Zo verbeter je de ondersteuning aan inwoners
Werkzame elementen in kaart gebracht
Wat kun je als gemeente doen om het ondersteunen van inwoners te verbeteren bij toegang en uitvoering? Movisie onderzocht het en kwam na uitgebreid onderzoek tot vijftien werkzame elementen. Een handig hulpmiddel voor beleidsadviseurs én professionals in het sociaal domein.
Inwoners die problemen ervaren in het dagelijks leven, kloppen voor ondersteuning en zorg aan bij hun gemeente. Het krijgen van de juiste ondersteuning in het sociaal domein is echter makkelijker gezegd dan gedaan, weet Hilde van Xanten, senioradviseur passende ondersteuning bij Movisie. Zij deed samen met collega’s jarenlang onderzoek naar wat werkt in de toegang en bij het bieden van integrale ondersteuning. Dat leverde een uitgebreide topiclijst op.
Samen met experts van het programma Integraal Werken in de Wijk brachten we die lijst terug tot vijftien belangrijke elementen. Deze werkten we vervolgens uit op basis van inzichten uit de literatuur en op basis van praktijkkennis van professionals en ervaringskennis van inwoners. Ruim dertig professionals, beleidsmakers en ervaringsdeskundigen - maar ook inwoners die zelf ondersteuning nodig hebben - gaven feedback.
Wat-werkt-bijeenkomsten voor gemeenten over verbeteren toegang
Zoekt jouw gemeente naar manieren om de toegang tot ondersteuning voor inwoners te verbeteren? Doe een aanvraag bij Movisie voor een gratis sessie over wat daarbij goed werkt. Movisie stemt de sessie af op de behoeften van jouw gemeente.
Wat zijn cruciale ingrediënten voor betere ondersteuning van inwoners?
"Een van de belangrijkste elementen is een vaste contactpersoon, die een coördinerende rol heeft en zorgt voor afstemming en samenhang. Vaak krijg je als inwoner te maken met veel verschillende professionals, waardoor je steeds opnieuw je verhaal moet vertellen. Dat maakt het lastig om een band en gevoel van vertrouwen en veiligheid op te bouwen. Als inwoner wil je de ondersteuning en zorg krijgen die je nodig hebt en niet worden gehinderd door allerlei wetten die langs verschillende loketten lopen."
"Een ander werkzaam element is een langere indicatieduur. Voor inwoners die door een ziekte of beperking langdurig of zelfs blijvend zijn aangewezen op maatschappelijke ondersteuning, is een jaarlijkse herindicatie een belasting. Dat geldt ook voor de professionals: het kost hen veel tijd."
"Een derde werkzaam element is de basishouding van professionals. Inwoners willen zich gezien, gehoord en begrepen voelen als zij voor hulp aankloppen. Dit vraagt van de professional een open houding, zonder oordeel, echt luisteren, aansluiten bij wat de inwoner nodig heeft, zonder het overnemen van verantwoordelijkheid. Dat is helaas niet vanzelfsprekend en dan is het de vraag of het ondersteuningstraject wel een positief resultaat krijgt."
Waar moet je als gemeente beginnen?
"Ik zou gewoon beginnen met het bekijken van de elementen. Die staan op alfabetische volgorde op onze website. Als je al goed weet wat er bij jullie nog niét goed werkt, kijk dan naar de uitwerking van dat element. Ga vervolgens met je team in gesprek over hoe jullie hier concreet mee aan de slag kunnen."
"Je kunt ook als beleidsadviseur met uitvoerend professionals naar de elementen kijken en bespreken wat er al goed gaat en waar mogelijkheden voor verbetering liggen. Om daarna deze bevindingen met het management te bespreken. Mijn ervaring is dat dit de slagkracht binnen je gemeente vergroot."
Kunnen gemeenten met vragen over werkzame elementen aankloppen bij Movisie?
"Zeker, graag zelfs. We ondersteunen gemeenten en hun sociale teams nu al in lerende lokale praktijken en in leernetwerken. We organiseren dit voorjaar ook weer een serie webinars. Als je eerst een oriëntatie wilt op de werkzame elementen en de vraag waar jullie mee aan de slag willen, laat het ons weten via toegang@movisie.nl. Ook als je begint met één werkzaam element waarop je de dienstverlening wilt verbeteren."
Toegang op orde
Is in jouw gemeente sprake van laagdrempelige toegang tot ondersteuning in het sociaal domein? Met het Verkenningsinstrument Toegang (VIT) van de VNG krijg je daar zicht op. Zo evalueer je waar je staat ten opzichte van het Richtinggevend kader toegang, lokale teams en integrale dienstverlening. De werkzame elementen van Movisie kunnen behulpzaam zijn wanneer je als gemeente aan de slag gaat met dat richtinggevend kader.
Gemeenten die direct bij inwoners en uitvoerend professionals feedback willen ophalen, kunnen ook de Toegangsscan gebruiken, die Movisie samen met cliëntorganisaties en de VNG ontwikkelde. Deze scan geeft snel zicht op de ervaringen en wensen voor verbetering van inwoners en professionals.
