Werk nu aan het welzijn van onze jongeren!

Steeds meer middelbare scholieren worstelen met de gevolgen van de coronacrisis. Leerlingen lijden onder het gebrek aan sociaal contact, het niet meer kunnen sporten en bijbaantjes die niet doorgaan. En dat uit zich in motivatieproblemen, sombere gevoelens en soms zelfs eetstoornissen en zelfverminking. Dit blijkt uit gesprekken die Nieuwsuur voerde met schoolbestuurders, onderwijsonderzoekers en psychologen. Leerlingen worden 'apathisch'. Movisie-expert Annemarie van Hinsberg wijst op het grote belang om juist nu te investeren in weerbaarheid en doet een oproep aan alle scholen, professionals en ouders: 'Werk nu aan het welzijn van onze jongeren. Investeer duurzaam in weerbaarheid.'

Movisie heeft in een handreiking praktijkvoorbeelden en inspirerende initiatieven hoe dat kan op een rij gezet en komt binnenkort ook met een Wat werkt-dossier. Annemarie: 'In dit nieuwe Wat werkt-dossier geven we aan hoe je weerbaarheid van jongeren kunt versterken: investeer in vier individuele assets bij jongeren: positieve identiteit, sociale vaardigheden, zelfregie en zelfregulatie. En ook familie, peers en rolmodellen - resources - in de omgeving van jongeren kunnen een belangrijke rol spelen.' In het Wat werkt-dossier dat in januari verschijnt bij Movisie staan hiervan verschillende voorbeelden.

Handreiking

In de handreiking staat bijvoorbeeld aangegeven hoe je weerbaarheid bij jongeren kunt versterken. In de afgelopen jaren is er veel kennis maar zijn er ook praktische tools ontwikkeld die jongeren kunnen helpen. Bijvoorbeeld This is me!, een training gericht op het vergroten van weerbaarheid van bi-culturele jongeren. Ook seksuele weerbaarheid vraagt om aandacht. Het aantal pikante filmpjes en foto’s van jonge meiden dat online werd gedeeld, steeg explosief tijdens de lockdown. Hanae Haddouche, jongerenwerker in de wijk Overvecht in Utrecht, sloeg alarm. Zij geeft tips om ermee om te gaan: Het gevaar van exposurelijsten op snapchat. Van Hinsbergen: 'Ook op thema’s als eenzaamheid, omgaan met gelden online, hebben we wat er beschikbaar is op een rij gezet, zoals de Verkenning eenzaamheid onder jongeren. Gebruik die kennis en help onze jongeren uit de apathie te halen.'

Brandbrief

Begin 2021 al stuurden ca. 150 wethouders Jeugd en maatschappelijke organisaties uit heel Nederland premier Rutte en het demissionair kabinet een brandbrief. Aanleiding was toen ook al de grote gevolgen die de aanhoudende covid-19-pandemie heeft voor de jeugd. De wethouders pleitten voor een deltaplan jeugd. Movisie ondersteunde deze oproep en leverde een bijdrage door het aanreiken van praktische kennis. We maakten toen ook een handreiking aan professionals en inwoners om te werken aan het welzijn van jongeren.

Bevorderen mentaal welzijn en sociale veiligheid

'Als je naar kinderen en jongeren luistert, hoor je hoe wij er als samenleving voor staan en het is voor hen code rood,' stelden de wethouders in de brandbrief. Die boodschap is sindsdien alleen nog urgenter geworden: door corona en de nieuwe lockdown gaat het over de hele linie niet goed met jongeren. De COVID-19-crisis brengt aanzienlijke risico's met zich mee op het gebied van onderwijs, werkgelegenheid, geestelijke gezondheid en inkomen. Bovendien krijgen jongeren te maken met de economische en sociale gevolgen van de crisis op de lange termijn. Movisie wil inzetten op de veerkracht van zowel professionals als jongeren zelf om goed om te kunnen gaan met de dynamiek van de covid-pandemie, de diversiteit en met ongewenste polarisatie en de maatschappelijke spanningen die daaruit voort (kunnen) komen. We willen mentaal welzijn en sociale veiligheid van jongeren bevorderen.

Zelfontwikkeling van jongeren staat onder druk

Onderwijs en toeleiding naar werk

Uit de handreiking: 'Jongeren volgen thuisonderwijs of online onderwijs en zien elkaar of hun docenten eens in de zoveel weken. Zelfontwikkeling van jongeren staat onder druk, ze komen minder aan identiteitsontwikkeling toe. Er is sprake van (online) thuisonderwijs. Een negatief gevolg van online onderwijs is de verminderde sociale uitwisseling, meer verveling en eenzaamheid. Dit kan voelen als ontheemd en verweesd contact; er is een groot verschil tussen live en online communicatie. Die gevoelens kunnen zich uiten in een illegaal feest. Deze feesten komen soms in de media, terwijl de overgrote meerderheid van de jongeren die zich netjes aan de regels houdt maar door de pandemie wél worstelt met zingeving of in een neergaande spiraal terechtkomen, het nieuws niet halen.

Met online onderwijs valt voor veel jongeren de dagstructuur weg, verliezen ze motivatie en daarmee groeit het risico op vroegtijdig schooluitval. Doordat het gebrek aan stages groeit, komt de overgang van onderwijs naar arbeid nog meer in de knel. Dit raakt natuurlijk alle jongeren. Jongeren die al een achterstand hebben bij toegang tot de arbeidsmarkt of die al te maken hebben met (stage)discriminatie worden hierdoor extra getroffen. Het is de komende tijd daarom extra urgent om te investeren in deze jongeren, bijvoorbeeld met trainingen en begeleiding die hen helpen hun talenten te ontdekken, hen geloof in zichzelf en perspectief bieden. Deze kunnen ook met inachtneming van coronamaatregelen aangeboden worden. Zoals bijvoorbeeld de K!X works trainingen gericht op jonge vluchtelingen. Deze trainingen worden ook op maat aangeboden aan andere groepen jongeren.'

Lees de hele handreiking