Wmo competenties voor sociale wijkteams: Zichtbaar en er op af

Deel 1 in de serie competenties voor sociale wijkteams

Een van de eerste taken van sociale wijkteams is bekend worden als ondersteuningsteam en aanspreekpunt in de wijk. Zolang mensen jullie niet kennen, zullen zij ook niet naar het wijkteam toe komen met hun vragen, behoeften en ideeën. Maar hoe pak je dat aan als team? Daarvoor nemen we de Wmo-competentie ‘Zichtbaar zijn en er op af gaan’ onder de loep.

Lees eerst de Casus Wijkanalyse Wijk W en volg de stappen hieronder.

Stap 1: Organiseer samen met bewoners informatiebijeenkomsten

Door de wijkanalyse hebben jullie veel informatie gekregen over wat bewoners vinden van de wijk, welke problematiek er speelt en wie daar mogelijk bij betrokken zijn. Het is van belang dat de bewoners daar zelf ook van op de hoogte zijn. In Wijk W is dat nog niet het geval. Om de resultaten te presenteren, organiseren jullie dus als team samen met een aantal actieve bewoners een bijeenkomst in het wijkcentrum. De bijeenkomst geeft jullie meteen de mogelijkheid om je als sociaal wijkteam te laten zien. Het is een geschikt moment om kennis te maken met kwetsbare en minder kwetsbare bewoners en te informeren naar hun ervaringen in de wijk.

Kondig de informatiebijeenkomst(en) aan via verschillende communicatiekanalen. Kijk daarbij naar de kanalen die al in de wijk aanwezig zijn. In Wijk W wordt de aankondiging gedaan op de wijkwebsite en in de daaraan gekoppelde nieuwsbrief, op de Facebook-pagina van de wijk, in de wijkkrant en via briefjes in de supermarkt. Benadruk in de uitnodiging dat álle bewoners(groepen) welkom zijn. In Wijk W is het van belang om de jongere en allochtone bewoners aan te spreken.

Stap 2: Wandel door de buurt en praat met bewoners

Stap op mensen af, woon wijkbijeenkomsten bij en zorg dat jullie regelmatig aanwezig zijn in de wijk. Spreek kwetsbare bewoners aan in hun eigen leefomgeving, maar ook actieve bewoners, vrijwilligers in het wijkcentrum, informele organisaties, sleutelfiguren, ondernemers en professionals in de wijk. Al deze partijen zijn een belangrijke bron van informatie over activiteiten, voorzieningen en het oppikken van signalen over buurtperikelen. In Wijk W gaat het wijkteam (groepen) bewoners opzoeken die weinig contact met elkaar hebben. Dit gebeurt thuis of op het schoolplein. Door regelmatig in de wijk aanwezig te zijn, goed rond te kijken, op mensen af te stappen en contact te maken, leren jullie bewoners en de wijk kennen, adequaat in te schatten wat er aan de hand is en gezamenlijk met bewoners te bepalen waar de prioriteiten liggen in de aankomende tijd. Zichtbaar zijn en er op af gaan is namelijk nooit het doel op zich.

Over deze serie

Welke kennis en vaardigheden zijn belangrijk voor sociale wijkteams om aan de slag te gaan in de wijk? De competenties maatschappelijke ondersteuning bieden goede aanknopingspunten. In deze serie artikelen belichten we een aantal competenties die belangrijk zijn voor wijkteams in de startperiode van het werken in de wijk. Om dit te concretiseren gaan we uit van de fictieve Wijk W met bijbehorende wijkanalyse (pdf). Zie ook de uitwerking van de competenties in gedragskenmerken.

Stap 3: Bepaal waar de focus ligt van ieder teamlid

Om goed zichtbaar te worden en te weten op wie je af moet stappen, is het belangrijk om na te gaan met wie jullie als team contact willen hebben. Gebruik de bevindingen uit de wijkanalyse daarbij als uitgangspunt. Bepaal wie in het team contact opneemt met welke specifieke bewonersgroepen uit de wijkanalyse. Deze keuze kunnen jullie maken op basis van interesses voor bepaalde groepen mensen en/of op basis van de expertise van een teamlid. Een andere mogelijkheid is om in tweetallen te werken, waarbij één teamlid al kennis over en ervaring heeft met die groep en de ander daarin geïnteresseerd is. In Wijk W zoekt de jongerenwerker de jongeren in de wijk op en neemt een maatschappelijk werker mee die meer met jongeren wil werken. Zo zet je leren van elkaar centraal en verbreden jullie elkaars ervaring en kennis.

Stap 4: Stel een aantal acties op

Als jullie hebben afgesproken waar de focus ligt van ieder teamlid, bepalen jullie met welk doel je op ‘jouw’ bewonersgroep af gaat en waar de urgentie ligt. Ook hierbij is de wijkanalyse leidend. In die van Wijk W is te lezen dat in bepaalde buurten relatief veel meldingen zijn van (geluids)overlast door gezinnen met verschillende problemen. Voordat je (eventueel in duo’s) op zo’n gezin af gaat, bedenk je wat de inzet is, wat je wilt bereiken en vanuit welke rol je in contact wilt komen met het gezin. Het is belangrijk om helder te krijgen waar de pijnpunten liggen van de gezinsleden en wat jij voor hen kan betekenen. Op die manier is de kans groter dat zij open staan voor contact. Daarnaast bepaal je in overleg met alle betrokkenen (gezin, buurtbewoners en professionals) welke problemen van het gezin het meest urgent zijn. Bij een gezin in Wijk W is dat bijvoorbeeld het welzijn en plezier van de kinderen. Het streven is dat deze gezinnen jou als een betrouwbaar, toegankelijk en laagdrempelig aanspreekpunt zien. Het opbouwen van deze relatie kost tijd, maar is nodig om samen aan de slag te gaan met hun problemen.

Stap 5: Bouw verder aan relaties met bewoners door zichtbaar te blijven

Als het contact stabieler is geworden met de gezinnen in Wijk W, helpen leden van het sociale wijkteam hen om positieve contacten te leggen met de buurt. Ook helpen zij de gezinnen om ondersteuning te krijgen vanuit de voorzieningen die aanwezig zijn in de wijk. Zo is er voor kinderen in Wijk W een bouwspeeltuin en een kinderboerderij. Het wijkteam legt hier in samenspraak met de gezinnen contact mee om te kijken of ze activiteiten organiseren die met name ook voor de kinderen uit de probleemgezinnen aantrekkelijk zijn. Bij het leggen van contact met de gemeente over ontbrekende voorzieningen is het van belang om daar de bewoners zelf bij te betrekken. Zo ontstaat er rechtstreeks contact tussen beide partijen. Naar de betrokken professionals profileer je juist je (vak)kennis en bekijk je hoe je rondom deze gezinnen gezamenlijk kan werken aan minder overlast en een betere situatie. Houd achteraf een vinger aan de pols, door contact te houden met de ‘overlast gevende’ gezinnen en met de bewoners die meldingen van de overlast hebben gedaan. Geef deze laatste groep informatie over het verloop en of vraag of de buurtbewoners geduld willen hebben. Hierin vertolk je meer een rol als bemiddelaar.

Tot slot

Herkend en gekend worden kost tijd. Probeer onderwerpen te verdelen over de teamleden en stel prioriteiten in wat jullie in het eerste jaar gezamenlijk met bewoners willen gaan doen.