‘Welke schoenmaat heeft u, als ik vragen mag?’ Verbaasd kijk ik op. Ik hoor twee dames op leeftijd – ín en tegen de 90 – tegen elkaar fluisteren. Smoezen. Ze hebben het gezellig met elkaar. ‘45 denk ik,’ besluit de ene. ‘Bijna,’ antwoord ik. 

Ze vertellen honderduit over 't Harde – het dorp waar ze wonen, nog altijd. Thuis. Thuis is de plek waar je hart is, heet dat, de plek waar ze je taal spreken, de plek waar jouw prioriteiten gelden. De meeste mensen willen thuis blijven wonen – ook als ze met dementie te maken krijgen. Dat kán niet altijd. Soms lukt het om lang thuis te blijven wonen, vaak met hulp van een partner (‘noem me geen mantelzorger, ik ben gewoon de vrouw ván…’) of met behulp van wat we in beleidsjargon ‘informele zorgers’ noemen. 

Het wijkontmoetingscentrum Jeanne d’Arc is elke dag geopend. ‘Elke dag?’ wil ik weten. Tot voor kort bleek het inderdaad elke dag geopend te zijn – ook in het weekend en dus ook op zondag. De zondag is echter weer afgevallen – personele bezetting is overal een uitdaging, maar op zaterdag zijn mensen uit het dorp hier van harte welkom. Ontmoeting, inloop, daginvulling: geef het een naam, maar de ‘Hardenezen’ hier aanwezig vinden het fijn om er te zijn. De meesten komen meerdere dagen per week – sommigen zelfs álle dagen. Sommigen komen te voet, anderen worden gehaald en weer thuis gebracht door de vrijwillige vervoersdienst. Deze wordt gefinancierd door de leden van de stichting, de gemeente springt bij wanneer dat nodig is.

'Wederkerigheid is belangrijk in contact tussen mensen'

Harry* is er voor het eerst, of beter, nagenoeg voor het eerst. Zijn vrouw is opgenomen in een verpleeghuis en thuis gaat het niet langer. De muren praten niet terug, voor jezelf koken is een hele opgave en de dag duurt lang. Dan biedt het wijkontmoetingscentrum uitkomst. Zichtbaar opgelucht en dankbaar neemt hij deel aan het programma – in de ochtend een laagdrempelige ontmoeting en 's middags een creatieve activiteit. Tussendoor een warme maaltijd – dat zijn de mensen hier tenslotte zo gewend.

Een deel van de mensen neemt deel via de Wmo (dagbehandeling), de rest neemt zonder indicatie deel aan het programma. In sommige gevallen is het praktisch als een deelnemer ook bij de gemeente bekend is om ondersteuning zo goed en breed mogelijk af te kunnen stemmen, maar alles wordt er aan gedaan om de drempels zo laag mogelijk te houden. Er zijn ook andere groepen, zoals mensen met een licht verstandelijke beperking, welkom en er worden regelmatig verbindende activiteiten, zoals een maaltijd voor vluchtelingen, georganiseerd. Er is contact met de gemeente, met de kerk en met het onderwijs. Kortom, een centrum waarin gewerkt wordt aan sociale kwaliteit.

Even terug naar de schoenmaat. Wederkerigheid is in contact tussen mensen belangrijk. We zijn geïnteresseerd in elkaar omdat we om elkaar geven. Jouw bestaan verrijkt mijn bestaan. Wat kan ik van jou leren? Dat vraagt om een open en ontvankelijke houding. Ik vind het leuk dat ze naar mijn schoenmaat vragen - zoals de dames het leuk vinden dat ik vraag naar hun jeugd en levensloop.

Mensen met dementie mogen niet vergeten worden. Op Wereld Alzheimer Dag denken we aan hen en danken we hen voor alles wat zij voor ons betekend hebben en beloven we te blijven werken aan de kwaliteit van hun leven – en dat van hun naasten.

* om privacyredenen is de naam gefingeerd