Zo betrek je jongeren en hun ervaringen bij beleid
Hoe benut je als gemeente het jongerenpotentieel bij het verbeteren van beleid en dienstverlening? Daarover ging de themabijeenkomst Jongerenbetrokkenheid: hoe doe je dat? op 15 februari 2017 in Utrecht, georganiseerd door Movisie. ‘Gemeenten hebben best een duidelijk beeld wat er nog moet veranderen’, aldus een tevreden jongere aan het einde van de dag.
Gemeenten, jongeren en ondersteuners delen hun ervaringen en maken kennis met nieuwe vormen van jongerenparticipatie. Movisie-expert Karin Sok opent de bijeenkomst en leidt de thematiek in. Bij jongerenparticipatie gaat het om de betrokkenheid van jongeren bij ontwikkeling, uitvoering en verbetering van beleid en dienstverlening. De ervaringen, ideeën en oplossingen van jongeren zijn een belangrijke bron van inspiratie, maar hoe boor je die aan?
In gesprek met Cilia Daemen
Cilia Daemen is directeur van Stichting Plattelands Jongeren. Deze stichting behartigt de belangen van jongeren op het platteland om zo hun leefbaarheid te vergroten. Daemen vertelt hoe zij dit aanpakt en welke voorwaarden het belangrijkst zijn. Hoe werkt dit in de praktijk? Daemen licht ook andere werkvormen toe, waaronder de Verbetergroep. De insteek is dat de gemeenten naar de jongeren toe gaan. Een andere werkvorm is de Oasis Game, het realiseren van de meest gemeenschappelijke droom van een wijk of dorp op een speelse manier.
Voorwaarden van jongerenbetrokkenheid
Volgens Daemen is de peer-to-peer benadering cruciaal bij jongerenbetrokkenheid. ‘Zo gaan jongeren onderling met elkaar aan de slag en dat motiveert.’ Ook een wedstrijdelement kan jongeren stimuleren. Daarnaast is het zaak om ambtenaren en bestuurders zorgvuldig te betrekken met aandacht voor veiligheid en privacy. ‘Anonimiteit van jongeren waarborgen is belangrijk’.
Tips van Cilia Daemen van Stichting Plattelands Jongeren
1. Zorg voor een peer-to-peer benadering
2. Een wedstrijdelement stimuleert jongeren.
3. Denk aan de anonimiteit van jongeren.
Workshop Netwerkstructuur
Elle Verheijden van Zorgbelang Gelderland Utrecht deelt samen met twee jongeren ervaringen met het ontwikkelen van een netwerkstructuur voor jeugdparticipatie. Zo’n netwerkstructuur bestaat uit jongeren, ouders en professionals en zorgt voor een duurzame vorm van jongerenparticipatie.
Tijdens de workshop worden gemeenten en professionals uitgenodigd om ‘in de schoenen van jongeren te gaan staan’ en zelf aan de slag te gaan met knelpunten, ideaalbeelden en concrete acties voor hun eigen gemeente of leefomgeving. Zo worden er veel goede voorbeelden en ervaringen gedeeld.
Tips uit de workshop Netwerkstructuur
- Wil je jongeren betrekken? Kies dan een tijdstip wat jongeren uitkomt, bijvoorbeeld ’s avonds.
- Let op ambtelijke taal in je communicatie. Dit snappen jongeren vaak niet.
- Zorg voor een jongere als contactpersoon vanuit een gemeente.
- Jongeren zijn te werven via vindplaatsen als sportvelden of via via onder jongeren die eenzelfde problematiek delen.
- Hoe benader je verlegen jongeren? Een manier is Speaking Minds. Of lees hier de blog van Wilma Kuiper van Stimulansz.
Workshop Catapult
Samen met een groep jongeren uit Utrecht ontwikkelde Terra Futura de methodiek ‘Catapult’. Hiermee stellen jongeren hun eigen politieke agenda op. Tjerk Feitsma en Kees Schenk, van Terra Futura lichtten de methode toe. Feitsma introduceert de methode en licht vijf stappen en de vijf belangrijkste lessen achter deze methode toe. De deelnemers stappen daarvoor in een simulatiespel, waarin zij de krachten en complexiteit ervaren in het gebruikelijke speelveld. De bureaucratie, het systeem van de gemeente en het gemeentelijk besluitvormingsproces maken het voor jongeren niet eenvoudig hun ervaringen en ideeën te delen en te lanceren. Jongeren spelen twee typen ambtenaren die zij vaak tegenkomen in het proces. Door het wisselen van perspectief ervaren de deelnemers hoe jongeren zich qua aanpak en tijd moeten voegen naar een systeem dat niet bij hen past en hoe succesvolle participatie daadwerkelijk een kans krijgt.
Driven
Kees Schenk legt de opkomst van Driven Nederland uit, die een alternatieve gezondheidszorg voor jongeren, door jongeren, realiseert. Een movement gericht op het opzetten van zelfversterkingssupportgroepen rondom de moeilijkste stukken van het jongerenleven van nu: burn-out, stress, overprikkeling en verslaving. Schenk deelt met de gemeenteambtenaren zijn belangrijkste inzicht, over de koppeling van reële behoeften van jongeren aan het ecosysteem dat zij nodig hebben. De deelnemers gaan vervolgens in groepjes een vernieuwend project bedenken dat daadwerkelijk aansluit bij de behoeften van jongeren. Deze behoeften krijgen de deelnemers vooraf mee, waarbij laagdrempeligheid, zelfversterking en ‘voor en door jongeren’ centraal staan.
Workshop Fietje Schelling
Als gemeente heb je allerlei manieren om je netwerk van jongeren structureel op te bouwen. Denk aan panelgesprekken bij het wijkteam, adviesvangers, jeugdambassadeurs, jongerenraden in de jeugdhulp en dakloze jongeren. Deze manieren staan centraal in de workshop van Fietje Schelling en Hannah. Direct contact tussen jongeren en ambtenaren is volgens hen cruciaal. Een advies aan jongeren is om niet alleen per brief te reageren op een nota van de gemeente, maar hun advies te gaan pitchen bij gemeenten.
Tips uit de workshop van Fietje Schelling
- Ga in gesprek met jongeren over hun ervaringen.
- Luister écht naar jongeren.
- Laat weten wat je met hun feedback gaat doen of hebt gedaan.
Workshop gemeente Alkmaar en Diemen
Jelle Daalderop van de gemeente Alkmaar en Irma Spit van de gemeente Diemen delen hun ervaringen met het betrekken van jongeren in hun gemeente. Alkmaar vertelt over de do’s en dont’s van Tjekkin: een levendig, digitaal jongerenplatfom waar meer gemeenten gebruik van kunnen maken. Diemen vertelt over hoe je breed gedragen binnen de gemeente verschillende manieren naast elkaar inzet om jongeren te betrekken, zoals het leren van praktijkverhalen, de kinderraad en de jongerenraad.
Tips uit de workshop van de gemeente Alkmaar en Diemen:
- Wees kort, concreet en duidelijk.
- Vraag jongeren gewoon naar hun mening.
- Wees je bewust van het feit dat jongeren echt aan te spreken zijn om iets te veranderen voor anderen.
- Zorg dat je snel knopen kunt doorhakken naar de jongeren toe.
- Zorg voor een combinatie van online en offline communicatie. De sleutel tot succes. Denk aan een pizza-bijeenkomst ’s avonds met een terugkoppeling van de resultaten op een online platform.
- Maak er korte projecten van. Gedurende een aantal weken verzamel je ervaringen van jongeren. Gebruik het verslag met foto’s voortdurend als oplegger bij de vervolgstappen naar vertaling in beleid.
- Benader ook beïnvloeders van jongeren, zoals: ouders, leerkrachten, sportcoaches en jongerenwerkers.
Tips over het werken met een online platform:
- Facebook werkt niet. Jongeren willen daarmee niet werken.
- Zorg dat de technische zaken kloppen.
- Reageer snel op vragen van jongeren.
- Zorg voor een community manager die elke dag 1 uur lang inlogt en de relatie onderhoudt. Veel belangrijker dan alle communicatieadviseurs.
- Wees je bewust van het feit dat je bezig bent met een marathon, geen sprint. Lees dit artikel ter inspiratie.
Intermezzo's
Bij de start en de afsluiting van de bijeenkomst hebben we mogen genieten van twee jongeren die op hun eigen wijze reflecteren op wat er gebeurt als je als jongere wel of niet betrokken wordt. Noema Neijhboer draagt poezie voor, waarin ze jongeren laat spreken en zij kan luisteren. Met de poëzie, laat ze jongeren spreken. Voor ze start met een Engels gedicht zegt ze: ‘Wat er gezegd wordt in deze poëzie is niet heel leuk, maar het leven is voor veel jongeren ook niet leuk’. In het Nederlands gedicht drukt ze uit dat jongeren troost, rust en vrede nodig hebben.
Luuk Leenders geeft met behulp van twee blokfluiten, een mondharmonica en een pingpongbatje en -bal weer hoe hij de sfeer van de middag heeft ervaren. Een diversiteit aan geluiden en ritmes, van langzaam naar snel, van ingetogen naar uitbundig, maar met een positieve en levendige ondertoon. Zijn optreden is online te bekijken.
