Wat kunnen nieuwe raadsleden en colleges doen?

Regenboogbeleid in gemeenten

Let bij het opstellen van het collegeprogramma op de lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender en intersekse (lhbti+) inwoners. Dat is het advies van Movisie voor nieuwe raadsleden en colleges. Maar hoe doe je dat in de praktijk?

Dat extra aandacht voor lhbti+ personen nodig is, blijkt uit de cijfers. lhbti+ mensen hebben regelmatig te maken met negatieve reacties en geweld, zo blijkt uit de Movisie-publicatie ‘Lhbti feiten & cijfers’ uit 2021. Ruim de helft (57 procent) loopt bijna nooit hand in hand met hun partner uit angst voor negatieve reacties. Ruim twee op de vijf jongeren verbergt diens lhbti zijn op school. Het goede nieuws is dat er lokaal veel gedaan kan worden voor LHBTI-inwoners. Dat laten gemeenten zien binnen het programma Regenboogsteden, waarin Movisie gemeenten adviseert over lokaal lhbti+ beleid.

Maak concreet beleid

Het is allereerst belangrijk dat een gemeente inclusief beleid voert met specifieke aandacht voor lhbti+ personen. Een collegeprogramma met passage over lhbti+ emancipatie, concrete voornemens voor een beleidsnotitie of actieprogramma, zijn belangrijke hulpmiddelen om te zorgen dat er ook echt vooruitgang kan worden geboekt. Uiteraard is het belangrijk om budget beschikbaar te hebben en dat lhbti+ inwoners en belangenorganisaties worden betrokken bij de beleidsvorming. Om een beter beeld te krijgen hoe het gaat met lhbti+ inwoners is het raadzaam om hun situatie mee te nemen in gemeentelijke monitors.

Vergroot de veiligheid

De gemeente kan zich actief inzetten voor de veiligheid van lhbti+ personen door te stimuleren dat er bij de politie een aanspreekpunt is en haar expertise wordt versterkt. Dit vergroot de aangiftebereidheid en zorgt voor registratie van anti-lhbti+ geweld en -discriminatie. Het is raadzaam om de antidiscriminatie-voorziening te vragen specifieke aandacht te hebben voor discriminatie van lhbti+ inwoners.

Ondersteun jongeren

Natuurlijk is het ook voor lhbti+ jongeren belangrijk dat ze zich veilig en prettig voelen in hun gemeente. Hier ligt een taak voor de wethouder en de gemeente. De wethouder onderwijs kan met basis- en middelbare scholen in gesprek gaan over hun wettelijke plicht om lhbti+ acceptatie te bevorderen. De gemeente kan onderwijsinstellingen steun en begeleiding aanbieden om acceptatie te bevorderen en pesten aan te pakken. Ook kan zij activiteiten voor lhbti+ jongeren ondersteunen en bevorderen dat jeugdzorgmedewerkers, de jeugd-ggz, jeugd- en jongerenwerkers voldoende expertise hebben.

Steun kwetsbare lhbti+ inwoners

Binnen de lhbti+ gemeenschap zijn er groepen die een grotere kans lopen om in een kwetsbare positie terecht te komen. Denk aan mensen van kleur, bi-culturele en religieuze lhbti+ personen en lhbti+ asielzoekers, -ouderen, mensen met een beperking, transgender, intersekse en bi+ personen. De gemeente kan zich extra voor hen inzetten waardoor zij zich veilig en prettig voelen. Dat kan door het ondersteunen van activiteiten en ontmoetings-mogelijkheden voor deze groepen. Dat kan ook door aan de slag te gaan met de Nederlandse intersekse-verklaring. Verder kan de gemeente ervoor zorgen dat zorginstellingen lhbti+ vriendelijke en gendersensitieve zorg bieden, bijvoorbeeld met een Roze Lopercertificaat. Als er in de gemeente een asielzoekerscentrum is, kan de gemeente zich inzetten voor de veiligheid van lhbti+ asielzoekers. Nog een paar tips: vermijd op gemeentelijke formulieren onnodige sekseregistratie en zorg in gemeentelijke voorzieningen voor genderinclusieve toiletten.

Vergroot de zichtbaarheid

Als gemeente kun je laten zien dat je expliciet aandacht hebt voor lhbti+ inwoners. Een gemeente kan dat doen door evenementen te organiseren en te ondersteunen, door foto’s van lhbti+ personen te tonen in gemeentelijke folders, website en informatiemateriaal. Belangrijke lhbti+ dagen, zoals de Coming Out Dag op 11 oktober en de Internationale Dag tegen lhbti+ fobie op 17 mei zijn momenten waarop de gemeente de regenboogvlag kan hijsen. Ook de openbare ruimte kan worden ingericht met regenboogzebrapaden of andere symbolen.   

#WeBlijvenOnszelf

In samenwerking met de gemeente Utrecht ontwikkelden COC Midden-Nederland en Art.1 Midden Nederland het meldplatform #WeBlijvenOnszelf. De initiatiefnemers willen hiermee het belang van melden benadrukken. Ze hopen dat hiermee beter inzicht ontstaat in de omvang van dit probleem, waardoor er nieuw beleid kan worden gemaakt.
weblijvenonszelf.nl

Zeeuwse stockfoto’s

In de provincie Zeeland werkten ADB Zeeland en LHBT Netwerk Zeeland samen aan eigen lhbti+ stockfoto’s. Op deze manier willen ze het lhbti+ onderwerp dichterbij halen en in de Zeeuwse context plaatsen. Deze foto’s zijn vrij te gebruiken voor niet-commerciële doeleinden met vermelding van de fotografe Marjolein Annegarn.
lhbtnetwerkzeeland.nl

Nederlandse intersekse-verklaring

De gemeenten Utrecht, Den Haag en Amsterdam ondertekenden in 2021 de Nederlandse intersekseverklaring. Daarmee geven ze aan dat ze een betere stad willen zijn voor intersekse personen. Ze gaan nu aan de slag met zichtbaarheid, het ontwikkelen van een opleidings- en bewustmakingsprogramma, een kritische houding ten opzichte van medicaliserende instellingen, meer aandacht voor de behoeften van intersekse personen en het ondersteunen van initiatieven die intersekse-emancipatie bevorderen.
nnid.nl

SchoolsOUT

SchoolsOUT is het Nijmeegse samenwerkingsverband van scholen, gemeente Nijmegen, GGD Gelderland-Zuid, COC Regio Nijmegen en Dito. Het biedt ondersteuning op maat aan scholen die aandacht willen schenken aan seksuele en genderdiversiteit. De aanpak is geschikt voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo.
schoolsoutweb.nl

Regenboogstad Oss

Sinds 2012 is de gemeente Oss actief om de positie van lhbti+ inwoners te verbeteren. In 2015 sloot de gemeente zich officieel aan als Regenboogstad. Oss organiseert zelf activiteiten, maar heeft in de gemeente ook veel partners die actief zijn op dit thema. Zij hebben hun acties binnen diverse domeinen vastgelegd in een uitvoeringsplan.
oss.nl/regenboogstad

Foto bovenaan gemaakt door Rinske Bijl

Dit artikel verscheen eerder in MOVISIES, maart 2022. Ons relatieblad MOVISIES verschijnt drie keer per jaar en een abonnement is gratis.

Aanmelden MOVISIES