een commercieel bedrijf. Wij vinden dat onze deelnemers op stage gaan in zo’n bedrijf om zich verder te ontwikkelen, dus er is geen sprake van vrijwilligerswerk. Met dat antwoord konden zij weer verder. Ik heb ook veel zorgpartijen onze contracten met bedrijven opgestuurd. Zorgpartijen vinden de verzekeringen die er aan vast zitten altijd interessant.’
Wat heb je zelf meegenomen van die Transitiearena?
Door die Transitiearena is contact met al die andere partijen een stuk eenvoudiger geworden.
‘Ik merk dat er zoveel samenwerking ontstaat. Dat is echt door Movisie gekomen. Door die Transitiearena is contact met al die andere partijen een stuk eenvoudiger geworden. Ik moet bekennen dat ik daarvoor altijd erg op mijn eilandje zat.'
Tip: Social Return On investment
‘Ik denk dat heel veel zorg- en welzijnsorganisaties in Nederland vergeten dat bedrijven heel vaak SROI verplichtingen hebben. De bouw in Amsterdam bijvoorbeeld. Dat stimuleert hen om samenwerking met onze organisaties te zoeken. Daarbij zijn er ook handjes tekort, dus toen is een coalitie gevormd die ervoor gezorgd heeft dat en de bouw en VGN als pilot zijn gaan kijken welke werkzaamheden onze deelnemers middels jobcarving kunnen uitvoeren in de bouw en welke diploma's je nodig hebt? Onlangs hebben 9 van de 11 deelnemers een VCA diploma gehaald! Die deelnemers mogen nu de bouwplaats op. VGN, Bouwend Nederland en Infinio kijken nu of dit ook kan werken in de rest van het land.’
Foto’s: MacSiers Imaging.