‘We moeten doorgaan met het veranderen van normen’
Zeven jaar geleden ontstond het plan voor de Alliantie Verandering van Binnenuit. Een van de initiatiefnemers was Ahmet Azdural, directeur van het IOT en coördinator van het consortium Zelfbeschikking. Hij neemt op 17 mei afscheid van de alliantie.
Ahmets opvolger is Ibrahim Yerden, bekend van zijn publicaties over opvoeding, emancipatie en geweld in relaties. We blikken met Azdural terug. Wat zijn belangrijke resultaten van de alliantie?
'Steeds meer mensen binnen de Turkse gemeenschap vinden dat mensen hun eigen leven moeten kunnen leiden'
Ahmet Azdural: ‘Ik ben nu 18 jaar directeur van het IOT en 7 jaar betrokken bij de Alliantie. Ik heb nog een paar jaar voor mijn pensioen dus ik wil nu om me heen kijken of ik nog iets anders kan doen. We hebben de afgelopen jaren overal in het land vele honderden gesprekken georganiseerd. In de onderzoeken van het Sociaal Cultureel Planbureau zie je dat bij de Turkse gemeenschap het percentage mensen dat het goed vindt dat homoseksuelen kunnen trouwen gestegen is van 28% naar 39% in 2020. Steeds meer mensen binnen de Turkse gemeenschap vinden dat mensen hun eigen leven moeten kunnen leiden. Dat percentage is gestegen van 54% in 2011 naar 66% in 2015 en naar 70% in 2020. Dat is niet allemaal dankzij onze bijeenkomsten, maar we hebben de afgelopen jaren gewoon heel veel bereikt. ‘Bij de eerste bijeenkomsten over homoseksualiteit liep een deel van de aanwezigen de zaal uit, of weigerde men een lesbische spreker aan te horen. Ik ben trots op de besturen van plaatselijke organisaties die desondanks hebben doorgezet. Ondanks de tegenwind uit het herkomstland, ondanks ook de tegenwind van het Internationaal beleid, van Poetin, Orban en al die extreemrechtse beleidsmakers.’
17 september 2023: Kick off Alliantie 2.0
‘Het deed me heel goed om weer zoveel gemotiveerde, bevlogen, enthousiaste mensen bij elkaar te zien. We wilden voor de Alliantie 2.0 meer jonge collega’s, nieuwe gespreksleiders werven en die waren daar allemaal bij elkaar. Ik vond het ook heel leuk dat de christelijke collega's van LCC+ aanwezig waren, zodat wij ook met die groepen uit de christelijke gemeenschappen kennis konden maken. Hun verhalen lijken overigens heel veel op onze verhalen. Die bijeenkomst was dus leerzaam en gaf nieuwe energie om de komende 5 jaar ertegenaan te gaan. Dat is nodig. Het is namelijk niet makkelijk om gespreksleider te zijn. Die collega’s in de alliantie zijn daar al jarenlang mee bezig en op dit terrein vakkundig geworden. Als ik nu terugkijk, denk ik: ‘Hé jongen, de Alliantie Verandering van Binnenuit staat op de kaart.’ De alliantie is breed bekend en ook de formule: van binnenuit veranderen we een gemeenschap door het gesprek aan te gaan. Het gesprek over dat mensen vrijer moeten zijn om hun eigen keuzes te kunnen maken en zonder belemmeringen hun eigen leven moeten kunnen leiden.’
8 mei 2023: Interview met Nevzat Cingöz
‘Mijn grootste waardering gaat uit naar onze vrijwilligers die de gesprekken aan durven te gaan met grote groepen mensen. Nevzat Cingöz is een van onze gespreksleiders. Hij is echt heel bevlogen en gemotiveerd. Nevzat ken ik al 40 jaar. Hij is voorzitter van een van de vijf Turkse federaties die bij het IOT aangesloten is. Ik weet hoe hij mensen in nood helpt. Twee weken geleden nog heeft hij een benefiet georganiseerd voor vrouwen en kinderen in het aardbevingsgebied. Vanwege zijn gezag en strijd voor meer gelijkwaardigheid tussen mensen in Nederland, was het een heel goede keus om hem als gespreksleider in te schakelen. In de praktijk lopen gespreksleiders tegen allerlei belemmeringen aan en moeten ze tegen de stroom ingaan. Het is niet makkelijk om al die verschillende groepen bij elkaar te brengen, mensen met allerlei achtergronden en van allerlei leeftijden. En dan praat je over onderwerpen die voor veel mensen nog taboe zijn. Je vraagt nogal wat van die mensen. Je vraagt hen om anders te gaan denken, om anders te gaan handelen en om even uit hun vertrouwde omgeving te stappen. Nevzat heeft daarvoor het hart op de goede plek.’
23 mei 2018: Toolbox Verandering van Binnenuit
‘Het is belangrijk voor gespreksleiders dat je bij je werk in de alliantie de beste methode of methodiek gebruikt. We hebben de methodieken die wij al in de praktijk gebruikten samen met Movisie doorontwikkeld en samengebracht in een toolbox die heel veel moois biedt. Voorafgaand aan de nieuwe serie bijeenkomsten hebben we aan alle gespreksleiders een training gegeven. Waar lopen zij tegenaan en welke vragen hebben zij nog? Welke tools kun je toepassen om nog effectiever te kunnen zijn? Jongere gespreksleiders laten we optrekken met mensen met ervaring, zodat ze elkaar kunnen ondersteunen tijdens de gesprekken. Dat is nodig. Om mensen zover te krijgen hierover gaan praten en hen drie keer in dezelfde setting bij elkaar te brengen voor diepgaande gesprekken, dat is niet makkelijk.’
Over Ahmet Azdural
‘De bijdrage van Ahmet aan het consortium en de Alliantie Verandering van Binnenuit is groot, niet alleen vanwege zijn formele rol als coördinator, maar ook dankzij zijn warme persoonlijkheid. Met grote toewijding heeft Ahmet onvermoeibaar bijgedragen aan het bevorderen van ons werk op het gebied van emancipatie. Ahmet heeft daarmee de Alliantie Zelfbeschikking op de kaart gezet. Zijn vermogen om met iedereen om te gaan, kenmerkt hem sterk. Daarnaast beheerst Ahmet de bijzondere kunst om lastige situaties op een verbindende manier op te lossen. Dit deed hij bij spannende momenten door achter de schermen met de betrokkenen te praten en hun perspectieven mee te nemen. Ik ben Ahmet erkentelijk voor zijn belangrijke bijdrage. Als collega zal ik hem zeker missen.’
Habib el Kaddouri, coördinator SMN (Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders)
‘Ahmet heb ik in de jaren die we samenwerkten leren kennen als een heel bevlogen, kritische, voorvechter van de bestrijding van onrecht, onderdrukking en geweld, in de Nederlandse samenleving in het algemeen en binnen de Turkse gemeenschap in het bijzonder. In de Alliantie toonde Ahmet zich een strategische en diplomatieke coördinator, die alle kikkers in de kruiwagen wist te houden. Hij was voor ons vanuit Movisie een fijne, betrouwbare samenwerkingspartner in de opbouw en voortzetting van onze Alliantie Verandering van Binnenuit!’
Hilde Bakker, senior-projectleider en adviseur aanpak Huiselijk en Seksueel Geweld Movisie
‘Ahmet was er altijd, bij elk overleg en alle bijeenkomsten in het kader van de Alliantie Verandering van Binnenuit. Hij heeft zijn functie als coördinator van het Consortium in de Alliantie op een bijzondere vriendelijke, geduldige en deskundige manier uitgevoerd en de Consortiumleden vertegenwoordigd in de Alliantie, bij ministeries, congressen en bijeenkomsten. Ahmet is van nature een verbinder, gelooft in verandering en werkt vanuit zijn positieve instelling aan het perspectief van zelfbeschikking
en veiligheid voor iedereen en nam vele organisaties, groepen, vrouwen en mannen daarin mee. De jarenlange inzet van Ahmet is bewonderingswaardig te noemen, we danken hem voor het vele, vele werk, zijn vertrouwen in ons zowel persoonlijk als in onze organisatie en we zullen hem erg missen als verbinder.’
Joke Verkuijlen, voorzitter Stichting Landelijke Werkgroep Mudawwanah
21 oktober 2020: Yeni Pencere
‘Yeni Pencere is een methodiek van het IOT die vanaf begin jaren ’90 in de praktijk ontwikkeld is door trainer en coach Jale Şimşek. Hoe ga je bij bijeenkomsten het gesprek aan over wat het man-zijn en vrouw-zijn inhoudt? Welke normen en waarden heb je van je ouders meegekregen? En zijn die normen en waarden ook vandaag de dag nog geldig? Wat wil je wel en wat niet overdragen aan je kinderen? Yeni Pencere is gebaseerd op zelfreflectie en op mensen confronteren met hun eigen doen en handelen. In een bijeenkomst vertelde een vrouw bijvoorbeeld dat zij het altijd heel erg had gevonden dat zij in de keuken moest staan en haar broer niet. Haar broer mocht bepaalde dingen wel en zij niet. Daar had zij haar hele leven lang mee gezeten. Nu zij zelf kinderen heeft, doet zij dat totaal anders. Haar broer had geleerd om niet te mogen huilen maar zij zegt nu tegen haar kinderen dat zij wel hun emoties mogen tonen. Door zo’n verhaal ga je het gesprek met mensen aan. Dat is confronterend en ingrijpend, waardoor mensen soms ook zeer emotioneel worden tijdens de bijeenkomsten. Maar dan vertellen zij ook echt een verhaal.’
2018: Start Alliantie Verandering van Binnenuit
‘Hulde aan onze partners van de Alliantie die jaar in en jaar uit zich voor deze verandering inzetten. Daar ben ik mijn collega’s echt dankbaar voor. In het begin kenden de partners elkaar niet. Wij waren eilandjes die elkaar soms als concurrent zagen. Het heeft tijd gekost om een vertrouwensband te creëren, ook met een grote, professionele organisatie als Movisie. Met heel veel geduld en begrip voor elkaar en goede motivatie, is het ons gelukt van de alliantie een eenheid te maken. We zijn nu in staat om in bredere groepen in de samenleving bewegingen in gang te zetten. We hebben onze krachten gebundeld en kunnen veel van elkaar leren. Tijdens de Kick-off bijeenkomst heb ik veel geleerd van een collega die als vluchteling uit Syrië afkomstig is. Hoe moeilijk het voor hem was om uit de kast te komen. En Ik heb ook van een andere, christelijke collega geleerd dat het ook in hun gemeenschap moeilijk was. Dat gaf mij wat meer inzicht in de uitdagingen waar we echt voor staan. Dat was dus erg goed aan de Kick-off’.
7 juni 2021: Bijeenkomst met gemeenten
‘Het is ontzettend moeilijk om vanuit de lokale organisaties met gemeenten een duurzaam samenwerkingsverband te ontwikkelen zodat zij op lokaal niveau alliantie-activiteiten kunnen voortzetten. Daarover hebben we gesprekken met veel beleidsambtenaren gevoerd. Bij sommige gemeenten is dat wel gelukt, maar bij andere niet. Daar zijn allerlei oorzaken voor. Maakt dit deel uit van het collegeprogramma van een gemeente? Krijgt een ambtenaar wel of niet uren voor zo’n samenwerking? Kijk, het klinkt heel goed om met migranten en vluchtelingen te werken aan bepaalde onderdelen van het beleid, maar het werken met deze groepen vergt energie en tijd want je hebt met een vrijwilligersorganisatie te maken. Aan de andere kant hebben wij te maken met steeds wisselende personen bij gemeenten. Maar ik denk dat het in het belang van gemeenten is om een duurzame samenwerking aan te gaan met lokale organisaties die zich inzetten voor emancipatie. Zij hebben de netwerken en contacten met grotere gemeenschappen. Gemeenten, maak gebruik van die organisaties!’
7 oktober 2020: Bijeenkomst met minister van Engelshoven
‘De waardering van een minister doet je goed. Met zo’n bijeenkomst krijg je erkenning en je hoopt ook dat de minister de kennis meeneemt in haar beleid. Als je als migranten- en vluchtelingenorganisatie je inzet voor emancipatie in eigen groep, dan betaal je daar soms een hoge prijs voor. Je moet vanwege de taboeonderwerpen veel barrières overwinnen binnen je eigen gemeenschap. Als dat dan gezien en gewaardeerd wordt door een minister dan geeft dat je energie.’
14 september 2020: Interview met Olcay Gulsen
‘Ja, het is belangrijk dat bekende mensen uit de gemeenschappen zich uitspreken voor meer gelijkwaardigheid of meer gendergelijkheid. Olcay nam echt heel helder stelling. Dat zet je aan het denken en geeft een beetje steun. Als er meer voorbeelden zoals Olcay komen, dan gaat verandering wat sneller. Dat maakt ook het werk wat wij doen in die praktijk, makkelijker en soepeler.’
3 augustus 2023: Weerbare stemmen vertellen
‘Oh, die Pride-vertelbijeenkomst in het Amsterdam Museum was heel goed. Toen ik om me heen keek, zag ik zoveel mensen die voor het eerst zo’n lhbtiqa+ verhaal door een vluchteling of migrant hoorden vertellen. Het werk wat wij al jarenlang doen is bij het grote publiek nog niet bekend. Mensen denken op basis van beelden, die ze al van een groep hebben en niet op basis van persoonlijke kenmerken en kwaliteiten. Dus het was voor veel mensen een eyeopener om kennis te maken met de verhalen van die nieuwe groepen en te zien met welke veranderingsprocessen zij bezig zijn. Er zijn nog veel meer van die verhalen te vertellen dus ik hoop dat dit soort bijeenkomsten vaker gaan plaatsvinden’
Tot slot
‘Het is wel belangrijk dat we onze opbrengsten goed weten te bewaren, door te ontwikkelen. Dat blijft echt nodig voor de nieuwe groepen in onze samenleving met andere culturele achtergronden. Het blijft nodig om met dit veranderingsproces door te gaan. Dus ik hoop dat wij onze ervaringen kunnen overbrengen aan de nieuwe groepen zodat vrouwen en lhbtiqa+ personen uit de gemeenschappen zich volledig kunnen ontplooien en zonder belemmeringen kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven.’
Foto header: Mladen Pikulić