Het hoofddoel van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) is om de leefbaarheid en veiligheid in 20 wijken weer op orde te krijgen, zodat de bewoners weer perspectief hebben. Maar hoe doe je dat? Twaalf directeuren waaronder Ad van Mierlo (programmadirecteur NPLV Tilburg) ondertekenden een betoog in het Algemeen Dagblad (AD) voor meer huizen, investeringen en onorthodoxe maatregelen in deze wijken. Bijvoorbeeld door woningen toe te wijzen aan woningzoekende boa’s, leraren of verpleegkundigen. Niet iedereen is het hiermee eens. Een reactie van tien wetenschappers, waaronder Agata Troost (Rijksuniversiteit Groningen), volgde in de Volkskrant: ‘Bewoners van de kwetsbaarste wijken hebben niets aan de kunstmatige sociale inmenging.’ Van Mierlo en Troost gaan onder leiding van Movisie-onderzoeker Jolinde Dermaux in gesprek over welke maatregelen de leefbaarheid in de wijk en veiligheid nu werkelijk kunnen vergroten.

Bekijk de aflevering 360 graden Movisie Talk

Tekst gaat door onder de video.

Liever luisteren?

De aflevering is ook als podcast via Spotify te beluisteren.

Balans in de wijk is zoek

Van Mierlo (programmadirecteur NPLV in Tilburg) merkt dat de balans in de wijken waar het NPLV zich op richt, zoek is. Vanuit de overheid is er een neiging tot het stapelen van problemen in de kwetsbaarste wijken. Nieuwe coffeeshops of asielzoekerscentra komen bijvoorbeeld vaak terecht in de wijken waar mensen überhaupt al hard moeten werken om het leefbaar te houden. De maatregelen die in het pleidooi in het AD genoemd worden, hebben als doel om de balans terug te brengen in wijken. Het is daarbij niet de bedoeling om andere bewoners van de woningmarkt te verdrukken. Het gaat er vooral om dat er van de mensen die al last hebben van een stapeling van problematiek, niet verwacht wordt dat ze ook nog in de wijk actief zijn.

Aantoonbaar effectief beleid

Troost, postdoc aan de Rijksuniversiteit Groningen, is op zoek naar beleid dat de ongelijkheid in de wijk vermindert. Zij en de andere onderzoekers die een reactie in de Volkskrant schreven, zien de oplossingen voor het vergroten van leefbaarheid alleen in een andere richting dan Van Mierlo die voorstelt. Waarop ze het eens zijn is de noodzaak tot extra investering en woningbouw. Troost benoemt echter dat voorrang verlenen aan bepaalde groepen woningzoekenden nog niet eerder aantoonbaar heeft geleid tot een grotere leefbaarheid in de wijk. Het is belangrijk om voorafgaand aan dit soort beleid de doelen, verwachtingen en waarin er geïnvesteerd wordt te beschrijven, zodat je achteraf kunt evalueren of die doelen ook daadwerkelijk behaald zijn.

Regionale partnerschappen

Van Mierlo benadrukt dat het naast beleid onderzoeken en evalueren ook tijd is om te handelen. Beiden onderschrijven de noodzaak om juist in regionale partnerschappen te zoeken naar oplossingen. Bijvoorbeeld door te kijken hoe het zit met de verhouding tussen woningbezit onder woningcorporaties in de armere delen en de rijkere delen van de stad. En door stads- en regiopartners te versterken die bijdragen aan een sterk, sociaal en economisch ecosysteem. 

Beleid door onderzoek onderbouwt?

Troost en Van Mierlo zijn het eens dat het waardevol is om onderzoekers te betrekken bij het invoeren van maatregelen. Troost benoemt dat sociaal onderzoek om Nederlands beleid te onderbouwen soms lastig te vinden is. Zo wordt veel postdoc- en PhD-werk gefinancierd door grote Europese onderzoeksprojecten. Mensen komen onderzoek doen in Nederland omdat hier goede data beschikbaar zijn. Maar zij missen de lokale context en contacten, omdat het grote internationale projecten zijn. Juist het onderzoek dat kan bijdragen aan het Nederlandse sociale beleid is vaak moeilijk te vinden in internationale databases. Daarom is het extra waardevol dat er bij grote beleidsinitiatieven wetenschappers betrokken worden die makkelijker toegang hebben tot de informatie die er is.

Bekijk hier alle afleveringen van 360 graden Movisie Talk