‘De Wally heeft me weer op weg geholpen’
Afgelopen zomer klopt Rob (79) bij zijn huisarts in Deventer aan. Sinds het overlijden van zijn vrouw voelt hij zich vaak eenzaam. Zijn huisarts brengt hem in contact met een Wally. Dit is een maatschappelijk werker die verbonden is aan de huisartsenpraktijk. ‘Ik klopte vier maanden geleden bij de huisarts aan en sindsdien is er zoveel gebeurd.’
Rob: ‘Ik wist eigenlijk niet precies waar ik naar op zoek was, maar wilde vooral mijn hart luchten. Ik zocht contact met mijn huisarts, omdat hij ons tijdens de ziekte van mijn vrouw erg goed geholpen heeft.’ De huisarts brengt Rob in contact met Karin, de Wally die aan zijn huisartsenpraktijk verbonden is.
Karin: ‘Rob en ik hebben een afspraak gemaakt op mijn kantoor om te kijken wat er speelde. Rob gaf aan dat hij een manier zocht om weer aan sociale contacten te komen, die was hij kwijtgeraakt sinds de ziekte van zijn vrouw.’ Rob: ‘Karin voelde goed aan wat er aan de hand was, ze prikte er snel doorheen.’ Karin merkt dat Rob vooral zijn hart wil luchten, maar ook het gewone leven weer op wil pakken. Daar zijn een paar dingen voor nodig. Hulp bij het opruimen van zijn tuin, nieuwe sociale contacten én bekijken of een seniorenwoning wat voor hem is.
In Deventer is het succesvolle project ‘Waar is Wally’ opgezet, waarbij een nauwe samenwerking is gecreëerd tussen huisartsen en het sociaal domein. Een Wally helpt de inwoner bij het vinden van oplossingen die niet direct in de medische wereld liggen. In Deventer heeft elke huisartsenpraktijk een vaste Wally, dit is in veel gevallen een maatschappelijk werker. Lees ook 'Waar is Wally: brug tussen huisarts en sociaal domein'.
Korte lijntjes
Karin komt meteen in actie en zet een ‘maatje’ in om zijn tuin op te ruimen. Dit ‘maatje’ komt van de klussendienst, die ook in het Buurthuis zit waar Karin haar kantoor heeft.’ Rob: Mijn hele tuin stond vol met spullen die ik van zolder had gehaald. Dat hebben ze allemaal voor me weggehaald, dat ging ontzettend snel.’ Hierna zoekt Karin opnieuw contact met Rob om te kijken hoe het gaat. ‘Hij was blij met de tuin, maar gaf aan dat hij nog vaak duizelig is. Ook vroeg zijn dochter of we gezamenlijk in gesprek konden gaan, omdat hij vaak valt. Ik ben toen, na toestemming van Rob, bij hem op bezoek gegaan met een preventieverpleegkundige. Zij adviseerde een ergotherapeut voor valpreventie. Ik mailde de huisarts en twee dagen later stond de ergotherapeut al op de stoep.’ De preventieverpleegkundige informeert Rob daarnaast over de mogelijkheden van een seniorenwoning. Karin maakt vervolgens een plan voor Rob en zijn familie, met daarin wat zij gaat doen en wat Rob en de familie kan doen.
Weer van betekenis zijn
Rob heeft ook behoefte om weer van betekenis te zijn. Daarom nodigt Karin hem uit als vrijwilliger voor het formulierencafé in het Buurthuis, waar hij mensen kan helpen die vragen hebben over bepaalde formulieren. Vanuit zijn werkervaring past dit vrijwilligerswerk goed bij hem. Rob: ‘Het geeft voldoening als ik anderen kan helpen en zo doe ik ook weer contacten op.’
11 december 2023: landelijke bijeenkomst Toegang
Op 16 mei 2022 kwamen professionals uit het land bij elkaar om de balans op te maken tijdens de eerste editie van de landelijke bijeenkomst Een betere toegang voor inwoners in het sociaal domein. Op 11 december 2023 zal de tweede editie plaatsvinden. Op deze live bijeenkomst delen we ervaringen, successen en uitkomsten van nieuwe studies en lerende praktijken.
Samenwerken vanuit meerdere disciplines
Karin en de andere Wally’s werken samen in een Voor Elkaar Team, waarin meerdere organisaties samenkomen. Karin werkt als maatschappelijk werker vanuit Stichting de Kern, iemand anders werkt vanuit een zorgorganisatie en er is bijvoorbeeld ook een opbouwwerker. Het team zit samen in het buurthuis. Ze kunnen elkaar onderling inschakelen en onderwerpen anoniem inbrengen in de wekelijkse vergadering. Karin: ‘Ik kijk naar het sociale stuk, maar een preventieverpleegkundige kijkt weer heel praktisch. Naar welke deurmat er ligt en welke sloffen iemand aan heeft.’ Rob: ‘En ik viel meteen in de prijzen, want ik kon gelijk nieuwe pantoffels kopen.’
Korte betrokkenheid
Het wisselt hoe lang een Wally betrokken is bij een inwoner. In principe legt een Wally vooral verbindingen en laat daarna weer los. Karin: ‘Vanuit het Voor Elkaar Team wordt verwacht dat je kort betrokken bent en ongeveer vijf gesprekken hebt of een doorverwijzing regelt. Soms komt iemand na een bepaalde periode nog een keer terug met vragen, dat is prima. Ik zie Rob vooral nog omdat hij hier vrijwilliger is, maar hij heeft aangegeven geen behoefte meer te hebben aan andere hulp. Hij wil de eenzaamheid vooral bestrijden door zelf dingen te doen, maar als het nodig is kan hij me altijd bellen.’
Samenwerking huisartsen
Karin is als Wally verbonden aan drie huisartsenpraktijken. Ze heeft regelmatig contact met huisartsen en praktijkondersteuners. En eens in de zes weken is er een overleg om vragen te bespreken. ‘Die uitwisseling is fijn. De huisarts kijkt naar het medische en wij naar het sociale vlak. Ik weet bijvoorbeeld wat er allemaal te doen is in de wijk of kan kijken of er passend vrijwilligerswerk is.’ Ze denkt dat er nog wel meer vragen bij de Wally’s terecht kunnen komen. ‘Nog niet alles wordt doorgestuurd, we zouden nog meer kunnen betekenen. En andersom is het een uitdaging om vanuit ons bij de praktijken gemeld te krijgen wat wij allemaal doen. De uitwisseling is tweerichtingsverkeer en vraagt vanuit beide kanten aandacht.’
Snelle hulp
Een Wally kan snel schakelen. Karin: ‘Als ik iets wil, dan pak ik het ook meteen aan. Ik vind het vervelend als iemand lang moet wachten.’ Toch overvalt de snelheid van de hulp Rob soms een beetje. Rob: ‘Ik klopte vier maanden geleden bij de huisarts aan en sindsdien is er zoveel gebeurd. Alles werd zo snel in gang gezet, maar Karin heeft me echt weer op weg geholpen. Ik vond het eerst moeilijk om ergens naar binnen te gaan, nu gaat dat wat makkelijker. Door het vrijwilligerswerk in het buurthuis is de drempel bijvoorbeeld lager geworden om daar even naar binnen te gaan. En de eenzaamheid is minder. Ik heb het gevoel dat ik op mensen terug kan vallen.'
Betere samenwerking tussen medisch en sociaal domein breed op de agenda
Het verhaal van Waar is Wally staat niet op zichzelf. Het verbeteren van de samenwerking tussen zorg en het sociaal domein is een breed gedeelde ambitie om de druk op de zorg te verlichten. Een bekende en breed ingezette interventie is bijvoorbeeld Welzijn op Recept. Daarnaast is in het integraal zorgakkoord afgesproken dat overal in Nederland iemand terecht moet kunnen bij een ‘Verkennend gesprek’. Dit gesprek is bedoeld om met de inwoner te verkennen welke oplossingen (buiten het medisch domein) er voor het vraagstuk zijn. Op veel verschillende plekken wordt hier inmiddels mee geëxperimenteerd, onder bijvoorbeeld de titel herstelondersteunend gesprek, herstelondersteunende intake of herstelondersteunend consult.