Waarom is de basishouding van sociaal professionals zo belangrijk?
Met een effectieve basishouding zorgen professionals voor een positieve verbinding met mensen. Het werkt als een gezonde voedingsbodem en heelt of verzacht pijn. Als een cliënt zich door de professional gezien en begrepen voelt, ontstaat er motivatie om zich in te zetten om de situatie te verbeteren. Het artikel ‘Terug naar de basishouding, de essentie van je werk’ gaat over drie belangrijke elementen van een effectieve basishouding: een benadering van mens tot mens, maatwerk leveren en mogelijkheden zien. Dit artikel beschrijft de effecten van die elementen.
Client: ‘Ze leefde echt mee, als mens. Ze gaf me het gevoel dat ze naast me stond en ik het niet alleen hoefde te doen, Dat gaf me vertrouwen en hoop.’
Van mens tot mens benadering zorgt voor veiligheid en vertrouwen
Een benadering van mens tot mens roept een gevoel van veiligheid en vertrouwen op. In het eerste contact tast je als mens af of je de ander kunt vertrouwen. Je vraagt je af: voel ik me gezien, gehoord en serieus genomen? Als je je veilig voelt, zal je je eerder durven openen en komt er meer diepgang in het contact. In een veilige omgeving voelen mensen zich ook vrijer om eigen keuzes te maken. Sommige mensen zullen door negatieve ervaringen in hun leven meer moeite hebben met het ervaren van veiligheid. Daarom is het belangrijk dat je je als professional opent voor het contact en je transparant opstelt. Vertrouwen is de basis voor elke gezonde sociale interactie en relatie.
Cliënt: ‘Een individuele benadering is voor mij belangrijk. Het gevoel dat ik centraal sta. En het gevoel dat ik gewaardeerd word. En dat de professional geen gesprekstechnieken of trucjes gebruikt, maar authentiek is. Gewoon door mij als mens te benaderen. En op de een of andere manier mij ook een stukje rust te geven. Natuurlijk zullen ze proberen me te stimuleren, maar altijd op basis van vertrouwen.’
Maatwerk zorgt voor autonomie en beweging
Het bieden van maatwerk zorgt ervoor dat je als mens voelt dat je je eigen keuzes kan maken. Het vergroot je verantwoordelijkheidsgevoel en het motiveert om in actie te komen. Als je als professional voor een cliënt bepaalt, merk je dat weerstand geeft. Als je bijvoorbeeld sneller wilt dan een cliënt of jouw eigen doel oplegt, zal de cliënt juist op de rem trappen. Wanneer je als mens het gevoel hebt controle te hebben over jouw eigen leven, ervaar je minder stress en angst. Autonomie is sterk gekoppeld aan gevoelens van geluk en tevredenheid. Dit komt doordat je beslissingen kunt nemen die je persoonlijke doelen en verlangens weerspiegelen, wat bijdraagt aan een gevoel van vervulling.
Professional: ‘Soms levert het verrassende resultaten op als ik de regie bij mensen zelf leg. Ik vroeg een groep moeders een keer wat ze een leuke activiteit vonden om met hun kind te doen. Ze wilden graag gaan kaasfonduen. Ik dacht verbaasd: in de ochtend? Maar we hebben het wel gedaan en hebben een hele leuke ochtend gehad. Er kwamen mooie gesprekken op gang, omdat ze iets deden wat ze zelf hadden gekozen.’
'Als je als professional oog hebt voor talenten en mogelijkheden van mensen, help je hen bij het vormen van een realistisch en positief zelfbeeld'
Mogelijkheden zien zorgt voor persoonlijke groei en ontwikkeling
Als je als professional oog hebt voor talenten en mogelijkheden van mensen, help je hen bij het vormen van een realistisch en positief zelfbeeld. Iedereen wil uiteindelijk zijn eigen talenten graag benutten en doelen realiseren die van betekenis zijn. Doordat je als professional mogelijkheden ziet en persoonlijke groei stimuleert, krijgen mensen ook meer hoop en geloof in een betere toekomst en (her)ontdekken ze hun talenten. Persoonlijke groei helpt mensen veerkrachtiger te worden en minder afwerend naar de buitenwereld. Mensen worden zich meer bewust van hun kwaliteiten, waarden en drijfveren. Dit zorgt voor betere keuzes in lijn met wie ze zijn en wat ze belangrijk vinden in het leven.
Professional: ‘Hoop geven voor een mooie toekomst aan mensen die het moeilijk hebben. Ik vind het heel belangrijk om voor mensen het licht te blijven zien, hoop te blijven hebben voor hen, positief te blijven voor hen. Toen ik zelf in een moeilijke periode zat, zag een vriendin van mij het licht aan het eind van de tunnel, dat heeft mij erg geholpen.’
Drie artikelen over de basishouding
Dit artikel over de basishouding van sociaal professionals maakt onderdeel uit van een drieluik. In het eerste artikel lees je wat de basishouding inhoudt. In het derde artikel lees je hoe je als professional de basishouding kunt blijven ontwikkelen in de praktijk en welke randvoorwaarden hierbij belangrijk zijn. De citaten van de cliënten en professionals komen uit de e-module Back to basics: reflecteer op je professionele basishouding.
