Wij in de wijk: hoe gaat het nu met Boefjes en Barista’s?
Initiatiefnemer Carlijn van den Berge: ‘Er zijn al meer dan 3000 Groetjes van Boefjes bezorgd’
Boefjes en Barista’s is een van de initiatieven die staat beschreven in de digitale bundel Wij in de wijk. De bundels bevatten initiatieven die ieder op hun manier de wijk prettiger, leefbaarder en socialer maken. Movisie vraagt zich af: Hoe gaan deze sociale initiatieven om met de uitdagingen van de coronacrisis? We spreken initiatiefnemer Carlijn van den Berge van Boefjes en Barista’s. Een initiatief in de vorm van een koffiebar waar jong en oud elkaar ontmoeten in zorgcentra in ‘s-Hertogenbosch.
Is de coronacrisis funest voor de sociale binding in de wijk of weten sociale initiatieven, ondanks alle maatregelen, het hoofd boven water te houden? Wat vast staat is dat zij voor ongekende uitdagingen zijn komen te staan. Movisie blikt terug met Boefjes en Barista’s op een turbulent jaar.
Het initiatief vóór corona
Boefjes en Barista’s nodigt ouders van jonge kinderen uit om een kop koffie te drinken met de ouderen in een woonzorgcentrum. Een deel van het restaurant verandert elke ochtend in een kindvriendelijke plek. Gastvrouwen creëren een fijne sfeer en helpen verbindingen tot stand te brengen door gesprekken te starten. De bewoners van het woonzorgcentrum kunnen praten, lezen en spelen met kinderen en ouders. Ouders van jonge kinderen vinden er contact met elkaar. De wijk in het (woonzorg)huis halen blijkt een populair concept bij jong en oud.
- Meer weten? Het initiatief Boefjes en Barista’s staat uitgebreid beschreven in de eerste bundel van Wij in de wijk.
Een nieuwe locatie
Boefjes en Barista’s, een bakkie geluk, zat nog gevestigd in de sfeervolle serre in het restaurant van Woonzorgcentrum Nieuwehagen in de wijk de Muntel. Het concept trok veel bezoekers, zoveel dat er af en toe gebrek aan ruimte ontstond. Het initiatief heeft een nieuw thuis gevonden in woonzorgcentrum De Taling in de wijk de Schutskamp. Deze locatie was aanvankelijk bedoeld als een tweede locatie. Van den Berge: ‘De financiering vanuit de gemeente liep na twee jaar af. Waar de vorige manager de wijk in huis wilde halen, keek het nieuwe management van Nieuwehagen net iets anders naar de situatie. Wat de tweede locatie zou worden, werd dus de hoofdlocatie in 2020. Het werd dat jaar gefinancierd door De Taling vanuit het programma Waardigheid en Trots. ‘Maar helaas heeft door de komst van corona Boefjes en Barista’s in De Taling maar een week open kunnen.’
Gaf corona de genadeklap?
Het vertrek van Boefjes en Barista’s uit de wijk de Muntel viel niet in goede aarde bij de vele vaste bezoekers. Carlijn vervolgt: ‘De locatie Nieuwehagen kreeg veel reacties van ouderen en families die het erg vonden dat Boefjes en Barista’s verdween uit het woonzorgcentrum. Dat het zou stoppen moest niet de bedoeling zijn. Voor de gemeente is het belangrijk dat dit soort initiatieven bestaan en gebruik maken van locaties die er al zijn. Vervolggesprekken hebben vanwege corona niet meer plaatsgevonden. Ondertussen staat de start van Boefjes in De Taling on hold. Want de verzorgingshuizen zijn nog in crisismodus. De uitdaging voor Boefjes en Barista’s: hoe blijven we in beeld en hoe houden we het contact tussen alle betrokkenen?’ Dat gebeurde met de coronaproofvarianten: een winkel met basisbenodigdheden en ‘Groetjes van Boefjes’.
'Het gaat niet om het drinken van koffie of cola, maar om het gesprek dat daarmee tot stand komt.’
Blikje cola
‘Aan de start van de coronacrisis bemensten de gastvrouwen die normaliter de gangmakers zijn in het gesprek het bestaande winkeltje met basisbenodigdheden van De Taling. Bewoners mochten vanaf 9 maart hun woning niet meer uit, dus we zijn gelijk begonnen met het thuisbezorgen van boodschappen aan de voordeur. Bewoners konden bellen in de ochtend en doorgeven wat zij nodig hadden. For the time being, dachten we toen. Niemand had gedacht dat de coronacrisis meer dan een jaar zou duren. Maar dit hebben we 10 maanden gedaan, van maart tot december 2020’, zegt Van den Berge.
‘We maakten ook altijd een praatje. Zo was er ook een bewoner die elke dag belde voor een blikje cola. Dat had hij niet echt nodig natuurlijk, maar hij vond het zo leuk om een praatje te maken met mensen die niet hoofzakelijk kwamen voor de verzorging. Sta erbij stil dat mensen weken lang hun kamer niet mochten verlaten en enkel zorgpersoneel spraken. Het gaat niet om het drinken van het ene kopje koffie of om het blikje cola, maar om het gesprek dat daarmee tot stand komt.’
'We hebben bijna 1200 bewoners van negen woonzorgcentra door heel de stad blij kunnen maken met Groetjes van Boefjes.'
Groetjes van Boefjes
Met een glinstering in haar ogen vervolgt Van den Berge: ‘We zijn in diezelfde periode ook met ‘Groetjes van Boefjes’ gestart. De boefjes [de kinderen - red] maken een knutselwerkje, tekening of kaart en die bezorgen wij dan bij de ouderen. Daarvoor zetten we inzamelpunten op bij acht vrijwilligers in verschillende wijken door de stad. We brachten dat in eerste instanties aan 150 bewoners van De Taling knutselwerkjes. Uiteindelijk hebben we bijna 1200 bewoners van negen woonzorgcentra door heel de stad blij kunnen maken met Groetjes van Boefjes.’ Er zijn volgens Van den Berge inmiddels al meer dan 3000 groetjes bezorgd. ‘Aan de hand van de seizoenen en feestdagen kregen de werkjes ook een thema. Denk aan eierdopjes met Pasen of aan herfsttekeningen.
Penvriendschappen
‘Het leuke is dat er penvriendschappen zijn ontstaan tussen gezinnen met kleine kinderen en de ouderen. “Oh, ik heb weer een knutselwerkje van Tess, kan ik niet iets terug sturen?”, kregen we te horen. We kenden de gezinnen die knutselwerkjes stuurden, dus via de naam konden we zo weer zorgen dat de post van de ouderen aan het juiste adres terechtkwam. Ook van de woonzorgcentra die ons nog niet kenden, kregen we veel post terug. Het terugschrijven is een aanleiding voor ouderen om iets te ondernemen.’
Succesfactoren van Boefjes en Barista’s:
- Een sterke community: de vrijwilligers van toen zijn de vrijwilligers van nu. Bezoekers zijn betrokken bij het inititiatief.
- Kwartiermaker die vol overgave en enthousiasme werk maakt van Boefjes en Barista’s en kansen blijft zien.
- Zorgcentra die bereid zijn te financieren, de wijk in huis willen halen maar ook het concept kunnen implementeren.
- Spreek de doelgroep aan: de uitstraling van een hippe koffietent spreekt jonge ouders aan om te komen naar een koffieochtend.
Knutselochtend biedt nieuw inzicht voor de toekomst
Het contact tussen de boefjes en ouderen blijft bestaan door ‘Groetjes van Boefjes’ en het winkeltje, maar zijn de verbindingen tussen de ouders ook in stand gebleven? Van den Berge: ‘In het begin konden zij nog afspreken in speeltuinen bijvoorbeeld. Maar later borrelde daar ook de vraag op: hoe onderhouden we dat contact? We dachten steeds; “nog even volhouden”. Vanuit Boefjes en Barista’s heb ik toen de prioriteit gegeven aan hoe blijven we in beeld bij de ouderen? We waren tenslotte net begonnen op de nieuwe locatie. Dat contact met ouders onderling komt wel weer dacht ik toen.’
'Mijn droom is nog altijd dat in alle woonzorgcentra in Nederland een Boefjes en Barista’s hebben.'
Maar ‘even volhouden’ werd lang volhouden. ‘We hebben toen het mogelijk was in november en december 2020 bij huiskamerproject Bij Katrien in de stad en bij Huis73, een bibliotheek in het naastgelegen Rosmalen, knutselochtenden georganiseerd als uitbereiding op Groetjes van Boefjes. Ouders konden samen knutselen en elkaar weer ontmoeten. Daarvoor konden mensen zich vooraf inschrijven. Voor mij biedt dat ook weer inzicht in hoe we overdrukte, zoals dat wel eens voorkwam, in de toekomst te voorkomen. Ik was daar eerder huiverig voor. Ik bedoel wie schrijft zich in voor een afspraak om met zijn kind koffie te drinken bij een woonzorgcentrum? Maar blijkbaar hoeft het inschrijven geen probleem te zijn.’
Toekomst
Boefjes en Barista’s gaat weer open wanneer dat mogelijk is. De locatie zegt weer welkom te zijn. In de tussentijd gaan we door met Groetjes van Boefjes. Vanuit huis en zodra het weer verantwoord kan ook op locatie (Bij Katrien en Huis73) met de kleinschalige ontmoetingen peuterknutselochtenden. ‘Mijn droom is nog altijd dat in alle woonzorgcentra in Nederland een Boefjes en Barista’s hebben. Ik zou graag het gedachtegoed ook willen verspreiden’, besluit Van den Berge.
